Ο Πάνος Καμμένος και οι ΑΝΕΛ (ό, τι μείνει απ’ αυτούς) θα φύγουν από την κυβέρνηση, αυτό είναι πλέον θέμα ημερών ή το πολύ εβδομάδων, ωστόσο το ερώτημα που γεννάται πλέον, είναι τι θα αλλάξει. Η απάντηση είναι τόσο απλή όσο και σύνθετη: Τίποτα, κατ’ ουσία. Αυτό όμως είναι δύσκολο να το αντιληφθεί κανείς παρακολουθώντας το πολιτικό πινγκ-πονγκ.
Η αλλαγή φαίνεται τεκτονική, αλλά δεν είναι, καθώς η μακρά περίοδος επώασης, επέτρεψε πολιτικές ζυμώσεις εντός της κυβερνητικής πλειοψηφίας, αλλά και εκτός αυτής, που διαμόρφωσαν το έδαφος ώστε η κυβέρνηση να συνεχίσει με μερικές ανακατατάξεις στο υπουργικό συμβούλιο και ευρύτερη κοινοβουλευτική βάση.
Το νέο -υπό διαμόρφωση- πολιτικό τοπίο, δείχνει στην κατεύθυνση της διεύρυνσης της κοινοβουλευτικής στήριξης της κυβέρνησης, καθώς, εκτός από τη διαφοροποίηση των ΑΝΕΛ στο Σκοπιανό, στα υπόλοιπα νομοθετήματα η αποδοχή βαίνει αυξανόμενη, όπως φαίνεται και στο crash test του προϋπολογισμού. Επίσης, η υφή των νομοσχεδίων στο πλαίσιο του κυβερνητικού αφηγήματος για την αποκατάσταση αδικιών αναγκάζει ακόμα και την αντιπολίτευση να συναινέσει, θέλοντας αποφύγει πολιτικές και επικοινωνιακές παγίδες.
Παράλληλα, η αποχώρηση Καμμένου από την κυβέρνηση εκπληρώνει ένα πάγιο αίτημα της Αριτερά και βοηθά τον πρωθυπουργό να πραγματοποιήσει ένα ακόμη πολιτικό lifting στην κατεύθυνση της καλύτερης αντανάκλασης των επιδιωκόμενων πολιτικών ισορροπιών στο κυβερνητικό σχήμα.
Διεθνώς, ο κ. Καμμένος χαρακτηρίζεται “ακροδεξιός-λαϊκιστικής” και συνεπώς η αποχώρησή του θα σηματοδοτήσει τον αποχαρακτηρισμό της κυβέρνησης ως “λαϊκίστικης συμμαχίας”, προσθέτοντας στην ήδη ευρεία απήχηση που έχει ο Αλέξης Τσίπρας μεταξύ των mainstream πολιτικών ηγετών.
Πολιτικά, δηλαδή, ο Καμμένος ενίσχυσε τον ΣΥΡΙΖΑ και την κυβέρνηση αποχωρώντας.
Ως εκ τούτου, το μήνυμα που προσπαθεί να στείλει ο πρωθυπουργός στους επενδυτές, είναι ότι όχι μόνο δεν αποδυναμώνεται η κυβερνητική πλειοψηφία, αλλά αντιθέτως διευρύνεται και η αντιπολίτευση αναγκάζεται να συναινέσει σε σειρά κρίσιμων νομοθετημάτων, παρά τους υψηλούς τόνους και την πόλωση που τροφοδοτείται εκατέρωθεν.
Υπ’ αυτό το πρίσμα, το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών είναι καθαρά ζήτημα του Αλέξη Τσίπρα και δεν εξαρτάται από τη στάση και τις βουλές της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η οποία διατηρεί υψηλούς τόνους για να περιαχαρακώσει το χώρο της και να περιορίσει την επίδραση του κυβερνητικού success story, στο οποίο αναγκάζεται εκούσα-άκουσα να ευθυγραμμιστεί.
