Πόσο πιο αδύναμος είναι τώρα ο Ερντογάν; Τι θα γίνει την επόμενη ημέρα; Θα τα βρει με τη Δύση, ή θα επιχειρήσει διάχυση της πολιτικής κρίσης σε Αιγαίο, Ανατολική Μεσόγειο και Συρία; Οι απαντήσεις δεν είναι προφανείς, εύκολες, ούτε μπορούν να προεξοφληθούν. Οι παράγοντες που επιδρούν τώρα στην εξίσωση εσωτερικών ισορροπιών στην Τουρκία έχουν διαφοροποιηθεί, καθώς το κέντρο βάρους, όπως σωστά δήλωσε ο Ερντογάν είναι εκτός της χώρας.
Η ήττα στην Κωνσταντινούπολη, που ολοκληρώνει την εικόνα του “ακρωτηριασμένου” προέδρου, φαίνεται ότι πυροδότησε αλυσιδωτές εκρήξεις, καθώς δυνάμεις που είχαν καταγράψει τη διαφοροποίησή τους μέσα στο κόμμα του Ταγίπ Ερντογάν, το AKP, τώρα εκδηλώνονται, με τις πρώτες φήμες να θέλουν τον πρώην πρόεδρο της Δημοκρατίας, Αμπντουλάχ Γκιουλ να ετοιμάζει κεντρώο κόμμα. Άλλα σενάρια αναφέρονται στη διάσπαση του κυβερνητικού συνασπισμού με τους ακροδεξιούς, για τον οποίο κατηγορήθηκε ο Ερντογάν από τον πρώην πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου. Τις επόμενες ημέρες και ώρες αναμένεται η κινητικότητα να παράξει αποτελέσματα, παράλληλα όμως πρωτοβουλίες θα αναλάβει και ο Ταγίπ Ερντογάν.
Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι ο Ταγίπ Ερντογάν, έχει μπροστά του καθαρό διάδρομο 5 ετών χωρίς εκλογικές αναμετρήσεις. Ωστόσο για τον εκμεταλλευτεί θα πρέπει να αντέξει στον οικονομικό πόλεμο των ΗΠΑ και στην πολιτική απομόνωση που του έχει επιβληθεί. Οι αγορές έδειξαν την ευαρέσκειά τους, όχι στη νίκη του Εκρέμ Ιμάμογλου, αλλά για την ήττα του Ταγίπ Ερντογάν, ευελπιστώντας ότι θα τον αποδυναμώσει τόσο όσο να επανεξετάσει τη στάση του και να τροποποιήσει τη στρατηγικού του, κυρίως απέναντι στη Δύση, έτσι ώστε να αποκαταστήσει την ομαλότητα και να αποφευχθούν νέες περιπέτειες τύπου ΔΝΤ.
Στρατηγικά, ο Ερντογάν θεωρείται βέβαιο ότι θα προσπαθήσει να προλάβει τις εξελίξεις, να ελέγξει τη δυναμική και να προσδιορίσει την πολιτική ατζέντα. Υπ’ αυτό το πρίσμα ένα από τα σενάρια που έχουν κατά καιρούς ακουστεί, χωρίς να διαψευστούν, είναι η εκ νέου δημιουργία θέσης πρωθυπουργού, όπου το πρόσωπο που θα τοποθετηθεί θα σηματοδοτεί την ανανέωση και θα δημιουργεί προοπτική ώστε να μπορεί να εκληφθεί ως διάδοχος κατάσταση.
Για την Ελλάδα, ένας αποδυναμωμένος Ερντογάν δεν είναι σίγουρο πως θα αντιδράσει, ωστόσο σε δεύτερη φάση ενδεχομένως να είναι πιο προβλέψιμος, σε κάθε περίπτωση, αν και “διάβολος” ο Ταγίπ είναι “γνωστός διάβολος”. Μέχρι στιγμής παρά τη λογική της διαρκούς κλιμάκωσης της έντασης, ο Τούρκος πρόεδρος, έχει αποδειχθεί πολύ πιο συγκρατημένος από προκατόχους του, τη στιγμή μάλιστα που απειλείται η θέση της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και κάθε προοπτική για πρόσβαση σε ενεργειακά κοιτάσματα. Ενδεχόμενη φιλοδυτική στροφή του Ταγίπ Ερντογάν, πάντως, θα μπορούσε να παράξει πιο αρνητικά αποτελέσματα για το ρόλο, τη θέση και τις προοπτικές της Ελλάδας στην περιοχή, απ’ τον κίνδυνο που γεννά η αντιδυτική φιλορωσική και αναθεωρητική στάση του Τούρκου προέδρου..
Η διπλή ήττα Ερντογάν
Η διαπίστωση του Ταγίπ Ερντογάν ότι με τη νίκη Ιμάμογλου θα χαρούν περισσότερο οι δυτικοί είναι γεγονός, παράλληλα όμως επιβεβαιώνει και μια ακόμη ήττα για τον Τούρκο πρόεδρο, αυτή από το διεθνή παράγοντα. Η παραπαίουσα οικονομία, η διαλυμένη κεντρική τράπεζα, οι κυρώσεις των ΗΠΑ και η διεθνής καραντίνα που έχει επιβληθεί στον Τούρκο πρόεδρο μεταφράστηκαν πολιτικά σε μα ευρεία ήττα, η οποία -με τη σειρά της- αποκωδικοποιείται ως απώλεια της μεσαίας τάξης, της επιχειρηματικής και εκπαιδευτικής ελίτ και των Κούρδων.
