Σε συμφωνία για την παγιοποίηση των διαύλων επικοινωνίας σε όλα τα επίπεδα και στο ανώτατο, κατέληξαν ο Αλέξης Τσίπρας και ο Ταγίπ Ερντογάν, στην πρώτη επίσημη επίσκεψη Έλληνα πρωθυπουργού στην Άγκυρα μετά από 11 χρόνια, θέτοντας παράλληλα οδικό χάρτη για την εμπέδωση της θετικής ατζέντας τόσο στις διμερείς σχέσεις, στην αποκλιμάκωση της έντασης στο Αιγαίο και στο Κυπριακό.
Ωστόσο, όπως σημειώθηκε πολλές φορές, η συνάντηση δεν παρήγε απτά αποτελέσματα αλλά έθεσε και ενίσχυσε τις βάσεις για την εμπέδωση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, στους τομείς της αποκλιμάκωσης της έντασης στο Αιγαίο, της ασφάλειας, της ενέργειας και της οικονομίας, χωρίς ωστόσο να περιλαμβάνονται σε αυτά τα ζητήματα που εγείρει η Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο, τα οποία θα επιλυθούν σε ιεραρχική συνάρτηση με το Κυπριακό.
Ο Ταγίπ Ερντογάν ξεκαθάρισε ότι για να υπάρξουν αποτελέσματα οι επαφές θα πρέπει να προσδιοριστούν εξαντλητικά τα θέματα που θα συζητηθούν και ο τρόπος που θα γίνει αυτό, ενώ αμφότεροι αναφέρθηκαν στα ανοιχτά μέτωπα των διμερών σχέσεων, αναδεικνύοντας τα μέτρα για τις θρησκευτικές κοινότητες και το κυπριακό ως αυτά που θα τεθούν στην κορυφή της ατζέντας.
Στο πλαίσιο της Συνέντευξης Τύπου, που ακολούθησε τη Μαραθώνια συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Ταγίπ Ερντογάν και των επιτελείων τους, αναδείχθηκαν και τα θέματα όπου καταγράφονται ισχυρές διαφωνίες καθώς και τα ακανθώδη ζητήματα τρέχουσας επικαιρότητας. Έτσι, ο Αλέξης Τσίπρας έθεσε το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο, ξεκαθαρίζοντας ότι οι διερευνητικές επαφές -που έχουν ξεκινήσει από το 2002- θα επαναληφθούν μετά την βελτίωση των διμερών σχέσεων, ενώ σε μεταγενέστερο χρόνο παραπέμφθηκε το ζήτημα της επαναλειτουργίας της θεολογικής σχολής της Χάλτης, το οποίο ο Ταγίπ Ερντογάν συναρτά με το ζήτημα των μουφτίδων στη Θράκη.
Οι ηγέτες ανακοίνωσαν, στο πλαίσιο της θετικής ατζέντας, τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη το προσεχές χρονικό διάστημα, με στόχο την επαναπροσέγγιση και την εξερεύνηση νέων δυνατοτήτων. Όπως φάνηκε από τη διάρθρωση της ομιλίας τόσο του Αλέξη Τσίπρα όσο και του Ταγίπ Ερντογάν, παράλληλα θα προωθηθεί και η το σχέδιο αποκλιμάκωσης της έντασης στο Αιγαίο, η οποία -όπως σημείωσε ο Έλληνας πρωθυπουργός- είναι πολύ αυξημένη.
Για το “ακανθώδες” όπως χαρακτηρίστηκε από τον Αλέξη Τσίπρα, ζήτημα των 8 Τούρκων πραξικοπηματιών που έλαβαν άσυλο και προστασία στη Ελλάδα, οι αποφάσεις της ελληνικής Δικαιοσύνης δεν μπορούν να αναστραφούν, αλλά θα γίνουν βήματα στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της ασφάλειας στα σύνορα ώστε να περιοριστούν τα περιστατικά και να ελεγχθούν αποτελεσματικά όλες οι κινήσεις, συμβάλλοντας έτσι στην αποσυμφόρηση των διμερών σχέσεων.
