Δημοσκοπήσεις: Πόλεμος bots και fake accounts στα social media

Η επιρροή που ασκούν, ακόμα και παθητικά, οι δημοσκοπήσεις στην κοινή γνώμη και το εκλογικό σώμα, καθώς και η αξίας τους για τα κόμματα και το πολιτικό προσωπικό, τις καθιστά αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας και μοχλό προώθησης τάσεων.

Γράφουν Νίκος Αρβανίτης – Γιώργος Ξ. Πρωτόπαπας

Σχετικάθέματα

Η δημοσιότητα που λαμβάνουν τα media και τα social media αποτελεί μέρος της προστιθέμενης αξίας που έχουν για τα κόμματα και το πολιτικό προσωπικό, καθώς συμβάλλουν στην εδραίωση και τάσεων. Το Crisis Monitor με τη συνεργασία του Crisis Labs και λογισμικά από το Palo Pro και το Google Trends καταγράφουν την επιρροή των δημοσκοπήσεων και τις αντιδράσεις που προκαλούν στη διαδικτυακή κοινή γνώμη.

Τo query “Δημοσκοπήσεις” κατέγραψε σύμφωνα με το σύγχρονο εργαλείο PaloPro για Web & Social Listening και Analytics 4.325 συνολικές αναφορές για τη χρονική περίοδο 29 Μαΐου – 2 Ιουνίου 2019. Τις τάσεις του διαδικτύου για το συγκεκριμένο query καθόρισε το Twitter από το οποίο και προέρχονται ο μεγαλύτερος αριθμός αναφορών. Ταυτόχρονα, τα συναισθήματα των αναφορών εμφανίζουν πλειοψηφία ουδέτερων, ακολουθούν τα θετικά και τέλος τα αρνητικά συναισθήματα.

Auditor’s note: Η έρευνα αναδεικνύει ποιοτικά χαρακτηριστικά για τις δημοσκοπήσεις και τον τρόπο που γίνονται αντιληπτές από τους χρήστες των social media. Ωστόσο, όπως προκύπτει και από το Frensic Evaluation η υπερκινητοποίηση των bots και fake accounts θολώνει την εικόνα και δημιουργεί “θόρυβο” μη επιτρέποντας την ασφαλή εξαγωγή συμπερασμάτων για τον ουσιαστικό αντίκτυπο των δημοσκοπήσεων,

Θεματολογία

Η ανάλυση περιεχομένου για την υπό εξέταση περίοδο των Main Topics του PaloPro επικεντρώθηκε στις ακόλουθες αναφορές:

Η δημοσκόπηση της εταιρείας Pulse RC του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΪ για τις εθνικές εκλογές που δίνει μεγάλο προβάδισμα τη Νέα Δημοκρατία έναντι του ΣΥΡΙΖΑ.
Τις δημοσκοπήσεις που έγιναν πριν τις ευρωεκλογές.
Σχολιασμούς γιατί ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δεν κατάφερε να διαβάσει σωστά τις δημοσκοπήσεις πριν τις ευρωεκλογές.

Forensic Evaluation: Από τη σε βάθος ποιοτική εξέταση προκύπτει ότι η πλειοψηφία των χρηστών του Twitter χρησιμοποιεί fake profiles και ότι συγκεκριμένα tweets αναπαράγονται σε μεγάλο βαθμό από συγκεκριμένους λογαριασμούς Twitter, ενδείξεις που συντείνουν στην ενεργοποίηση bots σε μεγάλη κλίμακα καθώς και σε οργανωμένες επιχειρήσεις προώθησης θέσεων.

Συμπεράσματα

Η ανάλυση περιεχομένου των ποσοτικών δεδομένων του Palo Pro δείχνει ότι η πλειοψηφία των Social Media θεωρεί ότι οι δημοσκοπήσεις αποτελούν χρήσιμο εργαλείο αλλά τις αντιμετωπίζει με σχετική επιφύλαξη. Αναλυτικότερα:

H ανάλυση περιεχομένου δείχνει ότι οι δημοσκοπήσεις αποτελούν ένα εργαλείο κοινωνιολογικής καταγραφής τάσεων που βασίζονται πάνω σε συγκεκριμένες μεθόδους στατιστικής, που όμως σημαντικός αριθμός χρηστών Social Media αδυνατεί να αναλύσει το σύνολό τους. Διαβάζουν τα ποσοστά των κομμάτων και ενδιαφέρονται κυρίως για τα ποσοστά του πρώτου και του δεύτερου.
Σημαντικός αριθμός χρηστών Social Media θεωρεί ότι οι δημοσκοπήσεις αποτελούν εργαλείο επηρεασμού κοινής γνώμης, ανάλογα με το πότε επιλέγουν να κάνουν την έρευνα, το πότε βγαίνει στη δημοσιότητα και για λογαριασμό ποιου μέσου διενεργούνται.
Ικανός αριθμός χρηστών Social Media θεωρεί ότι η Νέα δημοκρατία με βάση τις δημοσκοπήσεις έχει τις προϋποθέσεις να πετύχει αυτοδυναμία στις εκλογές της 7ης Ιουλίου.
Η ανάλυση περιεχομένου δείχνει ότι ο σημαντικός αριθμός χρηστών του Twitter αντιμετωπίζει με σκωπτικό τρόπο τις εκτιμήσεις του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και του επιτελείου του για τις δημοσκοπήσεις πριν τη διενέργεια των ευρωεκλογών.
Ικανός αριθμός χρηστών Social Media θεωρούν ότι οι δημοσκοπήσεις ανιχνεύουν τις τάσεις μια συγκεκριμένης στιγμής και δεν προδικάζουν το αποτέλεσμα των εκλογών. Υπάρχουν “γκρίζες” ζώνες που η πρόβλεψή τους θεωρείται δύσκολη και μπορούν να ανατραπούν την ώρα της κάλπης.
Σημαντικός αριθμός χρηστών Social Media θεωρεί ότι οι δημοσκοπήσεις χρησιμοποιούνται από διάφορα ψηφιακά ΜΜΕ ανάλογα με την πολιτική γραμμή τους.
Η ανάλυση περιεχομένου δείχνει ότι κάποιος αριθμός χρηστών Social Media θεωρεί ότι ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δεν κατάφερε να διαβάσει σωστά τις τάσεις των δημοσκοπήσεων πριν τις ευρωεκλογές ώστε να κινητοποιήσει το κομματικό μηχανισμό του ΣΥΡΙΖΑ για να επιτύχει μεγαλύτερη συσπείρωση.
Κάποιοι χρήστες των Social Media θεωρούν χρήσιμο εργαλείο και τις μετά- δημοσκοπήσεις που αναλύουν και τη συμπεριφορά της κοινής γνώμης σε άλλα μέσα.

___________________

*Ο Νίκος Αρβανίτης είναι Intelligence and Strategy Analyst του Crisis Monitor και Content Director της Palo Services. Είναι Διεθνολόγος – Δημοσιογράφος διαπιστευμένος διπλωματικός συντάκτης στο Βελιγράδι από το 1994 και αναγνωρισμένος αναλυτής της περιοχής των Βαλκανίων στον τομέα των Διεθνών Σχέσεων. Συνεργάζεται με διεθνή ειδησεογραφικά, βαλκανικά και ελληνικά μέσα (υπήρξε και διευθυντής του σερβικού Ekonomist). Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου Εγκληματολογίας και Ποινικών Επιστημών του πανεπιστημίου του Βελιγραδίου. Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί 12 βιβλία του σε σερβική, αγγλική και ελληνική γλώσσα.

*Ο Γιώργος Πρωτόπαπας είναι Strategic and Media Analyst του Crisis Monitor και Sr. Data Analyst της Palo Services. Είναι Διεθνολόγος – Δημοσιογράφος. Άρχισε τη δημοσιογραφία στην εφημερίδα «Επενδυτής» (2000 -2014). Αρθρογραφεί από το 2012 στο περιοδικό Άμυνα & Διπλωματία και συνεργάζεται με διάφορα διεθνή και ελληνικά ψηφιακά μέσα. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου Διεθνών Σχέσεων του πανεπιστημίου Kent. Με τη ιδιότητα του διεθνολόγου έχει μιλήσει και σε διεθνή συνέδρια στο εξωτερικό. Έχει παρακολουθήσει πιστοποιημένα courses και seminars για Digital Media, Social Media Strategies, Digital Marketing & Advertising.

Οι δυο είναι συγγραφείς του βιβλίου «In social MEDIA RES» που με βάση το λογισμικό Palo Pro αποκωδικοποιεί το περιεχόμενο των Social Media και των ψηφιακών μέσων για σημαντικά θέματα της επικαιρότητας.

*Auditor’s note: Η αξιολογική θέση που διατυπώνεται επί των ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων και της αναλυτικής προσέγγισης γίνεται από τρίτο αξιολογητή που προέρχεται από το Crisis Labs, ο οποίος περιλαμβάνει στην ανάλυση και άλλα στοιχεία που προκύπτουν, ακόμα και εκτός πεδίου της συγκεκριμένης έρευνας.

*Forensic Evaluation: Η αξιολόγηση των ευρημάτων και των παραγωγών τους από εξωτερικό ειδικό cyber security, που βοηθά στην κατανόηση του παραγόμενου προϊόντος και την προέλευσή του και υποστηρίζει τα ποιοτικά δεδομένα της ανάλυσης, αφαιρώντας τον υπερβάλλοντα θόρυβο και εντοπίζοντας πηγές ενδεχομένως κακόβουλης δραστηριότητας. Η ανάλυση αυτή ενεργοποιείται όταν πρόκειται για active trends και πρόσωπα και οι εξάρσεις δεν δικαιολογούνται από την εν γένει ανταπόκριση της διαδικτυακής κοινής γνώμης.

Appendix