Προσπάθειες να διευρύνει το εκκλησιαστικό μέτωπο με την Ουκρανία και να εντείνει τις πιέσεις στο Κίεβο καταβάλλει η Μόσχα, επιμένοντας να μην αναγνωρίζει την αυτοκεφαλία και διαμορφώνοντας σκηνικό εσωτερικής θρησκευτικής σύγκρουσης..
Στο πλαίσιο τοποθετείται και η συνάντηση του πατριάρχη Μόσχας Κύριλλου με την επίτροπο του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Ντούνια Μιγιάτοβιτς, συναντήθηκε ο πατριάρχης της Μόσχας και πασών Ρωσιών χθες Δευτέρα.
Ο πατριάρχης Κύριλλος παρείχε τη Δευτέρα στη Ντούνια Μιγιάτοβιτς, επίτροπο του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, αποδεικτικά στοιχεία για παραβιάσεις δικαιωμάτων πιστών στην Ουκρανία, σε μια προσπάθεια να καλλιεργήσει το έδαφος για ενίσχυση των πιέσεων προς τη νέα κυβέρνηση της Ουκρανίας, παίζοντας το χαρτί των “δικαιωμάτων” και επιφυλάσσοντας για τη Μόσχα ρόλο “προστάτη” των πιστών. Η κίνηση αυτή όμως, εγκυμονεί κινδύνους καθώς το Κρεμλίνο έχει εξ αρχής διαμηνύσει ότι θα παρέμβει για την προστασία των δικαιωμάτων των πιστών, αναλαμβάνοντας ρόλο αυτόκλητου προστάτη.
Συνεπώς, οι καταγγελίες για παραβιάσεις και η προσπάθεια κατοχύρωσής τους μέσω του Συμβουλίου της Ευρώπης, εντάσσονται σε ευρύτερο πλαίσιο υπονόμευσης του νέου καθεστώτος αυτοκεφαλίας της ουκρανικής εκκλησίας και εργαλειοποίησης του θέματος για την άσκηση πιέσεων έναντι του νεοεκλεγέντος προέδρου της Ουκρανίας.
Ο πατριάρχης αναφέρθηκε σε έναν ουκρανικό νόμο, ο οποίος πέρασε από τον πρώην Πρόεδρο Πέτρο Ποροσένκο, και ο οποίος υποχρέωνε την Ορθόδοξη Εκκλησία του Πατριαρχείου Μόσχας να αλλάξει το όνομά της για να δείξει την υπαγωγή της στη Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία με έδρα τη Μόσχα.
«Ελπίζουμε ότι η κρατική πολιτική της Ουκρανίας σχετικά με την εκκλησία θα αλλάξει. Η προηγούμενη κυβέρνηση ακολουθήσε ανοιχτά την οδό της καταπίεσης των ανθρώπων με άξονα το θρησκευτικό τους υπόβαθρο … Ελπίζουμε ότι αυτές οι παραβιάσεις θα σταματήσουν υπό από το νέο πρόεδρο»,
δήλωσε ο πατριάρχης.
Στις 6 Ιανουαρίου, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος παρέδωσε τον τόμο της αυτοκεφαλίας, στη νεοϊδρυθείσα ουκρανική εκκλησία.
Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία αρνήθηκε να αναγνωρίσουν την ίδρυση της νέας δομής της εκκλησίας στην Ουκρανία και την απόφαση της Κωνσταντινούπολης να της χορηγήσει αυτοκεφαλία.
Το Πατριαρχείο της Μόσχας περιέγραψε την κατάσταση ως «νομιμοποίηση του σχίσματος», τονίζοντας ότι θα έχει καταστροφικές συνέπειες και θα επηρεάσει εκατομμύρια χριστιανών στην Ουκρανία και σε άλλες χώρες.
Ωστόσο, την αυτοκεφαλία αναγνωρίζουν σταδιακά οι περισσότερες από τις Εκκλησίες υπό το Οικουμενικό Πατριαρχείο, μεταξύ των οποίων της Ελλάδας. Η Μόσχα επιχειρεί να ασκήσει πίεση και να καλλιεργήσει έδαφος για αμφισβήτηση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, σε Εκκλησίες που βρίσκονται πολιτικά ή θρησκευτικά στη ρωσική σφαίρα επιρροής, όπως της Σερβίας, της Μολδαβίας και της Γεωργίας, ενώ γρίφος παραμένει η στάση της Εκκλησίας της Ουγγαρίας.
Οι καλές σχέσεις του εθνικιστή, χριστιανού φονταμενταλιστή Ούγγρου πρωθυπουργού, Βίκτορ Όρμπαν, τόσο με τον Ντόναλντ Τραμπ, όσο και με τον Βλάντιμιρ Πούτιν, αναδεικνύουν τη χώρα και κατ’ επέκταση τη στάση που θα τηρήσει η Εκκλησία, σε καταλύτη στο πλαίσιο του γεωπολιτικού ανταγωνισμού NATO-Ρωσίας.