Ο Βολοντιμίρ Ολεξάντροβιτς Ζελένσκι (ουκρανικά: Володимир Олександрович Зеленський, ρωσικά: Влади́мир Алекса́ндрович Зеле́нский) γεννημένος στις 25 Ιανουαρίου 1978) είναι Ουκρανός πολιτικός, κωμικός, σεναριογράφος, ηθοποιός και διευθυντής της εταιρείας παραγωγών Κβαρτάλ 95.
Ο Ζελένσκι είναι ένας από τους κορυφαίους υποψηφίους στις προεδρικές εκλογές του 2019. Έξι μήνες πριν ανακοινώσει την υποψηφιότητά του στις 31 Δεκεμβρίου 2018, ήταν ήδη ένας από τα φαβορί σε δημοσκοπήσεις για τις εκλογές. Ο Ζελένσκι έπαιξε το ρόλο του Προέδρου της Ουκρανίας στην εξαιρετικά δημοφιλή σειρά του 2015 Υπηρέτης του Λαού. Το πολιτικό κόμμα Υπηρέτης του Λαού δημιουργήθηκε το Μάρτιο του 2018, από ανθρώπους από της τηλεοπτικής εταιρίας παραγωγής Κβαρτάλ 95 που δημιούργησε την τηλεοπτική σειρά με το ίδιο όνομα.
Πρώτα χρόνια
Ο Ζελένσκι γεννήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 1978 στο Κριβί Ριχ, στην Ουκρανική ΣΣΔ (σημερινή Ουκρανία) από Εβραίους γονείς. Ο πατέρας του Ολεξάντρ Ζελένσκι είναι καθηγητής ο οποίος είναι επικεφαλής ενός ακαδημαϊκού τμήματος της κυβερνητικής και της πληροφορικής σκληρού λογισμικού στο ινστιτούτο οικονομικών του Κρίβι Ριχ, ενώ η μητέρα του Ρίμμα Ζελένσκα δούλευε ως μηχανικός. Πριν την είσοδο στο δημοτικό έζησε για τέσσερα χρόνια στη Μογγολία, στην πόλη του Έρντενετ που δούλευε ο πατέρας του.
Ο Ζελένσκι σπούδασε νομικά στο τμήμα του Εθνικού Οικονομικού Πανεπιστημίου Κιέβου στο Κρίβι Ριχ, αλλά δεν έχει δουλέψει επαγγελματικά στο νομικό πεδίο.
Ψυχαγωγική καριέρα
Συναυλία της Κβαρτάλ 95 το 2018
Σε ηλικία 17 ετών, εντάχθηκε στο τοπική ομάδα του ΚΒΝ (διαγωνισμός κωμωδίας) και σύντομα κλήθηκε να συμμετάσχει στην τοπική ουκρανική ομάδα “Ζαπορίζια-Κρίβι Ριχ-Τράνσιτ”, το οποίο συμμετείχε στο πρωτάθλημα ΚΒΝ και τελικά κέρδισε το 1997. Την ίδια χρονιά, δημιούργησε και έγινε επικεφαλής της ομάδας Κβαρτάλ 95. Από το 1998 έως το 2003, το Κβαρτάλ 95 ήταν μια από τις καλύτερες ομάδες των πρωταθλημάτων του ΚΒΝ και το ουκρανικό πρωτάθλημα του ΚΒΝ. Έτσι πέρασε πολύ χρόνο στη Μόσχα και συνεχώς περιόδευσε γύρω από τις μετασοβιετικές χώρες. Το 2003, η Κβαρτάλ 95 άρχισε να παράγει εκπομπές για το ουκρανικό τηλεοπτικό κανάλι 1+1, και το 2005 η ομάδα μετακόμισε στο ουκρανικό τηλεοπτικό κανάλι Inter.
Αφού ο Ζελένσκι συμμετείχε στην ουκρανική εκδοχή του Dancing with the Stars το 2006, έγινε διασημότητα στην Ουκρανία.
Το 2008, πρωταγωνίστησε στην ταινία Αγάπη στη Μεγάλη Πόλη και στο σίκουελ του. Ο Ζελένσκι συνέχισε την κινηματογραφική του καριέρα με την ταινία Γραφείο του Ρομαντισμού. Ο Χρόνος μας το 2011 και με την ταινία Ρζέφσκι Εναντίον του Ναπολέοντα το 2012.[7] Η Αγάπη στη Μεγάλη Πόλη 3 κυκλοφόρησε τον ιανουάριο του 2014. Ο Ζελένσκι έπαιξε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία 8 Πρώτα Ραντεβού του 2012 και στις συνέχειες που κυκλοφόρησαν το 2015 και 2016.
Ο Ζελένσκι ήταν μέλος του διοικητικού συμβουλίου και γενικός παραγωγός του τηλεοπτικού καναλιού Inter από το 2010 έως το 2012.