Συνεπώς, οι παράγοντες αυτοί για διάφορους -προφανείς και μη- λόγους είτε ταυτίστηκαν, είτε συμπορεύθηκαν, είτε συμμάχησαν με την αντιπολίτευση και τον διεθνή παράγοντα. Έτσι παρά ή εξαιτίας των μαζικών διώξεων, των πογκρόμ στα σώματα ασφαλείας, τις ένοπλες δυνάμεις και την παιδεία, ο Ερντογάν βρέθηκε να μειοψηφεί.
“Το ΑΚΡ, αδυνατώντας να κατανοήσει την σοβαρότητα της κατάστασης και τα νέα δεδομένα στην τουρκική πολιτική σκηνή, θα εξακολουθήσει να κάνει σοβαρά λάθη στο άμεσο μέλλον. Τότε θα ξεκινήσει και η σταδιακή αποχώρηση των μελών από το κυβερνών κόμμα”.
Σύμφωνα με την “Καθημερινή της Κύπρου”, η παραπάνω, βαρυσήμαντη τοποθέτηση έρχεται λίγο μετά τις επαναληπτικές εκλογές της Κωνσταντινούπολης, από έναν πρώην συνοδοιπόρο του Προέδρου της Τουρκίας και στενού φίλου του τέως Προέδρου, Αμπντουλλάχ Γκιουλ. Μιλώντας στο αντιπολιτευόμενο Τ24, ο δημοσιογράφος Φεχμί Κορού ανακοινώνει την επικείμενη ίδρυση ενός νέου κεντρώου πολιτικού φορέα, στον οποίο εκτός από την ομάδα του κ. Γκιουλ θα λάβουν μέρος πολιτικοί με κεντρώο προφίλ, οι οποίοι διαφωνούν με την πολιτική γραμμή του Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν.
Ο κ. Κορού αναφέρει τα εξής: “Θα δημιουργηθεί ένα κίνημα, στο οποίο θα λάβει μέρος ο Αμπντουλλάχ Γκιουλ. Παρακολούθησα τις επαναληπτικές εκλογές μαζί με ανθρώπους του Γκιουλ. Διαπίστωσα ότι καταβάλλουν προσπάθεια αυτό το διάστημα για να συγκεντρωθούν γύρω από συγκεκριμένες αρχές. Δεν πρόκειται για ένα κίνημα που απευθύνεται αποκλειστικά σε πρώην στελέχη του ΑΚΡ αλλά θα στοχεύσει και σε άτομα από τον κεντρώο χώρο”.
Σύμφωνα με τον Τούρκο αναλυτή αυτήν την στιγμή δεν έχει ξεκαθαρίσει το χρονοδιάγραμμα ίδρυσης του νέου πολιτικού φορέα. Ο κ. Κορού, στην συνέχεια της τοποθέτησης του, θεωρεί ότι πλέον το μέλλον της συμμαχίας του κ. Ερντογάν με τους Γκρίζους Λύκους δεν είναι δεδομένο. Και αυτό διότι, αργά ή γρήγορα το ΑΚΡ θα κληθεί να κατανοήσει ότι αυτή η συμμαχία έχει ως αποτέλεσμα την σμίκρυνση της εκλογικής βάσης του.
Η ώρα της ενδοσκόπησης
Ποια είναι η αντίδραση του ΑΚΡ στην μεγάλη εκλογική ήττα και στο ενδεχόμενο της άμεσης διάσπασης της κυβερνητικής παράταξης;
Σε συνθήκες μεγάλης σύγχυσης και προβληματισμού, δίχως να υποβαθμίζουν την σοβαρότητα της όλης κατάστασης, οι πηγές μας στην Άγκυρα μας παραπέμπουν στην νέα, λιτή ανακοίνωση του Προέδρου της Τουρκίας, η οποία πραγματοποιήθηκε χθες αργά την νύχτα.
Στέλνοντας τα συγχαρητήρια του στον κ. Ιμάμογλου, μέσω twitter, ο κ. Ερντογάν δήλωσε τα εξής: “Ξεκινώντας με την Σύνοδο των G20, την επίσκεψη στην Κίνα και στην συνέχεια στην Σύνοδο Νότιας Ευρώπης και Βαλκανίων, θα συνεχίσουμε να εστιάζουμε με προσοχή σε όλες τις εσωτερικές και εξωτερικές υποθέσεις της Τουρκίας με βάση τα εθνικά συμφέροντα μας”.
Πως θα πρέπει λοιπόν, να αποκρυπτογραφήσουμε το νέο μήνυμα του Τούρκου Προέδρου; Καλά ενημερωμένες πηγές τονίζουν ότι ο κ. Ερντογάν αναβάλλει κρίσιμες αποφάσεις για το μέλλον της κυβέρνησης και του κόμματος του μετά τις σημαντικές επαφές του στο εξωτερικό. Μετά το τέλος αυτών των συναντήσεων, ο κ. Ερντογάν θα επιστρέψει στην χώρα και θα κληθεί να λάβει σημαντικές πρωτοβουλίες και αποφάσεις για να τερματίσει την καθοδική πορεία του κόμματος του. Εν τω μεταξύ, τα βλέμματα στο ΑΚΡ θα είναι στραμμένα στις κινήσεις του κ. Γκιουλ και των συντρόφων του.
