Η Άγκελα Μέρκελ δεν θα είναι υποψήφια, ξανά, σε εθνικές εκλογές στη Γερμανία, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι εγκαταλείπει την πολιτική. Η μακροβιότερη ηγέτης του δυτικού κόσμου, έχει αποδείξει, μέχρι τώρα, ότι οι αντοχές της υπερβαίνουν των αντιπάλων της, εντός και εκτός ΕΕ, γεγονός που την καθιστά de facto εγγυητή της σταθερότητας και της πορείας της ΕΕ, καθώς και τοποτηρητή του διεθνούς status quo.
Τα συναισθήματα για την Άγκελα Μέρκελ είναι αντικρουόμενα, τόσο στην Ελλάδα που θεωρείται συνυπεύθυνη για το βάθος αι το εύρος της κρίσης, όσο και στη Γερμανία, όπου η η οικονομία άνθισε επί των ημερών της, αλλά η αύξηση των μεταναστών αποτελεί την αιχμή του δόρατος της, εις βάρος της, αντιπολιτευτικής κριτικής.
Η Μέρκελ, κατάφερε, όπως φαίνεται από το σχετικό infographic, να αντέξει εκεί που έχασαν τέσσερις Γάλλοι πρόεδροι και Βρετανοί πρωθυπουργοί, πέντε Έλληνες πρωθυπουργοί ενώ στη θητεία της έχει μετρά ήδη τρεις Αμερικανούς προέδρους, με μόνο τον Ομπάμα να επιτυγχάνει -μέχρι στιγμής- δεύτερη θητεία.
Στην ίδια περίοδο η Ιταλία, άλλαξε 7 πρωθυπουργούς, προσπαθώντας να εξέλθει από την πολιτική κρίση και μπαίνοντας σε οικονομική, την οποία απέφυγε, λόγω της στήριξης της Μέρκελ και της δράσης της ΕΚΤ, όταν κατέρρευσε η Ελλάδα.
Σε αυτό το διάστημα, όμως, η Ευρώπη αν και επικρίθηκε έγινε πιο συνεκτική, απέκτησε μηχανισμούς και νέα κουλτούρα.
Η Μέρκελ, αναμφίβολα έχει ευθύνες για τους χειρισμούς των κρίσεων και για την άνοδο της ακροδεξιάς. Πολλές φορές ενδεχομένως να μην υπήρχαν άλλες επιλογές, στο πεδίο της realpolitik. Ωστόσο, πήρε ρίσκα και έδωσε προοδευτική κατεύθυνση στην ΕΕ μέσα από το Μεταναστευτικό, ενώ, από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα αποδείχθηκε το μεγάλο της βατερλό, αν και πιστώνεται τη διάσωση της Ευρωζώνης.
Η Γερμανίδα καγκελάριος, δεν αντιλήφθηκε σωστά και εγκαίρως τη δυναμική του Brexit, επέτρεψε νίκες στον Βρετανό πρωθυπουργό, τον Ντέιβιντ Κάμερον, που στην ουσία άνοιξαν την κερκόπορτα της ΕΕ και έδωσαν τον απαραίτητο χώρο και δυναμική στους θιασώτες του Brexit.
Στο οικονομικό πεδίο η Μέρκελ, μπορεί να κατηγορηθεί για Μιθριδατισμό, καθώς επιχείρησε να λύση την κρίση της Ευρωζώνης μέσω ad hoc διασώσεων και όχι ενός νέου ενιαίου προγράμματος, οδηγώντας λαούς σε εξαθλίωση και διευρύνοντας το χάσμα βορείων-νοτίων, το οποίο υπονομεύει την ενότητα της Ευρωζώνης.
Γεωπολιτικά, πάντως, η θέση της ΕΕ, επί των ημερών της Άγκελα Μέρκελ ενισχύθηκε, διευρύνθηκε και πλέον αποτελεί αυτόνομο παράγοντα στις διεθνείς ισορροπίες και όχι collateral των ΗΠΑ. Ωστόσο, η εξέλιξη αυτή πιστώνεται τόσο στη Μέρκελ, όσο χρεώνεται στον Τραμπ, ο οποίος ανάγκασε την ΕΕ να ωριμάσει.