Με προσπάθεια αποκλιμάκωσης της έντασης που φάνηκε να ανεβαίνει στις ελληνορωσικές σχέσεις, μοιάζει η συνάντηση του υπουργού Άμυνας, Ευάγγελου Αποστολάκη με τον Ρώσο πρέσβη, Αντρέι Μασλόβ, κατόπιν αιτήματος του δεύτερου, χθες, στη σκιά του δημοσιεύματος του BBC και της συνεχιζόμενης αντιπαράθεσης Κοτζιά-Καμμένου.
Αν και οι κινήσεις είναι δύσκολο να ερμηνευτούν σε στενό χρονικό πλαίσιο και τα δεδομένα που παρέχει η συγκυρία είναι αποσπασματικά, εν τούτοις, η μη-προαναγγελία της συνάντησης αποτελεί ένδειξη του κατεπείγοντος του χαρακτήρα της, ενώ ο προσδιορισμός ότι το αίτημα προήλθε από τη ρωσική πλευρά, συνιστά στρατηγική αποσαφήνισης των παραμέτρων, η οποία απευθύνεται σε άλλους παράγοντες, που θα μπορούσαν να εκφράσουν ανησυχία για το απρόσμενο των εξελίξεων.
Διπλωματικά, όμως, γίνεται προσπάθεια οι κινήσεις να τοποθετηθούν στο πλαίσιο της επαναπροσέγγισης Ελλάδας-Ρωσίας. στο πνεύμα της συνάντησης Τσίπρα-Πούτιν στη Μόσχα. Ωστόσο, η χρονικός διάσταση και ο πολιτικός παράγοντας διαμορφώνουν διαφορετική αίσθηση, καθώς η Ελλάδα εισέρχεται σε τροχιά πολλαπλών εκλογικών αναμετρήσεων, με ανοιχτά γεωπολιτικά, γεωοικονομικά και ενεργειακά μέτωπα.
Πολιτικά, δεν μπορεί να μην συνυπολογιστεί έστω και ως έλασσον ζήτημα στην ευρύτερη αξιολόγηση της κατάστασης, το γεγονός ότι η συνάντηση πραγματοποιήθηκε μια ημέρα μετά το δημοσίευμα του BBC για την ύπαρξη δήθεν “μακεδονικής μειονότητας’ στην Ελλάδα, το προκάλεσε την έντονη αντίδραση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, μέσω του Έλληνα πρέσβη στο Λονδίνο. Το άρθρο του βρετανικού μέσου, σύμφωνα με το ελληνικό ΥΠΕΞ απηχεί τις απόψεις του κόμματος Ουράνιο Τόξο, που εκπροσωπεί σλαβόφωνους της βόρειας Ελλάδας.
Επιπροσθέτως, δημοσίευμα του BBC ακολουθεί αντίστοιχο θλεμα-συνέντευξη της ελληνικής έκδοσης του ρωσικού Sputnik, το οποίο προωθεί τις θέσεις του Κρεμλίνου. Μεταξύ των θεμάτων παρεμβάλλεται και η συνέντευξη του Πάνου Καμμένου προ επιτίθεται κατά του Νίκου Κοτζιά, επιχειρώντας να διασπείρει προπαγάνδα και θεωρίες συνωμοσίας για τον μεγαλοεπενδυτή Σόρος. Το Πράττω του Νίκου Κοτιά, απαντώντας αναφέρει ότι ο πρώην υπουργός Άμυνας “μοιάζει να να βρίσκεται σε διατεταγμένη υπηρεσία”.
Γεωπολιτικά, με δεδομένη την τάση αύξησης της παρουσίας του NATO και αμερικανικών μονάδων σε ελληνικό έδαφος, τις εξελίξεις με τους αγωγούς στα Βαλκάνια και την ανάληψη από ελληνικής πλευράς, της αεροπορικής επιτήρησης Αλβανίας, Βόρειας Μακεδονίας και Βουλγαρίας καθώς και μετά την κοινή άσκηση έρευνας και διάσωσης Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου στην κυπριακή ΑΟΖ, η Ρωσία φαίνεται ότι επιθυμεί να θέσει θέματα στρατιωτικού διμερούς και ευρύτερου ενδιαφέροντος.
Η συνάντηση
Όπως ανακοινώθηκε στη συνάντηση των δύο ανδρών τέθηκαν ζητήματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, ενώ σημειώνεται ότι οι αμυντικές σχέσεις Ελλάδας και Ρωσικής Ομοσπονδίας είναι καλές, αν και σχετικά περιορισμένες από κάθε άποψη.
Ωστόσο, το οπλοστάσιο της Πολεμικής Αεροπορίας (Π.Α.) περιλαμβάνει το κινητό πυραυλικό αντιαεροπορικό σύστημα S-300, το οποίο χρήζει υποστήριξης και συντήρησης. Ελλάδα και Ρωσία έχουν ήδη υπογράψει σύμβαση (Follow On Support) για αναβάθμιση και υποστήριξη των συστημάτων, αλλά και ανανέωση της πιστοποίησης για τους πυραύλους των συγκεκριμένων συστημάτων. Επίσης, τους τελευταίους υπάρχουν διαπραγματεύσεις για αναβάθμιση των συστημάτων, ώστε να δέχονται τα νεότερης κατασκευής βλήματα. Ηδη έχουν αποσταλεί στη Ρωσία δύο από τα υφιστάμενα βλήματα των ελληνικών S-300, προκειμένου να διαπιστωθεί ποια είναι η γενική κατάστασή τους.
Πέρα από τους S-300, η Π.Α. διαθέτει και τα αντιαεροπορικά συστήματα TOR-M1 που είναι και αυτά ρωσικής κατασκευής. Για τα συγκεκριμένα συστήματα απαιτείται, επίσης, αναβάθμιση αλλά και πιστοποίηση των βλημάτων που φέρουν. Συνεργασία και συζητήσεις ανάμεσα στην Αθήνα και τη Μόσχα υπάρχουν και για την υποστήριξη των τεσσάρων, ρωσικής σχεδίασης, αερόστρωμνων τύπου Zubr που εντάσσονται στις δυνάμεις του Πολεμικού Ναυτικού.
Η Ελλάδα έχει λάβει σχετικές εγκρίσεις και άδειες από την ΕΕ και τις ΗΠΑ για την υλοποίηση των συμβάσεων, καθώς η προμήθεια αμυντικού εξοπλισμού από τη Ρωσία και οι καταβολές σε πολλές εταιρίες της ρωσικής αμυντικής βιομηχανίες διέπονται από τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη Μόσχα, μετά την επέμβαση στην Ουκρανία και την απόπειρα δολοφονίας των Σκρίπαλ στη Βρετανία.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι επαφές σε αμυντικό-διπλωματικό επίπεδο, σε αυτή τη φάση αποτελούν ένδειξη της κρισιμότητας των στιγμών για τα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο, ενώ επισημαίνουν τον κομβικό ρόλο που διαδραματίζει η Ελλάδα στις εξελίξεις.
