Ο Τραμπ δέχθηκε την συμβιβαστική πρόταση του μεξικανού προέδρου Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού, το Μεξικό γλίτωσε έναν ιδιαίτερα επικίνδυνο εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ και ο κόσμος ένα ακόμη μέτωπο. Ωστόσο είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν θα ανοίξει νέα, με την Ευρώπη να βρίσκεται πρώτη στη σειρά.
Τα media αναφέρονται στην είδηση της συμφωνίας ΗΠΑ-Μεξικού για το μεταναστευτικό ως μια οικειοθελή αμφίπλευρη διαπραγμάτευση, παραδοχή που όμως απέχει παρασάγγας από την πραγματικότητα.
Το Μεξικό πειθαναγκάστηκε σε μια συμφωνία, υπό την απειλή εμπορικού πολέμου, που θα σήμαινε κατάρρευση της οικονομίας και του νομίσματός του. Ο Τραμπ πέτυχε ίσως τη μεγαλύτερη νίκη του μέχρι σήμερα, εξαναγκάζοντας μια γειτονική χώρα, για δεύτερη φορά (μετά την αναδιαπραγμάτευση της NAFTA), να δεχθεί τους όρους του.
Σε συμφωνία για το ζήτημα της παράτυπης μετανάστευσης κατέληξαν οι ΗΠΑ και το Μεξικό, έπειτα από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις στο Στέιτ Ντιπάρμεντ, όπως ανακοίνωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, αποσύροντας την απειλή του για επιβολή δασμών σε όλα τα αγαθά μεξικανικής προέλευσης που εισάγει η χώρα του, υπό το καθεστώς απειλών και οικονομικής τρομοκρατίας.
Η νίκη αυτή, του Ντόναλντ Τραμπ, έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς αφενός προωθεί την αντιμεταναστευτική ατζέντα του στο εσωτερικό, αλλά στέλνει μηνύματα διεθνώς, αναπτερώνει το ηθικό όλων εκείνων που ενώ στηρίζουν τον Τραμπ αλλά δεν έβλεπαν αποτελέσματα από την αναθεωρητική και συχνά συγκρουσιακή πολιτική του.
Με το μέτωπο της Κίνας ανοιχτό, τον Λευκό Οίκο να έχει διαμηνύσει στην ΕΕ ότι σύντομα θα έρθουν δασμοί στα αυτοκίνητα, ενώ απειλεί με άλλες κυρώσεις για τον αγωγό East Med, το Ιράν στη γωνία, την Τουρκία σε απομόνωση και το Παλαιστινιακό σε διαδικασία αναθέρμανσης, είναι προφανές ότι η νίκη του Μεξικού θα δημιουργήσει νέες δυναμικές που θα επηρεάσουν την συμπεριφορά των ΗΠΑ παγκοσμίως.
Υπάρχει βέβαια και η εκδοχή που θέλει τον Τραμπ να εφησυχάζει καθώς επιτυγχάνει το στόχο της προώθησης της αντιμεταναστευτικής ατζέντας στο εσωτερικό, σε όλα τα επίπεδα, καθώς πέρασαν τα αρχικά διατάγματα, βρήκε μερική χρηματοδότηση για το τείχος και πέτυχε τη συνεργασία του Μεξικού. Ωστόσο, δεν υπάρχουν παραδείγματα στη μέχρι τώρα πολιτική του προέδρου των ΗΠΑ που να καταδεικνύουν μετριοπάθεια και αυτοπεριορισμό.
Η συμφωνία με το Μεξικό
Ο Μεξικανός ομόλογός του Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ τόνισε από την πλευρά του ότι είναι «ικανοποιημένος» που μπόρεσε να αποφευχθεί η επιβολή των τελωνειακών δασμών.
Σύμφωνα με τον Μεξικανό υπουργό Εξωτερικών Μαρσέλο Εμπράρδ, βασικό στοιχείο της συμφωνίας που κλείστηκε είναι μια «δίκαιη ισορροπία». Ο Εμπράρδ ανήγγειλε ότι η μεξικανική κυβέρνηση θα αναπτύξει μονάδες της εθνοφρουράς για να ανακοπούν οι μεταναστευτικές ροές, ειδικά στα νότια σύνορα του Μεξικού με τη Γουατεμάλα, από μεθαύριο Δευτέρα.
