Έξι Ευρωπαίοι πρωθυπουργοί συναντήθηκαν το βράδυ της Παρασκευής στις Βρυξέλλες, ανοίγοντας τις διαβουλεύσεις για την επιλογή του επομένου προέδρου της Κομισιόν καθώς και άλλων κορυφαίων αξιωματούχων, ωστόσο κανείς δεν περίμενε να καταλήξουν σε αποτέλεσμα, έδειξαν όμως να συμφωνούν ότι η υποψηφιότητα Βέμπερ θεωρείται “κλινικά νεκρή”.
Το Politico γράφει ότι το δείπνο που σερβιρίστηκε το βράδυ της Παρασκευής στο Egmont Palace στις Βρυξέλλες, ήταν μάλλον το τελευταίο του Μάνφερντ Βέμπερ και δυστυχώς, δεν ήταν προσκεκλημένος, υπονοώντας ότι η υποψηφιότητα του Γερμανού Χριστιανοκοινωνιστή δεν βρίσκει ιδιαίτερη απήχηση, ούτε μεταξύ των 6, πόσο μάλλον στο επίπεδο των 28, ούτε στο Ευρωκοινοβούλιο, ενώ διαφοροποιήσεις καταγράφονται ακόμα και στους κόλπους του ΕΛΚ.
Ο Βέλγος πρωθυπουργός Σαρλ Μισέλ κάλεσε τον φιλελεύθερο Ολλανδό ομόλογό του Μαρκ Ρούτε, τους σοσιαλιστές επικεφαλής των κυβερνήσεων των δύο χωρών της Ιβηρικής, τον Ισπανό Πέδρο Σάντσεθ και τον Πορτογάλο Αντόνιο Κόστα, αλλά και δύο πρωθυπουργούς που ανήκουν στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), τον Κροάτη Αντρέι Πλένκοβιτς και τον Λετονό Κρισγιάνις Καρίνς.
Στο δείπνο δεν παρακάθισαν ούτε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ούτε η Γερμανίδα καγκελάριος Άγκελα Μέρκελ. Οι επικεφαλής των κυβερνήσεων των δύο ισχυρότερων ευρωπαϊκών χωρών θα έχουν καθοριστικό ρόλο στην κατανομή των σημαντικότερων ευρωπαϊκών αξιωμάτων.
Οι έξι, ξεκαθαρίζουν και στην ανακοίνωσή τους ότι η διάσκεψη είναι άτυπη και δεν φιλοδοξεί να υποκαταστήσει το ρόλο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στην επιλογή και εισήγηση υποψηφίου, αλλά αποτελεί ένα ακόμη στάδιο διαβουλεύσεων, με στόχο τη διευκόλυνση του έργου των ηγετών. Όπερ σημαίνει ότι αν και δεν θα επιλέξει πρόσωπα, μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στον αποκλεισμό υποψηφίων.
Μπορεί το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα να παραμένει ο ισχυρότερος σχηματισμός στο Ευρωκοινοβούλιο, οι ισορροπίες όμως έχουν αλλάξει άρδην. Δεν είναι μόνο ότι Σοσιαλδημοκράτες και ΕΛΚ δεν ελέγχουν την πλειοψηφία, αλλά επίσης ότι η υποψηφιότητα Βέμπερ αποτελεί μια πολύ δεξιά στροφή, η οποία απέχει παρασάγγας τη νέα στάθμιση εδρών-επιρροής.
Με δεδομένο ότι Σοσιαλδημοκράτες και Φιλελεύθεροι ελέγχουν από κοινού 162 έδρες, ενώ δεν μπορούν να μην υπολογιστούν οι Πράσινοι, που αν και δεν συμμετείχα, καθώς δεν διαθέτουν επικεφαλής σε υπερεθνικό επίπεδο, εν τούτοις είναι ανερχόμενη δύναμη και όπως φαίνεται θα έχουν καταλυτικό ρόλο στην τελική επιλογή.
Είναι άλλωστε πιο πιθανό, οι ισορροπίες που διαμορφώνονται στο Βερολίνο να ευνοήσουν τον διορισμό Γερμανού ως επικεφαλής της ΕΚΤ, παρά στην Κομισιόν, έτσι ώστε να μπορέσει η Γερμανία να ηγηθεί της οικονομικής απάντησης της ΕΕ στις ΗΠΑ και να καθοδηγήσει την ΕΕ προς την οικονομική ενοποίηση με μεγαλύτερη σιγουριά.
Οι Σοσιαλδημοκράτες προωθούν την υποψηφιότητα του επικεφαλής του Ευρωψηφοδελτίου τους, Φρανς Τίμμερμανς, ενώ ο Εμμάνουελ Μακρον, που ελέγχει την πλειοψηφία των εδρών στους Φιλελεύθερους έχει υπονοήσει ότι θα ήθελε να θέσει τον ειδικό διαπραγματευτή του Brexit, Μισέλ Μπαρνιέ.
Επί τάπητος βρίσκεται η θέση της Φεντερίκα Μογκερίνι, δηλαδή του Ύπατου Εκπροσώπου της ΕΕ, θέση ιδιαίτερα κρίσιμη την οποία φαίνεται να εποφθαλμιά η Ισπανία, καθώς κατά δήλωση του πρωθυπουργού, Πέδρο Σάντσεθ, ο οποίος συναντήθηκε με τον Ντόναλντ Τουσκ στη Μαδρίτη, ώστε να εξειδικεύσουν το όραμα για ενίσχυση της ισπανικής επιρροής στα θεσμικά όργανα της ΕΕ.
