Παραγωγική φαίνεται ότι είναι η κινητικότητα στα εκκλησιαστικά, καθώς μετά από παρατεταμένη περίοδο ψύχρανσης μεταξύ της Εκκλησίας της Ελλάδας και του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος θα συναντηθούν ξανά σήμερα, ενώ η Διαρκής Ιερά Σύνοδος αναμένεται να αναγνωρίζει “πανηγυρικά” το αυτοκέφαλο της Εκκλησίας της Ουκρανίας.
Η Εκκλησία της Ελλάδος υποδέχεται σήμερα στην Αθήνα τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, σηματοδοτώντας νέα σελίδα ανάμεσα στις σχέσεις των δύο προκαθήμενων.
Οι κινήσεις αυτές, χαρακτηρίζονται υψηλού συμβολισμού και στόχο έχουν να επιδείξουν την ενότητα της ορθόδοξης εκκλησίας κάτω από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, τη στιγμή που η Εκκλησία της Ρωσίας επιχειρεί ενεργά να αμφισβητήσει το ρόλο και τη θέση του στο εκκλησιαστικό στερέωμα, αντιδρώντας στην χορήγηση της αυτοκεφαλίας στην ουκρανική εκκλησία.
Η εκκλησία βρίσκεται στο επίκεντρο του εντεινόμενου γεωπολιτικού ανταγωνισμού NATO-Ρωσίας, καθώς κατά παράδοση, η θρησκεία, αποτελούσε το μακρύ χέρι και τον σκοτεινό δίαυλο της ρωσικής διπλωματίας και των επιχειρήσεων προπαγάνδας. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι στα πρώτα στάδια των αντιδράσεων για το Μακεδονικό, δίδονταν ευρέως η εντύπωση ότι οι κινητοποιήσεις τελούσαν υπό την αιγίδα της Εκκλησίας, όπως είχε συμβεί το 1992.
Προσφάτως και μετά την έκδοση του τόμου της αυτοκεφαλίας της ουκρανικής Εκκλησίας, που προκάλεσε την οργίλη αντίδραση της Ρωσίας, τόσο σε εκκλησιαστικό όσο και σε πολιτικο-διπλωματικό επίπεδο, ο Ρώσος πρέσβης στην Αθήνα συναντήθηκε κατ’ επανάληψη με τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, ενώ ο πατριάρχης της Ρωσίας, Κύριλλος, διακήρυττε την πρόθεσή του να αποδομήσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης.
Αντιστοίχως, σε μια κίνηση υψηλού συμβολισμού πριν την επισημοποίηση των προδιαγεγραμμένων εξελίξεων στην Ουκρανία, ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα επισκέφθηκε τον διοικητή του Αγίου Όρους, σηματοδοτώντας “αλλαγή φρουράς”, καθώς επρόκειτο για περιοχή της απολύτου επιρροής της Ρωσίας.
Στην πραγματικότητα, η εκκλησιαστική διπλωματία, η οποία ενεργοποιείται σε αυξανόμενα μέτωπα, φαίνεται ότι ακολουθεί τη δυναμική αναδιάταξης των σφαιρών επιρροής στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη, με την Εκκλησία της Σερβίας να βρίσκεται στο επίκεντρο των εξελίξεων, καθώς η χώρα παίζει κομβικό ρόλο για την επίτευξη λειτουργικών ισορροπιών στην περιοχή, επιμένοντας στο δόγμα της στρατιωτικής ουδετερότητας, ενώ επιδιώκει ενεργά την είσοδο στην ΕΕ.
Η επαναπροσέγγιση Βαρθολομαίου-Ιερώνυμου
Η αλλαγή σελίδας στις σχέσεις Εκκλησίας της Ελλάδος και Οικουμενικού Πατριαρχείου, που μεθοδικά βελτιώθηκαν μέσα από δηλώσεις στήριξης και υπαναχωρήσεις σε μείζονα ζητήματα εκκλησιαστικής εξουσίας και περιουσίας, επισφραγίστηκε με την πρόσκληση που απηύθυνε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, από τις 15 Απριλίου. Σημαντικό ρόλο, όμως έπαιξε, και του Ιερώνυμου, να παραδώσει το προσκλητήριο στον Βαρθολομαίο, στενός του συνεργάτης, δια ζώσης, στο Φανάρι.
Εν συνεχεία, ο Οικουμενικός Πατριάρχης άλλαξε το πρόγραμμά του, καθώς επρόκειτο να ταξιδέψει στον τόπο καταγωγής του, την Ιμβρο– για να βρεθεί στην Αθήνα. Η συνάντηση των δύο ιεραρχών θα δώσει το μήνυμα της σύμπλευσης και της ενότητας μιας Εκκλησίας που συνδιαλέγεται με τον κόσμο και δεν αξιοποιείται ως «εργαλείο» γεωπολιτικών στοχεύσεων και ισορροπιών, όπως συνέβη κατά την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας τον Ιούνιο του 2016 στην Κρήτη, από την οποία απουσίασαν το Πατριαρχείο Αντιοχείας και το Πατριαρχείο Μόσχας, λόγω διαφωνιών.