Η κοινή διακήρυξη των δύο κυβερνήσεων, που δόθηκε στη δημοσιότητα το βράδυ της Παρασκευής (ξημερώματα Σαββάτου ώρα Ελλάδας) αναφέρει ότι το Μεξικό θα λάβει «μέτρα χωρίς προηγούμενο» για να μειωθεί η παράτυπη μετανάστευση.
«Το Μεξικό (…) δεσμεύθηκε να λάβει σθεναρά μέτρα για να ανακόψει το κύμα της μετανάστευσης μέσω Μεξικού προς τα νότια σύνορά μας. Αυτό (…) θα μειώσει σημαντικά, ή θα εξαλείψει, την παράνομη μετανάστευση από το Μεξικό στις ΗΠΑ»,
ανέφερε νωρίτερα μέσω Twitter ο Τραμπ, τονίζοντας πως η επιβολή δασμών «αναστέλλεται επ’ αόριστον».
Η διατύπωση αυτή, από τον Ντόναλντ Τραμπ, καταδεικνύει ότι το όπλο -απέναντι στο Μεξικό- παραμένει στο τραπέζι, παρά τη συμφωνία, που σημαίνει ότι το θέμα παραμένει ανοιχτό και ο πρόεδρος των ΗΠΑ μπορεί να το εκμεταλλευτεί εκ νέου.
Η ανακοίνωση της συμφωνίας ακολούθησε τρεις ημέρες διαπραγματεύσεων των δύο πλευρών στην Ουάσιγκτον. Η μεξικανική κυβέρνηση έστειλε πολυμελή αντιπροσωπεία στην πρωτεύουσα των ΗΠΑ, υπό τον ΥΠΕΞ Εμπράρδ, για επείγουσες διαπραγματεύσεις προκειμένου να αποφευχθεί η επαπειλούμενη επιβολή των δασμών, που ένας μεξικάνος διπλωμάτης χαρακτήριζε δυνητικά «καταστροφική». Η συμφωνία κλείστηκε έπειτα από δώδεκα και πλέον ώρες διαπραγματεύσεων στο Στέιτ Ντιπάρμεντ.
Στην πολιτεία Τσιάπας, στο νότιο Μεξικό, δημοσιογράφοι του Γαλλικού Πρακτορείου διαπίστωσαν ήδη αισθητά αυξημένη στρατιωτική και αστυνομική παρουσία στους δρόμους που παίρνουν μετανάστες. Την Πέμπτη, ο Εμπραδόρ ανήγγειλε την ανάπτυξη 6.000 στρατιωτικών στα σύνορα Μεξικού-Γουατεμάλας.
Η συνοριοφυλακή και η αστυνομία των ΗΠΑ έθεσαν υπό κράτηση 132.000 ανθρώπους που πέρασαν από τη μεξικανική επικράτεια στην αμερικανική τον Μάιο, αριθμό που είναι ο υψηλότερος σε μηνιαία βάση από το 2006. Ο Τραμπ απειλούσε με εμπορικό πόλεμο εάν η κυβέρνηση του μεξικανού ομολόγου του Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ δεν αντιμετώπιζε το ζήτημα.
Σε δηλώσεις του στην Ουάσιγκτον μετά την αναγγελία της διμερούς συμφωνίας ο Εμπραδόρ διαβεβαίωσε ότι το κείμενο δεν προβλέπει – όπως απαιτούσε η αμερικανική κυβέρνηση – ότι οι αιτούντες άσυλο από τη Γουατεμάλα θα επαναπροωθούνται στο Μεξικό και ότι οι αιτούντες άσυλο από την Ονδούρα και το Ελ Σαλβαδόρ θα επαναπροωθούνται στη Γουατεμάλα. Επίσης, η συμφωνία δεν περιέχει άλλη μια πρόνοια που αξίωνε η Ουάσιγκτον, ότι δηλαδή το Μεξικό θα οριζόταν ως «ασφαλής τρίτη χώρα».
Όπως αναφέρεται στη συμφωνία, οι μετανάστες που ζητούν άσυλο στις ΗΠΑ θα επαναπροωθούνται στην μεξικανική επικράτεια, όπου θα είναι υποχρεωμένοι να αναμένουν την ετυμηγορία των ειδικών δικαστών για ζητήματα μετανάστευσης μετά την επεξεργασία των αιτήσεών τους και την εξέταση των υποθέσεών τους.