Στο ίδιο πλαίσιο θα επιλεγεί και ο νέος πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου, θέση που ήταν ανοιχτή για τον Μάνφρεντ Βέμπερ, αλλά δεν είναι γνωστό πόσο εύκολα ο Γερμανός ευρωβουλευτής θα συμβιβαζόταν με θέση χωρίς ουσιαστική εκτελεστική εξουσία.
Τι συμφωνήθηκε
Από την ανακοίνωση προκύπτει μόνο ότι οι εκπρόσωποι των έξι κομμάτων, απόντων των Πρασίνων, έχουν ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας. Σύμφωνα με την κοινή ανακοίνωση που εκδόθηκε, «η συνάντηση ήταν εποικοδομητική» και επέτρεψε «να εντοπιστούν οι προκλήσεις» που υπάρχουν.
Οι έξι άνδρες ανήκουν στις τρεις πολιτικές οικογένειες που θα διαθέτουν τις περισσότερες έδρες στο νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μετά τις εκλογές που διεξήχθησαν στα τέλη του Μαΐου, και τους ανατέθηκε να κάνουν διερευνητικές επαφές. Μετά το δείπνο, ανακοίνωσαν ότι θα «διαβουλευθούν» με τις παρατάξεις τους και ότι θα «παραμείνουν σε στενή επαφή».
Στη Σύνοδο Κορυφής της 28ης Μαΐου στις Βρυξέλλες, ο Μακρόν δεν έκρυψε τις έντονες επιφυλάξεις του για την υποψηφιότητα του Βαυαρού Βέμπερ, στον οποίο μολαταύτα η Μέρκελ επανέλαβε τη στήριξή της για τη διαδοχή του Γιούνκερ τον Νοέμβριο.
Οι «28» θα αποπειραθούν να καταλήξουν σε συμφωνία για το ποιον θα προτείνουν στη σύνοδο της 20ής και της 21ης Ιουνίου στις Βρυξέλλες. Το όνομα θα πρέπει να λάβει την έγκριση τουλάχιστον 21 χωρών-μελών πριν τεθεί σε ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Επαφίεται κατόπιν στους ευρωβουλευτές να εγκρίνουν (με απλή πλειοψηφία, δηλαδή τουλάχιστον 376 έδρες) ή να απορρίψουν την υποψηφιότητα που θα προταθεί από τους αρχηγούς των κρατών και των κυβερνήσεων.
Το παιχνίδι ωστόσο μοιάζει ακόμη ανοικτό, δύο εβδομάδες έπειτα από μια εκλογική διαδικασία στην οποία το ΕΛΚ και οι Σ&Δ παρέμειναν μεν οι δύο μεγαλύτερες πολιτικές ομάδες στο Ευρωκοινοβούλιο, αλλά απώλεσαν την πλειοψηφία που μπορούσαν ιστορικά να σχηματίζουν συνεννοούμενες. Η άνοδος της άκρας δεξιάς και των ευρωσκεπτικιστών αποδείχθηκε περιορισμένη. Όμως οι Φιλελεύθεροι, που μετατράπηκαν στην τρίτη δύναμη στο Ε.Κ. χάρη στην ενίσχυση των ευρωβουλευτών του κόμματος του Μακρόν, όπως και οι Πράσινοι, έχουν σκοπό να συμμετέχουν ενεργά στο εξής στη λήψη όλων των μεγάλων αποφάσεων.
Σύνοδος Κορυφής την 30ή Ιουνίου;
Η ευρωπαϊκή δεξιά ήδη όρισε τον Μάνφρεντ Βέμπερ αρχηγό της πολιτικής ομάδας του ΕΛΚ στο Ε.Κ., θέση που θα του επιτρέψει να διεξαγάγει διαπραγματεύσεις με τις άλλες πολιτικές ομάδες για να διαμορφωθεί πλειοψηφία.
Οι συνομιλίες για να οριστεί το πρόγραμμα των εργασιών και η εντολή της επόμενης Επιτροπής επισήμως ξεκινούν τη 12η Ιουνίου. Σκοπός η συνεννόηση και ένα πρόγραμμα που θα μπορούν να προσυπογράψουν και οι τέσσερις μεγάλες φιλοευρωπαϊκές πολιτικές ομάδες (ΕΛΚ, Σ&Δ, ALDE, Πράσινοι). Ταυτόχρονα θα εξεταστεί το ζήτημα της επιλογής του επόμενου επικεφαλής της Κομισιόν.
Το ΕΛΚ επιμένει να υπενθυμίζει πως είναι «η μεγαλύτερη πολιτική ομάδα» στο Ε.Κ. κι ότι έχει «πλειοψηφία στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο»· Κατά συνέπεια, «ζητούμε την προεδρία της Επιτροπής. Για όλες τις άλλες θέσεις, μπορούμε να διαπραγματευθούμε», ανέφερε ένας από τους ηγέτες.
Με δεδομένη την περιπλοκότητα των διαπραγματεύσεων που βρίσκονται ατύπως ήδη σε εξέλιξη, είναι πιθανή η σύγκληση έκτακτης Συνόδου Κορυφής την 30ή Ιουνίου, σε περίπτωση αποτυχίας αυτής της 20ής και της 21ης Ιουνίου.