Τον Αύγουστο του 2014, ο Ζελένσκι τάχθηκε κατά της παρέμβασης του Ουκρανικού Υπουργείου Πολιτισμού για την απαγόρευση των Ρώσων καλλιτεχνών από την Ουκρανία. Από το 2015, η Ουκρανία έχει απαγορεύσει τους Ρώσους καλλιτέχνες και άλλα έργα πολιτισμού από τη Ρωσία . Το 2018, η ρομαντική κωμωδία Αγάπη στη Μεγάλη Πόλη 2 με πρωταγωνιστή τον Ζελένσκι απαγορεύτηκε στην Ουκρανία.
Αφού τα ουκρανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι κατά τη διάρκεια του Πολέμου στο Ντονμπάς η Κβαρτάλ 95 του Ζελένσκι δώρησε 1 εκατομμύριο χρβίνια για τον ουκρανικό στρατό, οι Ρώσοι πολιτικοί και καλλιτέχνες ζήτησαν την απαγόρευση των έργων του στη Ρωσία. Ο Ζελένσκι ωστόσο, ήταν κατά της απαγόρευσης των Ρώσων καλλιτεχνών από την Ουκρανία από το Ουκρανικό Υπουργείο Πολιτισμού.
Το 2015, ο Ζελένσκι έγινε ο σταρ της δημοφιλούς τηλεοπτικής σειράς Υπηρέτης του Λαού, στην οποία παίζει το ρόλο του Προέδρου της Ουκρανίας. Στη σειρά, ο Ζελένσκι είναι καθηγητής ιστορίας που κερδίζει τις προεδρικές εκλογές μετά από δημοφιλής βίντεο στο οποίο κάνει κριτική στην κυβέρνηση για τη διαφθορά στην Ουκρανία.
Ο Ζελένσκι έχει εργαστεί ως επί το πλείστον στα ρωσικά. Ο πρώτος ρόλος του στην ουκρανική γλώσσα ήταν η ρομαντική κωμωδία “Εγώ, Εσύ, Αυτός, Αυτή”, το οποίο πρωτοπροβλήθηκε στην Ουκρανία τον Δεκέμβριο του 2018. Η πρώτη έκδοση του σεναρίου γράφτηκε στα ουκρανικά. Ωστόσο, για τη Λιθουανή ηθοποιό Άγκνε Γκρουντιτέ, το σενάριο μεταφράστηκε στα ρωσικά. Στη συνέχεια, η ταινία μεταγλωττίστηκε στα ουκρανικά. Ωστόσο, η ποιότητα της μεταγλώττισης επικρίθηκε από τους κριτικές.
Τον Δεκέμβριο του 2018, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι η Κβαρτάλ 95 παρήγαγε τη τελευταία ταινία από τη ρωσική θυγατρική της το 2012 και το 2014 τα γραφεία της στη Μόσχα έκλεισαν. Τον Ιανουάριο του 2019, είπε ότι εξακολουθεί να μοιράζεται εμπορικά συμφέροντα με τις ρωσικές εταιρείες, αλλά μόνο ως συνιδιοκτήτης της “Green Family LTD” με έδρα την Κύπρο, η οποία κατέχει την ρωσική εταιρεία παραγωγής ταινιών Grin Films. Ο Ζελένσκι ισχυρίστηκε ότι δεν είχε κανένα ρόλο στην επιτυχημένη αίτηση της εταιρίας για μια επιχορήγηση από το Υπουργείο Πολιτισμού της Ρωσίας.
Πολιτική καριέρα
Το πολιτικό κόμμα Υπηρέτης του Λαού δημιουργήθηκε το Μάρτιο του 2018, από ανθρώπους της τηλεοπτικής εταιρίας παραγωγής Κβαρτάλ 95, η οποία δημιούργησε επίσης στην τηλεοπτική σειρά με το ίδιο όνομα.
Στο Μαρτίου 2019, σε συνέντευξη για το Der Spiegel, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι μπήκε στην πολιτική για να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη προς τους πολιτικούς και ότι ήθελε “να φέρει επαγγελματίες, άξιους ανθρώπους στην εξουσία” και “θα ήθελα πραγματικά να αλλάξω τη διάθεση και το ηχόχρωμα του πολιτικού κατεστημένου, όσο το δυνατόν περισσότερο.”
Προεδρική εκστρατεία
Έξι μήνες πριν ο ίδιος ανακοινώσει την υποψηφιότητά του για τις ουκρανικές προεδρικές εκλογές το 2019 στις 31 Δεκεμβρίου 2018, ο Ζελένσκι ήταν ήδη ένας από τους πρωτοπόρους σε δημοσκοπήσεις.
