Ως το πρώτο βήμα στο πλαίσιο ευρύτερης προσπάθειας να αλλάξει το κλίμα, την ατζέντα και να προδιαγράψει διαδικασίες περαιτέρω σύγκλισης με το κέντρο ερμηνεύεται η χθεσινή ομιλία του πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, ενώπιον διευρυμένου ακροατηρίου, που απαρτίζονταν από την Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ και την Εκλογική Επιτροπή, όργανο που συγκροτήθηκε για την συμμετοχή των προσαρτηθέντων από το χώρο του κέντρου προσώπων.
Αν και τα media επικέντρωσαν στις δηλώσεις αυτοκριτικής του Αλέξη Τσίπρα, στην πραγματικότητα, ο πρωθυπουργός έστειλε άλλα μηνύματα, τα οποία ελήφθησαν μεν από το κομματικό ακροατήριο του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν φαίνεται να γίνονται αποδεκτά, δημιουργώντας ένταση στο εσωτερικό, σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο.
Τα μηνύματα που εξέπεμψε αν και καθαρά προς την κατεύθυνση, παρέμειναν θολά ως προς τα μέσα και τους τρόπους επίτευξης συνεργασιών και πολιτικών συγκλίσεων καθώς και τη διαδικασία εμπέδωσής τους από τις κοινωνίες, καθώς το crash test των αυτοδιοικητικών εκλογών δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Η ρητορική, το έλλειμμα διαδικασιών και η απουσία διεργασιών βάσης, όμως, δίνουν την αίσθηση άτακτης και εξαναγκασμένης πολιτικής αντίδρασης, ενώ οι κινήσεις επιβολής προς το εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ παράγουν ισχυρές αντιδράσεις και ενδεχομένως αντιστάσεις, ενώ εξωθούν παράγοντες σε αποστασιοποίηση.
Συνεπώς, οι πρωτοβουλίες και ο τρόπος που αναπτύσσονται από τον Αλέξη Τσίπρα και το επιτελείο του, παράγουν σημαντικό βαθμό αβεβαιότητας ως προς τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, περιορίζοντας τη δυνατότητα συντεταγμένων δράσεων και καλλιέργειας σχέσεων εμπιστοσύνης τόσο με τους συγγενείς και όμορους χώρους, όσο και με το εσωτερικό του κόμματος, η απόσταση με το οποίο διευρύνεται σταθερά.
Ο ασφυκτικός χρόνος, οι εξαναγκασμένες κινήσεις, η πολιτική πυγμή, αντί της συλλογικής βούλησης και η αυτόνομη επιβίωση του ΚΙΝΑΛ, όμως, αντίρροπες δυνάμεις που υπονομεύουν το εγχείρημα πολιτικής επιβίωσης.
Ο πρωθυπουργός, διαμήνυσε ότι «Λάβαμε το μήνυμα της δυσαρέσκειας των ψηφοφόρων», μιλώντας στη σύσκεψη της Κεντρικής Επιτροπής και της Εκλογικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτικής Συμμαχίας, στον απόηχο της ήττας του κυβερνώντος κόμματος στις κάλπες των ευρωπαϊκών και αυτοδιοικητικών εκλογών.
Κατά την ομιλία του ο κ. Τσίπρας ευχαρίστησε τα στελέχη και όλους τους πολίτες που στήριξαν με την επιλογή τους το ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία.
Ο Αλέξης Τσίπρας σε μερικές γραμμές, έδωσε το στίγμα της εκλογικής στρατηγικής και του πολιτικού πλαισίου, επιχειρώντας με τρόπο επιθετικό και σχεδόν βίαιο την αναδιάταξη και μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ
«το αποτέλεσμα ήταν κατώτερο των προσδοκιών μας, όχι μόνο για εμάς αλλά και για τις χιλιάδες πολίτες που μας στήριξαν. Χάσαμε μια μάχη, αλλά έχουμε μπροστά μας το πόλεμο».
δήλωσε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ενώ συνέχισε λέγοντας
“Και δεν έχουμε ούτε την πολυτέλεια, ούτε το δικαίωμα να κάνουμε πίσω. Έχουμε μάθει πάντα να αναλαμβάνουμε τις ευθύνες μας και να βγαίνουμε μπροστά, Το ίδιο κάνουμε και τώρα, δεν είναι σημαντικό αν θα πέσεις, αλλά αν θα σηκωθείς»,
σημείωσε χρησιμοποιώντας μια έκφραση που είπε το βράδυ των εκλογών ο υπουργός Οικονομικών Ευκλέιδης Τσακαλώτος.
Απευθυνόμενος προς τα στελέχη του είπε:
«σας ζητώ λοιπόν σήμερα μαζί να σηκωθούμε ν’ ανασυγκροτηθούμε και να παλέψουμε».
Ενώ με την επόμενη φράση επαναπροσδιορίζει τον ΣΥΡΙΖΑ λέγοντας:
«Μπορούμε να τα καταφέρουμε γιατί υπερασπιζόμαστε το δίκαιο και τις αξίες της δημοκρατικής παράταξης και της αριστεράς»,
Στην ουσία, με τη διατύπωση αυτή επιχειρεί να εμπεδώσει το άνοιγμα στο ΚΙΝΑΛ και στο χώρο του κέντρου, ο χειρισμός όμως που επιχειρεί προκαλεί αντιδράσεις στο εσωτερικό και σκεπτικισμό στην απέναντι όχθη.