Βέβαια, η θεώρηση αυτή του πολιτικού σκηνικού, απαιτεί εις βάθος ανάλυση και προσέγγιση, η επεξήγηση της οποίας σε επενδυτές που βρίσκονται μακριά από το εγχώριο πολιτικό και μικροπολιτικό παιχνίδι, αποτελεί πρόκληση πρώτου μεγέθους.
Οι νέοι απο…συσχετισμοί
Αντιθέτως, για τους ΑΝΕΛ η αποχώρηση σηματοδοτεί ουσιαστικά τη διάλυση, καθώς οι περισσότεροι υπουργοί τους θα παραμείνουν, ενώ ο Πάνος Καμμένος θα στηρίξει όλα τα νομοσχέδια εκτός του Σκοπιανού, για το οποίο η κυβέρνηση έχει εξασφαλίσει στήριξη από αρκετούς ακόμα βουλευτές.
Στην πραγματικότητα όμως, ο Πάνος Καμμένος έθεσε εαυτόν εκτός κυβέρνησης μετά την επίσκεψή του στις ΗΠΑ, πριν ακόμα συγκρουστεί με τον Νίκο Κοτζιά, όταν προσπάθησε να “πουλήσει” το plan B στον αναπληρωτή υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, θεωρώντας ότι προσφέρει καλή υπηρεσία.
Τούτο δεν ήταν δυνατό να διαπιστωθεί εκείνη την περίοδο, ωστόσο το περιστατικό το εκμεταλλεύτηκε ο Νίκος Κοτζιάς, καθιστώντας τον Πάνο Καμμένο εχθρό επιλογής, γα να προσδιοριστεί πολιτικά ο ίδιος. Τώρα, που ο κουρνιαχτός έχει κατακάτσει και οι εξελίξεις πατούν πάνω στις βάσεις που δημιουργήθηκαν, το τοπίο ξεκαθαρίζει, αναδεικνύοντας ίχνη και απομεινάρια που συνδυαστικά σκιαγραφούν τη σκηνή του “εγκλήματος”.
Ο Πάνος Καμμένος δεν προσήλθε στον Ελληνοαμερικανικό διάλογο, παρά το γεγονός ότι τα εξοπλιστικά αποτελούν μείζον θέμα της ατζέντας και ενώ από Αμερικανικής πλευράς συμμετέχει ο ίδιος ο υπουργός Άμυνας, Τζέιμς Μάτις. Αντ’ αυτού, η Ελλάδα εκπροσωπείται από τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ, Ναύαρχο Αποστολάκη. Η απουσία του υπουργού Άμυνας, από το συγκεκριμένο φόρουμ ήταν ένα ιδιαίτερα ηχηρό μήνυμα, το οποίο δεν μπόρεσε να καλύψει η συνάντησή του με τον διοικητή ειδικών επιχειρήσεων των ΗΠΑ, παρουσία του Αμερικανού πρέσβη στην Ελλάδα.
Οι χθεσινές δηλώσεις του Πάνου Καμμένου, για την επικείμενη παραίτησή του, εκτός από την αλλαγή-επίσπευση του χρονοδιαγράμματος, προσέφεραν και μια ακόμη πληροφορία, ότι θα “φύγει” από την κυβέρνηση. Η χρήση του ενικού αντί του πληθυντικού, που συνηθίζει ως αρχηγός κόμματος, μπορεί να αποδοθεί εύκολα στο εγωιστικό του χαρακτήρα του και στην προσωποκεντρική διάρθρωση των ΑΝΕΛ, αλλά παράλληλα είναι ενδεικτικό της απομόνωσης στην οποία έχει περιέλθει.
