Η έρευνα για τις φονικές πυρκαγιές στο Μάτι σε εκπομπή του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΙ επανέφερε την τραγωδία στην επικαιρότητα κλιμακώνοντας ακόμα περισσότερο την ήδη τεταμένη αντιπαράθεση μεταξύ κυβέρνησης και Νέας Δημοκρατίας. Η εκπομπή “Μάτι: Τα ντοκουμέντα μιλούν” άνοιξε τις “ματωμένες πληγές” της ελληνικής διαδικτυακής κοινής γνώμης που συνεχίζει να παραμένει ευαισθητοποιημένη και να αναζητά τους υπεύθυνους.
Γράφουν Νίκος Αρβανίτης – Γιώργος Ξ. Πρωτόπαπας*
Το query “Πυρκαγιά Μάτι” κατέγραψε στο ελληνικό διαδίκτυο σύμφωνα με το σύγχρονο εργαλείο PaloPro για Web & Social Listening και Analytics 2.096 συνολικές αναφορές κατά τη χρονική περίοδο 2 – 4 Μαΐου 2019. Ο μεγαλύτερος αριθμός αναφορών προέρχεται από τις αντιδράσεις χρηστών του Twitter, οι οποίοι εμπλέκονται δυναμικά και κατά συνέπεια καθορίζουν τις τάσεις. Ταυτόχρονα, τα συναισθήματα των αναφορών κυριαρχούνται από αρνητικα και ακολουθεί ένας αριθμός ουδέτερων συναισθημάτων. Επίσης παρατηρείται ότι τα ποσοτικά δεδομένα του PaloPro δεν εντόπισαν θετικά συναισθήματα για το υπό εξέταση query.
Αξίζει να επισημάνουμε ότι το ποιοτικό δεδομένο της απουσίας θετικών συναισθηματων εμφανίστηκε και στα analytics του Crisis Lab τη χρονική περίοδο της δημοσιοποίησης του εισαγγελικού πορίσματος της προδικασίας για την υπόθεση της πυρκαγιάς στο Μάτι.
Ωστόσο, με βάση την ανάλυση των προφίλ, στο πλαίσιο του Forensic Evaluation, προκύπτει η δραστηριοποίηση ανώνυμων λογαριασμών, λίγων influencers, αρκετών trolls και περιορισμένου αριθμού bots.
Θεματολογία
Η θεματολογία για τη χρονική περίοδο 2- 4 Μαΐου επικεντρώθηκε σύμφωνα με τα Main Topics του PaloPro στις ακόλουθες αναφορές:
- H εκπομπή του δημοσιογράφου Αλέξη Παπαχελά στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ με τίτλο “Μάτι: Τα ντοκουμέντα μιλούν”.
- Η δήλωση του πρώην αναπληρωτή υπουργού Προστασίας του Πολίτη Νίκου Τόσκα πως δεν ενημέρωσε τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα για τους νεκρούς που είχαν εντοπίσει τα σώματα ασφαλείας την ημέρα της πυρκαγιάς, διότι οι πληροφορίες ήταν “ασαφείς”.
- Η επισήμανση του προέδρου του προέδρου του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας Ευθύμιου Λέκκα, ότι “από τις 18:30 ξέραμε ότι υπάρχουν νεκροί, γιατί είχαμε σηκώσει drone”.
Συμπεράσματα
Η ανάλυση περιεχομένου (ποιοτικά δεδομένα) δείχνει ότι η πλειοψηφία της διαδικτυακής κοινής γνώμης συνεχίζει να επικρίνει τους χειρισμούς της κυβέρνησης και να απαιτεί την τιμωρία των υπευθύνων.
- Σημαντικός αριθμός της διαδικτυακής κοινής γνώμης επιρρίπτει ευθύνες στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ σε σημείο που κάποιοι χρήστες του Twitter να υπερβαίνουν τα εσκαμμένα στους χαρακτηρισμούς τους εναντιον της.
- Η πλειοψηφία χρηστών Social Media αντιλαμβάνεται με βάση την έρευνα του ΣΚΑΙ ως βασικούς υπεύθυνους της τραγωδίας τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και τον πρώην αναπληρωτή υπουργό Προστασίας του Πολίτη Νίκο Τόσκα.
- H ανάλυση περιεχομένου δείχνει ότι ένας σημαντικός αριθμός χρηστών Social Media εντοπίζει έλλειψη σχεδίου κρατικού μηχανισμού για την αποτελεσματική αντιμετώπιση ακραίων καταστάσεων και κρίσεων.
- Σημαντικός αριθμός χρηστών Social Media θεωρεί ότι δεν υπήρξε σωστός συντονισμός των κρατικών αρχών και λάθος εκτίμηση για την εξέλιξη του μετώπου της φωτιάς.
- Ικανός αριθμός χρηστών Social Media δεν θεωρεί τυχαίο το γεγονός ότι η έρευνα του τηλεοπτικού σταθμου ΣΚΑΙ συνέπεσε με την προεκλογική περίοδο, ιδιαίτερα των τοπικών εκλογών καθώς και των ευρωεκλογών.
- Κάποιοι χρήστες Social Media επισημαίνουν ότι η έρευνα του ΣΚΑΪ παρουσίασε μια καταγραφή συνομιλιών χωρίς να καταφέρει να αποδώσει τη συνολική εικόνα όλων των εμπλεκόμενων πλευρών (περιφέρεια, δήμους, αστυνομία).
- Η έρευνα του ΣΚΑΪ σύμφωνα με κάποιους χρήστες Social Media επικεντρώθηκε μόνο στους χειρισμούς της πυροσβεστικής και στο κέντρο επιχειρήσεων υπό την παρουσία του Αλέξη Τσίπρα, αναδεικνύοντας τις λάθος κινήσεις που έγιναν.