Μετά από μήνες διφορούμενων απαντήσεων, κατά τη διάρκεια της εκπομπής για την παραμονή της πρωτοχρονιάς της Κβαρτάλ 95 στο τηλεοπτικό κανάλι 1+1 ανακοίνωσε επίσημα[γ] την υποψηφιότητά του για τις προεδρικές εκλογές του 2019.Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας ο Ζελένσκι συνέχισε τα ταξίδια με την Κβαρτάλ 95. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας η ενασχόληση του με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ήταν ελάχιστη. Ωστόσο μίλησε στο εκλογικό σώμα σε κανάλια των κοινωνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης κανάλια και του YouTube. Στις 16 Απριλίου 2019 20 ουκρανικά ΜΜΕ κάλεσαν τον Ζελένσκι να σταματήσει να αποφεύγει τους δημοσιογράφους. Δύο μέρες αργότερα ο Ζελένσκι δήλωσε ότι δεν κρύβεται από τους δημοσιογράφους, αλλά ότι δεν θέλω να πάω στην εκπομπή, όπου “οι άνθρωποι της παλιάς εξουσίας” κάνουν “μόνο δημόσιες σχέσεις” και ότι απλά δεν έχει το χρόνο για να ικανοποιήσει όλες τις αιτήσεις συνέντευξης. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας ο Ζελένσκι παρουσίασε την ομάδα του, που περιλαμβάνει τον πρώην Υπουργό Οικονομικών Ολεξάντρ Ντανίλγιουκ και άλλους. Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, δέχτηκε τον υποψήφιο πρόεδρο Ζελένσκι στο Παλάτι των Ηλυσίων στο Παρίσι στις 12 Απριλίου 2019.
Πολιτικές θέσεις
Ο Ζελένσκι υποστήριξε το κίνημα του Euromaidan. Κατά τη διάρκεια του Πολέμου στο Ντονμπάς, στήριξε ενεργά τον ουκρανικό στρατό.
Κατά τη διάρκεια της προεδρικής εκστρατείας, ο Ζελένσκι είπε ότι θα ήθελε η Ουκρανία να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, αλλά θέλει οι Ουκρανοί ψηφοφόροι να αποφασίσουν σχετικά με την ουκρανική ένταξη (στους δύο αυτούς οργανισμούς) σε δημοψηφίσματα.[38][39][ε] Την ίδια στιγμή, πίστευε ότι ο λαός της ουκρανίας είχε ήδη επιλέξει “ευρωενσωμάτωση”. Στις προεδρικές εκλογές του 2019, ο Ζελένσκι υποστήριξε ότι η ουκρανική ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι “η επιλογή της Μαϊντάν και η πορεία που κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα, καθώς και μέσο για την ενίσχυση της αμυντικής ικανότητας.” Το πρόγραμμα, δήλωσε ότι η Ουκρανία θα πρέπει να ορίσει στόχο να βάλει υποψηφιότητα για μέλος του ΝΑΤΟ το 2024. Το πρόγραμμα αναφέρει επίσης ότι ο Ζελένσκι “θα κάνει τα πάντα για να εξασφαλίσει” ότι η Ουκρανία μπορεί να υποβάλει αίτηση για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2024. Δύο μέρες πριν από το δεύτερο γύρο ο Ζελένσκι δήλωσε ότι ήθελε να χτίσει “μια ισχυρή, ελεύθερη Ουκρανία, η οποία δεν είναι η μικρότερη αδελφή της Ρωσίας, η οποία δεν είναι διεφθαρμένος εταίρος της Ευρώπης, αλλά η ανεξάρτητη Ουκρανία.”
Ο Ζελένσκι υποσχέθηκε ότι το πρώτο νομοσχέδιο “Για τη λαϊκή Εξουσία” θα παρέχει μηχανισμό για δημοψηφίσματα. Υποσχέθηκε επίσης νομοσχέδια για την καταπολέμηση της διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένης της αφαίρεσης της ασυλίας του προέδρου της χώρας, τους βουλευτές του Βερχόβνα Ράντα (του ουκρανικού κοινοβουλίου) και τους δικαστές, ένας νόμος για την παραπομπή, τη μεταρρύθμιση του εκλογικού νόμου, και την παροχή αποτελεσματικών δικών με ενόρκους. Υποσχέθηκε να φέρει το μισθό για το στρατιωτικό προσωπικό “στο επίπεδο των προτύπων του ΝΑΤΟ”.
Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι ως Πρόεδρος θα αναπτύξει την οικονομία της και να προσελκύσει επενδύσεις στην Ουκρανία μέσω της “επανεκκίνησης του δικαστικού συστήματος” και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης προς την πολιτεία. Επίσης, προτείνει φορολογική αμνηστία και 5% κατ’αποκοπή φόρο για τη μεγάλη επιχείρηση, η οποία θα μπορούσε να αυξηθεί “σε διάλογο μαζί τους και αν όλοι συμφωνήσουν.” Σύμφωνα με τον Ζελένσκι, αν οι άνθρωποι θα παρατηρήσουν ότι η νέα κυβέρνηση “λειτουργεί ειλικρινά από την πρώτη μέρα”, θα αρχίσουν να πληρώνουν τους φόρους τους.