Υψηλής σημειολογικής αξίας όμως θα είναι και η εντυπωσιακή υποδοχή, που έχει προετοιμαστεί για τον Οικουμενικό Πατριάρχη στο Δήλεσι Βοιωτίας, όπου θα παραστεί για τα εγκαίνια –παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλου– του Κέντρου Γεροντολογίας και Προνοιακής Υποστήριξης.
Ειδικότερα, ο κ.κ. Βαρθολομαίος θα φθάσει στην Αθήνα σήμερα το μεσημέρι και θα διαμείνει στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία». Οπως παρουσίασε η «Κ» (φύλλο της περασμένης Κυριακής 19/5), ο κ.κ. Βαρθολομαίος θα συναντηθεί με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών το απόγευμα και θα συζητήσουν το ουκρανικό ζήτημα, δηλαδή εάν η Εκκλησία της Ελλάδος θα αναγνωρίσει τη νέα Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, όπως αποφάσισε το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Της συνάντησης των δύο ιεραρχών θα έχει προηγηθεί η έναρξη της 162ης Συνοδικής Περιόδου της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου (ΔΙΣ). Σύμφωνα με όσα έχουν γραφεί στα ελληνικά media, οι συνοδικές επιτροπές που έχει συγκροτήσει η Εκκλησία θα γνωμοδοτήσουν θετικά. Η θετική εισήγηση των δύο επιτροπών στέλνει πολλαπλά μηνύματα και στις υπόλοιπες Εκκλησίες, που διατηρούν επιφυλάξεις επί του αιτήματος.
Αύριο το απόγευμα ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, παρουσία του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Προκόπη Παυλόπουλου, θα εγκαινιάσει το Κέντρο Γεροντολογίας και Προνοιακής Υποστήριξης «Αγιος Πορφύριος» της Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Το Κέντρο, στο Δήλεσι της Βοιωτίας, έχει κατασκευασθεί σε εκκλησιαστική έκταση 27 στρεμμάτων και είναι δυναμικότητας 64 κλινών. Στόχο του αποτελεί η παροχή βασικών προνοιακών υπηρεσιών, όπως φιλοξενίας, εστίασης, δημιουργικής απασχόλησης, εργοθεραπείας, ψυχολογικής υποστήριξης και προληπτικής ιατρικής ταυτόχρονα σε ηλικιωμένους και σε έχοντες ανάγκη, οι οποίοι θα διαβιούν εντός του Κέντρου, αλλά και εκτός.
Το έργο περιλαμβάνει τον απαραίτητο ιατρικό και ξενοδοχειακό εξοπλισμό. Επίσης, το Κέντρο διαθέτει νεόδμητο ναό, αθλητικές εγκαταστάσεις, ανοικτό θέατρο και χώρους περιπάτου. Στον περιβάλλοντα χώρο βρίσκεται φωτοβολταϊκό πάρκο για την ενεργειακή υποστήριξη του Κέντρου.
Την Παρασκευή ο Βαρθολομαίος θα παρακαθίσει σε γεύμα από την Ιεραρχία και το απόγευμα της ίδιας ημέρας θα αναχωρήσει για το Φανάρι. Ο οικουμενικός πατριάρχης δεν θα συναντηθεί με τον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, ούτε με άλλους πολιτικούς ηγέτες, στέλνοντας μήνυμα ότι επικεντρώνει στη βελτίωση των σχέσεων με τον προκαθήμενο της Εκκλησίας της Ελλάδος και δεν εντάσσει την προσέγγιση σε ευρύτερο κύκλο επαφών.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι χθες ανακοινώθηκε η απόφαση του Οικουμενικού Πατριάρχη να διορισθεί ηγούμενος της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Αγίας Τριάδος Χάλκης, όπου συστεγάζεται η ιστορική Ιερά Θεολογική Σχολή, ο επίσκοπος Ερυθρών Κύριλλος, πνευματικός της Αγιωτάτης Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως και υπεύθυνος του Ιερού Ναού Αγίου Γεωργίου Κοινότητος Πύλης Αδριανουπόλεως. Με την ίδια απόφαση ο επίσκοπος Ερυθρών θα ασκεί και τα καθήκοντα του τοποτηρητού της Μητροπόλεως Προύσης. Και τις δύο θέσεις κατείχε μέχρι πρότινος ο κ. Ελπιδοφόρος, ο οποίος εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Αμερικής.