Απευθυνόμενος στους ψηφοφόρους που εμπιστεύθηκαν τον ΣΥΡΙΖΑ, ο Πρωθυπουργός τόνισε πως θα είναι ένα πολύ δύσκολος αγώνας που μπορεί, ωστόσο, να κερδηθεί. Όπως είπε πρέπει να δοθεί καλύτερη μάχη, με την αλήθεια μπροστά.
«Σήμερα οφείλουμε να πούμε πως λάβαμε το μήνυμα, έχουμε ευθύνη που δεν αλλάξαμε όλα τα πράγματα που είπαμε, αλλά και γιατί ίσως είχαμε θέσει υψηλότερα τον πήχη. Τώρα έχουμε την εμπειρία και για να αποκτήσουμε την πατρίδα που θέλουμε γνωρίζουμε πως χρειάζεται πολύ κόπος.
«Λάβαμε το μήνυμα της απογοήτευσης χιλιάδων ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, που βεβαίως δεν προσχώρησαν στην κάλπη της ΝΔ αλλά επέλεξαν μικρότερα κόμματα του δημοκρατικού χώρου. Λάβαμε το μήνυμα της κόπωσης μιας κοινωνίας μετά από 8 χρόνια μνημονίων. Λάβαμε και το μήνυμα εμείς οι ίδιοι, ότι δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ποιοί είμαστε, ποιούς εκπροσωπούμε και για ποιούς παλεύουμε»,
υπογράμμισε.
Ωστόσο οι διατυπώσεις αυτές είναι εν πολλοίς αντιφατικές με τις προηγούμενες, καθώς εδώ εστιάζει στις αριστερές ρίζες, ενώ λίγο πιο πάνω επιχείρησε να ταυτίσει τη ριζοσπαστική Αριστερά με την Σοσιαλδημοκρατία, συγχέοντας τα δύο σε μια πρόταση.
Απόδειξη ότι λάβαμε το μήνυμα των εκλογών είναι η προκήρυξη εθνικών εκλογών είπε ο πρωθυπουργός και εξήγησε:
«Δεν επέλεξα τελικά να επιμείνω στον αρχικό μας στόχο και σχεδιασμό, να εξαντλήσουμε πλήρως την τετραετία αλλά αποφάσισα να επισπεύσω τις εθνικές εκλογές, ως απόδειξη σεβασμού στην λαϊκή ετυμηγορία και στα μηνύματα των πολιτών».
Αναφερόμενος στο δίλημμα των εθνικών εκλογών ο πρωθυπουργός τόνισε πως
«την επομένη είτε θα έχουμε κυβέρνηση της Ν.Δ. του κ. Μητσοτάκη μαζί με υπουργούς, τον κ. Γεωργιάδη, τον κ. Βορίδη και άλλους συνοδοιπόρους της ακροδεξιάς. Είτε θα έχουμε κυβέρνηση προοδευτική και δημοκρατική με κορμό το ΣΥΡΙΖΑ και την Προοδευτική Συμμαχία».
Με τη διατύπωση αυτή ο πρωθυπουργός απευθύνει έμμεσο προσκλητήριο στο ΚΙΝΑΛ, αλλά με τρόπο που θα γίνεται αντιληπτός ως υπονόμευσή του, καθώς προσπαθεί να τραβήξει κόκκινες γραμμές και να περιχαρακώσει τα κεντροαριστερά κόμματα ως δορυφόρους του μεταλλαγμένου ΣΥΡΙΖΑ.
Προγραμματικά, συνέχισε,
“είτε θα έχουμε μία κυβέρνηση της ΝΔ που έχει αποδείξει την ιδεοληπτική εμμονή της στις αντιλαϊκές πολιτικές της λιτότητας, είτε θα έχουμε μία κυβέρνηση που θα συνεχίσει και θα διευρύνει την προσπάθεια προστασίας και στήριξης της κοινωνικής πλειοψηφίας”.
Παράλληλα. ο Αλέξης Τσίπρας άφησε αιχμές κατά του Κινήματος Αλλαγής αλλά και των άλλων προοδευτικών δυνάμεων για τη στάση τους στις ευρωεκλογές, λέγοντας ότι
«το ΚΙΝΑΛ έκανε μονομέτωπο αγώνα εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά άκουγε στωικά τον κ. Μητσοτάκη να χαρακτηρίζει “χαμένη ψήφο” την ψήφο στο κόμμα τους. Τώρα ξέρουν καλά ότι ήττα του ΣΥΡΙΖΑ σημαίνει νίκη της Ν.Δ. Στο αντισύριζα μέτωπο του κ. Μητσοτάκη, δεν μπορούν πλέον να υπάρχουν έμμεσοι ή άμεσοι πολιτικοί χορηγοί από την Αριστερά και το Κέντρο. Και ειδικά οι προοδευτικές δυνάμεις να σταματήσουν να θεωρούν αόρατη τη Δεξιά στην Ελλάδα».