- Κάποιοι χρήστες Social Media αναρωτιούνται γιατί η έρευνα του ΣΚΑΙ αναφέρθηκε μόνο στο δήμαρχο Μαραθώνα Ηλία Ψινάκη και γιατί δεν έγινε αναφορά και στο δήμαρχο Ραφήνας- Πικερμίου Βαγγέλη Μπουρνούς όταν και στους δυο έχουν ασκηθεί διώξεις.
- Κάποιοι χρήστες Social Media θεωρούν ατυχής την επιλογή να παρουσιαστεί στην έρευνα εθελοντής με φόρμα παραλλαγής, μέλος παραστρατιωτικής οργάνωσης.
- Η ανάλυση περιεχομένου δείχνει ότι ένας σημαντικός αριθμός χρηστών Social Media θεωρεί άμεση προτεραιότητα μια εκ βάθρου αναθεώρηση του κρατικού μηχανισμού σε περιπτώσεις διαχείρισης κρίσεων που να απευθύνεται στο σύνολο της προστασίας κατά των απειλών της εθνικής ασφάλειας.
- Η ανάλυση περιεχομένου δείχνει ότι τα mainstream ψηφιακά ΜΜΕ κινήθηκαν με βάση την πολιτική γραμμή τους και ότι η έρευνα του ΣΚΑΙ “σηκώθηκε” κυρίως από αντιπολιτευτικές ιστοσελίδες και ιστολόγια που πρόσκεινται στη Νέα Δημοκρατία
- Η ανάλυση περιεχομένου δείχνει ότι η πλειοψηφία χρηστών Social Media “σήκωσε” το βάρος του σχολιασμού για την έρευνα του ΣΚΑΙ όπως και τότε την ώρα των φονικών πυρκαγιών, το είχαμε επισημάνει στην ανάλυσή μας “Φωτιές στο Μάτι: Ο πρωθυπουργός δεν διάβασε Twitter”.
____________
*Ο Νίκος Αρβανίτης είναι Intelligence and Strategy Analyst του Crisis Monitor και Content Director της Palo Services. Είναι Διεθνολόγος – Δημοσιογράφος διαπιστευμένος διπλωματικός συντάκτης στο Βελιγράδι από το 1994 και αναγνωρισμένος αναλυτής της περιοχής των Βαλκανίων στον τομέα των Διεθνών Σχέσεων. Συνεργάζεται με διεθνή ειδησεογραφικά, βαλκανικά και ελληνικά μέσα (υπήρξε και διευθυντής του σερβικού Ekonomist). Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου Εγκληματολογίας και Ποινικών Επιστημών του πανεπιστημίου του Βελιγραδίου. Μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί 12 βιβλία του σε σερβική, αγγλική και ελληνική γλώσσα.
*Ο Γιώργος Πρωτόπαπας είναι Strategic and Media Analyst του Crisis Monitor και Sr. Data Analyst της Palo Services. Είναι Διεθνολόγος – Δημοσιογράφος. Άρχισε τη δημοσιογραφία στην εφημερίδα «Επενδυτής» (2000 -2014). Αρθρογραφεί από το 2012 στο περιοδικό Άμυνα & Διπλωματία και συνεργάζεται με διάφορα διεθνή και ελληνικά ψηφιακά μέσα. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου Διεθνών Σχέσεων του πανεπιστήμιου Kent. Με τη ιδιότητα του διεθνολόγου έχει μιλήσει και σε διεθνή συνέδρια στο εξωτερικό. Έχει παρακολουθήσει πιστοποιημένα courses και seminars για Digital Media, Social Media Strategies, Digital Marketing & Advertising.
Οι δυο είναι συγγραφείς του βιβλίου «In social MEDIA RES» που με βάση το λογισμικό Palo Pro αποκωδικοποιεί το περιεχόμενο των Social Media και των ψηφιακών μέσων για σημαντικά θέματα της επικαιρότητας.
*Auditor’s note: Η αξιολογική θέση που διατυπώνεται επί των ποιοτικών και ποσοτικών δεδομένων και της αναλυτικής προσέγγισης γίνεται από τρίτο αξιολογητή που προέρχεται από το Crisis Labs, ο οποίος περιλαμβάνει στην ανάλυση και άλλα στοιχεία που προκύπτουν, ακόμα και εκτός πεδίου της συγκεκριμένης έρευνας.
*Forensic Evaluation: Η αξιολόγηση των ευρημάτων και των παραγωγών τους από εξωτερικό ειδικό cyber security, που βοηθά στην κατανόηση του παραγόμενου προϊόντος και την προέλευσή του και υποστηρίζει τα ποιοτικά δεδομένα της ανάλυσης, αφαιρώντας τον υπερβάλλοντα θόρυβο και εντοπίζοντας πηγές ενδεχομένως κακόβουλης δραστηριότητας. Η ανάλυση αυτή ενεργοποιείται όταν πρόκειται για active trends και πρόσωπα και οι εξάρσεις δεν δικαιολογούνται από την εν γένει ανταπόκριση της διαδικτυακής κοινής γνώμης.
- Χρήστες Social Media: Tweets και Facebook posts
- Χρηστες διαδικτύου : Bloggers, Forums, αρθρογράφοι, News
- Διαδικτυακή κοινή γνώμη: το σύνολο News, Blogs, Forums, Facebook, Twitter
- Σημαντικός αριθμός: Καταλυτικό ποσοστό χρηστών (>80%)
- Ικανός αριθμός: Αριθμός που επιτρέπει την εξαγωγή συμπερασμάτων (≥50%)
- Κάποιοι χρήστες: Περιορισμένη ομάδα χρηστών (<20%)
