Μηνύματα προς τη Μόσχα και άλλους αποδέκτες έστειλε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, υπογράφοντας και εγχειρίζοντας τον Τόμο Αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας, κίνηση που έχει πυροδοτήσει “ιερό πόλεμο” με την Εκκλησία της Ρωσίας, στην οποία υπαγόταν μέχρι σήμερα διοικητικά η ουκρανική.
Όπως έχει επισημάνει το Crisis Monitor, η αυτοκεφαλία της ουκρανικής εκκλησίας δεν μπορεί παρά να ενταχθεί στο ευρύτερο γεωπολιτικό παζλ, στο πλαίσιο του ανταγωνισμού NATO-Ρωσίας, καθώς επιτυγχάνει να περιορίσει την επιρροή του Βλάντιμιρ Πούτιν στο εγγύς εξωτερικό -όπως ονομάζει η Ρωσία τις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ-.
«Η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία σήμερα ενεργεί χωρίς καμία ιδιοτέλεια και σκοπιμότητα, αλλά μόνο για την ενότητα του Ουκρανικού λαού» σημείωσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος λίγη ώρα πριν την απονομή του Τόμου Αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας.
Ο κ. Βαρθολομαίος αφού αναφέρθηκε σε ιστορικά γεγονότα της ίδρυσης της Εκκλησίας του Κιέβου και επεσήμανε ότι και στο σύνταγμα της Ουκρανίας που συντάχθηκε το 1710 προβλέπεται ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας ήθελε να μείνει υπό του Αγιωτατου Αποστολικού Θρόνου της Κωνσταντινούπολης, ζήτησε από την δέκατη Πέμπτη Αυτοκέφαλη εκκλησία να μην εκλάβει τον τόμο αυτό της Αυτοκεφαλίας ως σύμβολο εξουσίας αλλά ως απόδειξη αγάπης.
Προέτρεψε δε να αγωνισθούν για την ενότητα και την ειρήνη.
Ακολούθως απένειμε τον τόμο της Αυτοκεφαλίας και την ποιμαντορική ράβδο στον Μακαριότατο Κιέβου και Πάσης Ουκρανίας Επιφάνιο εν μέσω επιφωνημάτων «Άξιος Άξιος».
Το παρόν στο συλλειτουργο έδωσαν ο Πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο και ως εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Ελλάδος ο υφυπουργός Εξωτερικών Μάρκος Μπολαρης.
Η παρουσία του Έλληνα υφυπουργού Εξωτερικών, όταν υπουργός είναι ο Αλέξης Τσίπρας, αποκτά αυξημένο ειδικό βάρος και στέλνει μήνυμα επισφράγισης και νομιμοποίησης της απόφασης του Πατριαρχείου, τη στιγμή που υπάρχουν ανοιχτά μέτωπα μεταξύ Αθήνας και Φαναρίου, όσον αφορά την εκκλησιαστική μεταρρύθμιση, στο πλαίσιο της οποίας ισχυροποιείται η Ελλαδική Εκκλησία και δημιουργείται προηγούμενο σε μια σειρά περιουσιακών θεμάτων και διενέξεων τόσο του ελληνικού κράτους με το Φανάρι, όσο και της Εκκλησίας της Ελλάδος με το Πατριαρχείο.
Υπ αυτό το πρίσμα, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο, η παρουσία Μπόλαρη να αποτελεί κίνηση καλής θέλησης της ελληνικής κυβέρνησης, στο πλαίσιο της αποκατάστασης της εμπιστοσύνης στις διμερείς σχέσεις, η οποία φαινόταν να έχει διαρραγεί. Ωστόσο, δεν μπορούν να αποκλειστούν και άλλα σενάρια, για την ώρα τουλάχιστον.
Παράλληλα, η παρουσία του Μάρκου Μπόλαρη, μετά την έναρξη της διαδικασίας επαναπροσέγγισης Ελλάδας-Ρωσίας που σηματοδοτήθηκε από τη συνάντηση Πούτιν-Τσίπρα, στο πλαίσιο της οποίας συζητήθηκαν και τα θρησκευτικά, δείχνει ότι είτε οι διμερείς σχέσεις έχουν απεξαρτηθεί από τα εκκλησιαστικά, είτε ότι το Κρεμλίνο και το Μαξίμου έχουν βρει modus vivendi για τον χειρισμό των επιμέρους θεμάτων.
