Ο Ντόναλντ Τραμπ δημοσίως άνοιξε παράθυρο για το ενδεχόμενο μη επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία για την αγορά των S-400, ενώ ο Ταγίπ Ερντογάν αποχωρώντας από την Οσάκα της Ιαπωνίας, μετά τη σύνοδο των G -20 υποστήριξε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ τον διαβεβαίωσε ότι δεν θα επιβληθούν.
Ο Τραμπ είχε δηλώσει, ότι το θέμα είναι δύσκολο, η σχέση αμφίδρομη και ότι για τη σημερινή κατάσταση φταίει ο Ομπάμα. Ο Ερντογάν, φαίνεται σίγουρος ότι η εταιρική σχέση Τουρκίας και ΗΠΑ θα βελτιωθεί, η στρατηγική θα ενισχυθεί και ότι η Τουρκία θα προμηθευτεί τελικά τα F-35, αποδίδοντας τα προβλήματα σε δηλώσεις και θέσεις κατωτέρων που δεν συνάδουν με την αντίληψη του Ντόναλντ Τραμπ.
Από τις δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν προκύπτει δυσαρμονία μεταξύ των θέσεων του Τραμπ και αυτών που διατυπώνουν άλλοι αξιωματούχοι, θέτοντας υπό αμφισβήτηση τη δυνατότητα του προέδρου των ΗΠΑ να κυβερνήσει και αποκαλύπτοντας, ενδεχομένως κρυφές κα διαφορετικές ατζέντες.
Σε κάθε περίπτωση το σκηνικό που δημιουργείται μετά τη συνάντηση Τραμπ-Ερντογάν είναι πολύ σύνθετο απ’ ότι πριν από αυτή, γεγονός που δικαιολογεί και την επιτάχυνση της υπογραφής των συμβολαίων παραχώρησης για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στην Κρήτη, από την ελληνική κυβέρνηση.
Χθες, πάντως, Αμερικανοί αξιωματούχοι διέρρεαν ότι δεν υπάρχει ουσιαστική βελτίωση στις διμερείς σχέσεις Ουάσιγκτον-Άγκυρας, εκδοχή που απέχει από την εικόνα που έδωσαν μπροστά στις κάμερες Τραμπ και Ερντογάν.
Τις επόμενες ώρες και ημέρες αναμένεται μπαράζ τουρκικών κινήσεων, με πρώτη την απελευθέρωση Αμερικανών κρατουμένων και εν συνεχεία δηλώσεις αποδοχής αμερικανικών θέσεων για σειρά ζητημάτων, με πρώτο το Παλαιστινιακό, εφόσον βέβαια υπάρχει συμφωνία μεταξύ Τραμπ και Ερντογάν. Αντιστοίχως παρεμβάσεις, σε χαμηλότερους τόνους που θα αποκαθιστούν τον συνεκτικό ιστό αναμένονται και από την Ουάσιγκτον.
Οι δηλώσεις και οι πράξεις αυτές θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό τη συμφωνία των δύο ηγετών και τον αντίκτυπο που αυτή θα έχει.
Πολιτικά, πάντως, ο Ταγίπ Ερντογάν επιστρέφει στην Άγκυρα θριαμβευτής, σε μια προσπάθεια να διατηρήσει τη συνοχή του κόμματός του, AKP, που κλυδωνίζεται μετά τη δεύτερη αποτυχία στις εκλογές της Κωνσταντινούπολης.
“Ακούσαμε από Τραμπ ότι κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας δεν θα επιβληθούν ”,
δήλωσε ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν ερωτηθείς για τους S400 σε συνέντευξη τύπου στην Οσάκα της Ιαπωνίας έπειτα από τη συνάντησή του με τον Αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ. Για τον αν θα τοποθετηθούν οι S400 στην ανατολική Μεσόγειο, ο Τούρκος Πρόεδρος είπε
“ας τους πάρουμε πρώτα και θα δούμε”,
Την ίδια στιγμή το γεωτρύπανο Γιαβούζ απέπλεε από το λιμάνι της Αττάλειας κινούμενο προς την κυπριακή ΑΟΖ.
Οι δηλώσεις, οι θέσεις και οι πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει ο Ταγίπ Ερντογάν μετά από κάθε επικοινωνία με τον Ντόναλντ Τραμπ είναι παραδοσιακά ηχηρές και πομπώδεις, καθώς επιχειρεί, σε νεκρό χρόνο, να κεφαλαιοποιήσει μεγαλύτερα οφέλη, απ’ αυτά που στην ουσία επιτεύχθηκαν.