Σε μια συνέντευξη τον Δεκέμβριο του 2018, ο Ζελένσκι δήλωσε ότι ως Πρόεδρος θα προσπαθήσει να σταματήσει το συνεχιζόμενο πόλεμο στο Ντονμπάς μέσω διαπραγμάτευσης με τη Ρωσία. Δεδομένου ότι θεωρεί τους ηγέτες της λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ (ΛΔΝ και ΛΔΛ) ως “μαριονέτες” της Ρωσίας, “δεν έχει κανένα νόημα να μιλήσω μαζί τους”. Ο ίδιος δεν απέκλεισε διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το θέμα.[38][46] Σε συνέντευξή του που δημοσιεύθηκε 3 ημέρες πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2019 ο Ζελένσκι, δήλωσε ότι είναι κατά της χορήγησης “ειδικού καθεστώς στο Ντονμπάς”. Σε συνέντευξη του είπε επίσης ότι αν εκλεγεί Πρόεδρος δεν θα υπογράψει αμνηστία για τους μαχητές της ΛΔΝ και ΛΔΛ. (Η χορήγηση “ειδικού καθεστώτος” σε “Συγκεκριμένες Περιοχές των περιφερειών Ντονέτσκ και Λουχάνσκ, καθώς και η χορήγηση αμνηστίας στους μαχητές των ΛΔΝ και ΛΔΛ είναι μέτρα της συμφωνίας Μινσκ 2 του Φεβρουαρίου 2015, στην οποία συνυπέγραψε η Ουκρανία.)
Όσον αφορά τη ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας, ο Ζελένσκι είπε, μιλώντας ρεαλιστικά, ότι θα είναι δυνατό να επιστραφεί η Κριμαία υπό ουκρανικό έλεγχο μόνο μετά από αλλαγή του καθεστώτος στη Ρωσία.
Ο Ζελένσκι είναι υποστηρικτής της ελεύθερης διανομής της ιατρικής κάνναβης, υποστηρικτής της ελεύθερης άμβλωσης στην Ουκρανία και της νομιμοποίησης της πορνείας και των τυχερών παιχνιδιών στην Ουκρανία. Αυτός είναι ενάντια στη νομιμοποίηση των όπλων.
Ο Ζελένσκι είναι κατά της απαγόρευσης της ρωσικής γλώσσας στην Ουκρανία και της απαγόρευσης των καλλιτεχνών (καθώς βλέπονται από την ουκρανική Κυβέρνηση ως αντιουκρανοί) για τις πολιτικές τους απόψεις. Τον Απρίλιο του 2019, δήλωσε ότι δεν ήταν εναντίον μιας ποσόστωσης της ουκρανικής γλώσσας (σε ραδιόφωνο και τηλεόραση) και ότι οι Ρώσοι καλλιτέχνες “που έχουν μετατραπεί σε (αντιουκρανοί) πολιτικοί” πρέπει να παραμείνουν απαγορευμένοι από το δικαίωμα εισόδου στο έδαφος της Ουκρανίας. Δήλωσε επίσης ότι η ιδέα για την ποσόστωση της ουκρανικής γλώσσας “μπορεί να τους αλλάξει λίγο”.
Ο Ζελένσκι δήλωσε (τον Απρίλιο του 2019) ότι “φυσικά” υποστηρίζει την αποκομμουνιστικοποίηση της Ουκρανίας. Τον Απρίλιο του 2019, δήλωσε ότι ο Στεπάν Μπαντέρα “υπερασπίστηκε την ελευθερία της Ουκρανίας” και ότι είναι “κανονικό” ότι “κάποιο ποσοστό των Ουκρανών” τον θεωρεί ήρωα.
Προσωπική ζωή
Τον Σεπτέμβριο του 2003 ο Ζελένσκι παντρεύτηκε την Ολένα Ζελένσκα (το γένος Κιγιάσκο). Και οι δύο παρακολούθησαν το ίδιο σχολείο.
Η κόρη τους Ολεξάντρα γεννήθηκε τον Ιούλιο του 2004. Στη ταινία του 2014 8 Νέες Γνωριμίες του 2014 έπαιξε τη “Σάσα”, τη κόρη του πρωταγωνιστή. Το 2016 συμμετείχε στην παράσταση Η Κωμωδία Τα Παιδιά της Κωμωδίας και κέρδισε 50.000 χρβίνια. Ο γιος τους Κύριλλος Ζελένσκι γεννήθηκε τον Ιανουάριο του 2013.
