Προσπάθεια να ανακόψει τη νατοϊκή ομπρέλα που στήνεται σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο κάνει η Άγκυρα, με το υπουργείο Εξωτερικών να δημοσιεύει δήλωση του εκπροσώπου Χαμί Ακσόι νωρίς την Κυριακή, θέτοντας ζητήματα διαδικασίας για την κίνηση του νατοϊκού στόλου, την προσέγγιση σε λιμάνια ελληνικών νησιών, επαναφέροντας παράλληλα το θέμα αποστρατιωτικοποίησης τους, ως μοχλό πίεσης.
Στην ανακοίνωση του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών φαίνεται ότι η Άγκυρα έχει ενοχληθεί τα μάλα, από την κίνηση της Αθήνας να θέσει τα διμερή θέματα σε διεθνή φόρα και οργανισμούς, έτσι η Τουρκία επιχειρεί να εγκαλέσει του πολιτικούς και στρατιωτικούς ταγούς του NATO, ώστε να επανεξετάσουν τη στάση τους, δεδομένου ότι η Συμμαχία δεν μπορεί να λαμβάνει θέση στις διμερείς διαφορές των μελών της.
Παράλληλα, ο εκπρόσωπος Τύπου του τουρκικού ΥΠΕΞ θέτει θέμα παράβασης διεθνών συμφωνιών και συμβάσεων από την Ελλάδα, υποστηρίζοντας ότι έχει στρατιωτικοποιήσει τα νησιά του Αιγαίου.
Αν και τα όσα αναφέρονται στην ανακοίνωση της Τουρκίας δεν αποτελούν είδηση, αλλά τις πάγιες θέσεις της Άγκυρας, στην πραγματικότητα η ανάγκη επαναδιατύπωσής τους σε αυτή τη φάση, καταδεικνύουν αυξανόμενες πιέσεις στο εσωτερικό, ενώ η δημόσια απάντηση είναι ενδεικτική της αδυναμίας της Άγκυρας να εκμεταλλευτεί τους παραδοσιακούς διαύλους επικοινωνίας τόσο με το ΝΑΤΟ όσο και με τις ΗΠΑ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι αντίστοιχου ύφους και περιεχομένου ανακοίνωση είχε εκδώσει η Άγκυρα και για τη στάση και δράση της ΕΕ, ζητώντας από την Κομισιόν και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να μην εντάσσουν στους χάρτες ως ευρωπαϊκά σύνορα διαφιλονικούμενες περιοχές μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Οι παραδοχές της Άγκυρας σε αυτές τις ανακοινώσεις, όμως, αποτελούν σαφή και σημαντική νίκη της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, καθώς όχι μόνο πέτυχε τη διεθνοποίηση θεμάτων που λίμναζαν ως διμερή, αλλά πέτυχε την ευθυγράμμιση της ΕΕ και του NATO με τις ελληνικές θέσεις και την απομόνωση της Τουρκίας.
Ακολουθεί αυτούσια η ανακοίνωση του Χασίμ Ακσόι
Ενώ οι διενέξεις του Αιγαίου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας αντιμετωπίζονται ουσιαστικά μέσω διμερών διαύλων, οι προσπάθειες της Ελλάδας, του γείτονά μας και συμμάχου μας, να καταχραστούν διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου του ΝΑΤΟ, και να τις προσελκύσουν σε αυτές τις διαμάχες με σκοπό να δικαιολογήσουν τις εθνικές τους θέσεις, δεν είναι νέος. Οι απαντήσεις των Ελλήνων Υπουργών Εθνικής Άμυνας και Εξωτερικών σε ερώτηση που έθεσε μέλος του Ελληνικού Κοινοβουλίου αποτελούν ένα ακόμη παράδειγμα για τέτοιες μάταιες απόπειρες εκ μέρους της Ελλάδας.
Τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου υποβλήθηκαν σε καθεστώς αποστρατικοποίησης βάσει διαφόρων διεθνών συμφωνιών, μεταξύ των οποίων η Συνθήκη της Λωζάνης του 1923 και η Συνθήκη των Παρισίων του 1947. Οι Συνθήκες αυτές απαγορεύουν τη στρατικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Ισχύουν και επομένως είναι νομικά δεσμευτικές για την Ελλάδα, επιβάλλοντας νομικές ευθύνες στη χώρα αυτή.
Οι πολιτικές και στρατιωτικές αρχές του ΝΑΤΟ δεσμεύονται από την πολιτική της Συμμαχίας να αποφεύγει τη συμμετοχή σε διμερείς διαμάχες μεταξύ των συμμάχων και να ενεργεί πιστά σε αυτή τη βάση. Αυτό ισχύει και για τη δραστηριότητα του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο. Τη στιγμή που ξεκίνησε αυτή η Δραστηριότητα, όλοι οι Σύμμαχοι, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, συμφώνησαν ότι η Δράση του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο πέλαγος θα διεξάγεται κατά τρόπο που δεν προδικάζει τις εθνικές πολιτικές των Συμμάχων των ΝΑΤΟ.
Σύμφωνα με αυτή τη συλλογική συμφωνία, συμφωνήθηκε ότι τα στρατιωτικά σκάφη που λειτουργούν στο Αιγαίο Πέλαγος στο πλαίσιο της Δράσης του ΝΑΤΟ θα αποφεύγουν να επισκέπτονται τα νησιά του Αιγαίου υπό καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, μεταξύ άλλων με στόχο τον ανεφοδιασμό ή τις λιμενικές επισκέψεις. Επιπλέον, τα εν λόγω σκάφη μπορούν να αλιεύουν στο Αιγαίο μόνο βάσει διπλωματικών εκκαθαρίσεων που εκδίδονται ταυτόχρονα από την Τουρκία και την Ελλάδα για συγκεκριμένες περιοχές στη θάλασσα.
Συνεπώς, οι ισχυρισμοί της Ελλάδας ότι η δραστηριότητα του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο έχει καταστήσει “de facto invalid”, τη νόμιμη θέση της Τουρκίας που είναι πλήρως σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο, είναι μάταιοι. Η δραστηριότητα του ΝΑΤΟ διεξάγεται για να στηρίξει τις προσπάθειες για την εξάλειψη της παράνομης μετανάστευσης λόγω ανθρωπιστικών ανησυχιών, κατόπιν συναίνεσης της Τουρκίας
Με την ευκαιρία αυτή, επαναλαμβάνουμε και πάλι την έκκλησή μας προς την Ελλάδα να θέσει τέρμα στην πολιτική της μη τήρησης του διεθνούς δικαίου, των ιστορικών γεγονότων και των θεμιτών δικαιωμάτων και συμφερόντων της Τουρκίας και να παραιτηθεί από τις προσπάθειές της για τη δημιουργία de facto καταστάσεων.
Θα θέλαμε να επαναλάβουμε το γεγονός ότι τα διμερή ζητήματα μεταξύ των δύο χωρών μας μπορούν να επιλυθούν μόνο με αμοιβαία εποικοδομητικές προσεγγίσεις και κοινές προσπάθειες και ότι η Τουρκία θα φέρει την απαραίτητη βούληση για το σκοπό αυτό. Διατηρούμε την προσδοκία μας ότι η Ελλάδα μπορεί επίσης να ενεργήσει με τον ίδιο τρόπο.