Έτσι, με τον Τραμπ στο Airforce One, καθ’ οδόν για τη Νότια Κορέα, έχοντας απευθύνει ανοιχτή πρόσκληση για τετ-α-τετ στον Κιμ γιονγκ Ουν, ο Ταγίπ Ερντογάν κερδίζει μερικές ώρες που μπορεί να διοχετεύσει τις θέσεις, τις απόψεις και την προπαγάνδα του, μέχρι να συναντηθεί ο πρόεδρος των ΗΠΑ με τους αξιωματούχους και να δώσει οδηγίες χειρισμού των συμφωνιών που έκανε.
Στη συνέντευξη Τύπου, ο Τούρκος πρόεδρος είπε ότι οι S400 είναι στη διαδικασία της παράδοσης και δεν ταιριάζει σε μια χώρα όπως η Τουρκία να απαρνηθεί ένα τέτοιο συμβόλαιο που βρίσκεται στη διαδικασία παράδοσης. Αυτή η υπόθεση έχει τελειώσει”
. Για το θέμα των Patriot ο Τούρκος πρόεδρος είπε ότι επί περιόδου Ομπάμα η Τουρκία είχε κάνει βήμα αλλά το Κογκρέσο δεν είχε επιτρέψει τη αγορά τους και έτσι η Τουρκία έπρεπε να κάνει ένα βήμα για το αντιαεροπορικό πυραυλικό της σύστημα.
“Συμφωνήσαμε με τη Ρωσία με τους καλύτερους όρους. Στο θέμα των κυρώσεων ο κ. Τραμπ το ξεκαθάρισε. Ακούσαμε ειδικά από αυτόν ότι τέτοιο πράγμα δεν θα γίνει”.
Σε ερώτηση για το αν θα εγκατασταθούν οι S-400 στην Αν. Μεσόγειο για να προστατεύουν τα γεωτρύπανα και τις δραστηριότητες για εξόρυξη υδρογονανθράκων της Τουρκίας στην περιοχή, ο Ερντογάν απάντησε
“ας μην τρέχουμε να πάρουμε βρακί για το παιδί που δεν γεννήθηκε. Ας τους πάρουμε πρώτα και θα δούμε”,
ανέφερε. Ο Τούρκος Πρόεδρος είπε ακόμη ότι
“ενώ από την μια προχωράει το θέμα μας με τους S400, από την άλλη αγοράζουμε 100 αεροσκάφη Boeing από τις ΗΠΑ”,
ενώ συνεχίζοντας επισήμανε,
“Εμείς με τις ΗΠΑ είμαστε στρατηγικοί συνέταιροι. Κανένας δεν έχει δικαιώματα να παρεμβαίνει στα κυριαρχικά δικαιώματα της Τουρκίας σχετικά με τα βήματα που θα κάνει ως στρατηγικός εταίρος”.
Για τα πολεμικά αεροσκάφη F35, ο Τούρκος Πρόεδρος είπε ότι μέχρι σήμερα η Τουρκία έχει πληρώσει 1 δις 400 δολάρια και μάλιστα είναι και κοινός παραγωγός.
“Ως κοινός εταίρος μέχρι στιγμής μας παρέδωσαν τέσσερα F35. Κι έχουμε να παίρνουμε άλλα 100 συν 6. Προσδοκούμε σε αυτά. Αλλά οι δηλώσεις που έχουν κάνει κάποιοι κατώτεροι δεν ταιριάζουν με τις δηλώσεις του (Αμερικανού) Προέδρου”,
ανέφερε ο Ταγίπ Ερντογάν.
Η δήλωση όμως αυτή αν και φαντάζει εντυπωσιακή, θα μπορούσε να εγκυμονεί τόσο για τον ίδιο όσο και για τον Τραμπ μεγάλους κινδύνους, καθώς αποτελεί δημόσια παραδοχή δυσκυβερνησίας των ΗΠΑ και πρόβλημα στη διαδικασία λήψης και διαβίβασης εντολών, στην καλύτερη περίπτωση, ενώ θα μπορούσε να είναι και ένδειξη νέας σύγκρουσης του Τραμπ με το βαθύ κράτος και το Πεντάγωνο.