Απαντώντας για την υπόθεση των «8», ο κ. Τσίπρας τόνισε ότι
«Η Ελλάδα ως κράτος δικαίου οφείλει να κάνει σεβαστές τις αποφάσεις της δικαιοσύνης. Στην Ελλάδα οι πραξικοπηματίες δεν είναι καλοδεχούμενοι, ωστόσο, αυτό που προέχει αυτή την ώρα είναι να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας στον τομέα της ασφάλειας»,
Τι είπαν Ερντογάν και Τσίπρας
«Επιθυμούμε να αναπτύξουμε τις σχέσεις μας με την Ελλάδα σε κάθε πεδίο»,
δήλωσε ο Ερντογάν κατά τη συνέντευξη Τύπου, ενώ τόνισε ότι
«οι δύο πλευρές θα πρέπει να εντοπίσουμε έναν οδικό χάρτη προτού ξεκινήσουμε τον διάλογο».
Ο Τούρκος πρόεδρος έθεσε με σαφήνεια το ζήτημα των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, επισημαίνοντας ότι:
«Θα πρέπει πρωτίστως να δημιουργήσουμε μια σχέση εμπιστοσύνης», πρόσθεσε ο Ερντογάν, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο μεταναστευτικό σημειώνοντας ότι «έχουμε υπερβολικό φόρτο ως Τουρκία σε σχέση με τους μετανάστες. Η Τουρκία έχει τηρήσει όσες υποσχέσεις έχει δώσει. Αντίθετα η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν τις έχει τηρήσει».
Με τον τρόπο αυτό, ο Ταγίπ Ερντογάν αποφόρτισε τις διμερείς σχέσεις, χρεώνοντας ευθύνες για το ζήτημα στην Ευρώπη και όχι στην Ελλάδα, καθιστώντας σαφή την πρόθεσή του να άρει εμπόδια.
«Μιλήσαμε για θέματα τρομοκρατίας με τον Τσίπρα. Ως σύμμαχοι πρέπει να είμαστε από κοινού απέναντι στην τρομοκρατία, όπως κατά του PKK, του FETO. Οι φυγάδες αυτών των κινημάτων δεν πρέπει να βρίσκουν θέση στην Ελλάδα. Εφιστώ την προσοχή της γειτονικής χώρας: Η Ελλάδα να φερθεί ανάλογα στους φυγάδες, αυτοί ευθύνονται για τους νεκρούς», είπε ο κ. Ερντογάν αναφερόμενος στο αίτημα της γείτονος για την επιστροφή των «8» Τούρκων αξιωματικών. «Πρέπει να σεβαστούμε αυτού που έχασαν τη ζωή τους την 15η Ιουλίου, το ίδιο πρέπει να κάνει και η Ελλάδα»,
επεσήμανε ο Τούρκος πρόεδρος.
Από την πλευρά του ο Αλέξης Τσίπρας ευχαρίστησε τον Τούρκο πρόεδρο για τη φιλοξενία αλλά και τον – για ακόμη μια φορά – ειλικρινή σημείωσε ότι
«ο διάλογός μας όλα αυτά τα χρόνια είναι σημαντικός και ειλικρινής, όχι μόνο για το μέλλον των λαών μας αλλά και για την ευρύτερη περιοχή μας».
Ο Έλληνας πρωθυπουργός ανέφερε μεταξύ άλλων ότι
«οι δύο χώρες μας μπόρεσαν να συνεργαστούν στενά το 2015 και το 2016, μια κρίσιμη περίοδο, όπου ξέσπασε μια πρωτοφανής προσφυγική και μεταστευτική κρίση και για πρώτη φορά καταφέραμε να συνεργαστούμε όχι μόνο για θέματα λεγόμενης χαμηλής πολιτικής, αλλά για την αντιμετώπιση ενός μείζονος σημασίας διεθνούς θέματος – της προσφυγικής και μεταναστευτικής κρίσης».
Πρόσθεσε δε ότι «μπορέσαμε σε αυτό το πλαίσιο να οικοδομήσουμε μια νέα στρατηγική ευρωτουρκική συνεργασία, να βάλουμε μπρος ταυτόχρονα και τη θετική ατζέντα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, την οικονομική και ενεργειακή μας συνεργασία, να πραγματοποιήσουμε γύρους διερευνητικών συνομιλιών και να προωθήσουμε τον διάλογο μεταξύ των στρατιωτικών μας για τη μείωση της έντασης στο Αιγαίο».
«Την ίδια στιγμή καταφέραμε να προωθήσουμε τις συνομιλίες για το Κυπριακό, που φτάσανε πολύ κοντά σε λύση, ανοίγοντας και δύσκολα θέματα, όπως το ζήτημα της ασφάλειας»,
επεσήμανε ο κ. Τσίπρας.