Ελεγχόμενη έκρηξη
Τι πραγματικά θα γίνει όμως τη στιγμή που ο Πάνος Καμμένος θα ανακοινώσει την παραίτησή του από το υπουργείο Άμυνας και τη διάλυση του κυβερνητικού συνασπισμού; Ποιοί θα τον ακολουθήσου και ποιοί θα αναζητήσουν νέα πολιτική στέγη ή μερικούς ακόμη μήνες υπουργική θητείας;
Από τα στελέχη και τους βουλευτές των ΑΝΕΛ ήδη έχουν διαφοροποιηθεί ο Τέρενς Κουίκ, ο οποίος διαγράφηκε, αφού για καιρό εξελισσόταν μια διαδικασία αποξένωσης με τον Πάνο Καμμένο. Εν τέλει χθες ο εκπρόσωπος Τύπου του κόμματος κ. Τοσουνίδης, δήλωσε:
«Eίναι ομόφωνη απόφαση του κόμματος. Ο κ. Κουίκ έθεσε εαυτόν εκτός κινήματος. Τέλος»
Θολό παραμένει το τοπίο όσον αφορά την υπουργό Τουρισμού, Έλενα Κουντουρά, η οποία κρατά χαμηλούς τόνους και αποφεύγει τις δημόσιες τοποθετήσεις, αλλά έχει κατ’ επανάληψη διαφοροποιηθεί με τη στάση της από τις πρωτοβουλίες και τις θέσεις του Πάνου Καμμένου.
Ωστόσο, χθες με αφορμή ειδήσεις και δημοσιεύματα ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ διέψευσε ότι η κ. Κουντουρά θα ψηφίσει τη Συμφωνία των Πρεσπών, καταγγέλοντας μάλιστα δημοσιογράφους ότι δεν της δίνουν το λόγο για να διαψεύσει τα όσα γράφονται. Η υπουργός Τουρισμού είχε στο παρελθόν δηλώσει ότι θα ψηφίσει κατά συνείδηση, αφήνοντας ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα.
Παρ’ όλα αυτά η ίδια δεν εξέδωσε ανακοίνωση, ούτε έχει προβεί σε δηλώσεις μέχρι στιγμής, ένδειξη των έντονων παρασκηνιακών διεργασιών και της προσπάθειας του Πάνου Καμμένου να προκαταλάβει αποφάσεις και να ποδηγετήσει στελέχη του.
Υπέρ της Συμφωνίας των Πρεσπών έχει ταχθεί και ο Θανάσης Παπαχριστόπουλος, ο οποίος έχει υποστηρίξει ότι θα παραδώσει την έδρα του και δεν θα ανεξαρτητοποιηθεί αφού βεβαίως πρώτα ψηφίσει υπερ της συμφωνίας και υπερ σε ενδεχόμενη ψήφο εμπιστοσύνης για την κυβέρνηση. Βέβαια, σε περίπτωση που ο κ. Παπαχριστόπουλος παραιτηθεί την έδρα καταλαμβάνει ο κ. Τέρνες Κουίκ, ο οποίος όμως μόλις διαγράφηκε.
Το τοπίο όμως διαφοροποιείται ευρύτερα, καθώς η δυναμική που δημιουργείται υπό την πίεση των εκλογών, επιταχύνει εξελίξεις και αποδεσμεύει.
Ενδεικτική αυτού είναι η επιλογή του βουλευτή της Ενωσης Κεντρώων Ι. Σαρίδη να δηλώσει σήμερα από του βήματος της Βουλής ότι δεν θα καταψηφίσει τον Προϋπολογισμό.
Οι εκδηλώσεις αυτές, αναμενόμενες ή μη, συμβάλλουν στην εμπέδωση της αίσθησης αναδιάταξης του πολιτικού σκηνικού, η οποία αποκτά ραγδαίο χαρακτήρα, επ’ αφορμής της πύκνωσης του πολιτικού χρόνου, που τροφοδοτείται από την κοινοβουλευτική υπερδραστηριότητα της κυβέρνησης και την τακτική συσπείρωσης της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Η αναζήτηση για τους 151
Στον ΣΥΡΙΖΑ, το κυνήγι της θετικής ψήφου στη Συμφωνία των Πρεσπών, ξεκινά με βάση τα 145 «ναι» (συμπεριλαμβανομένης της Θεοδώρας Μεγαλοοικονόμου).
Θετικά έχει εκφραστεί Το Ποτάμι, το οποίο διαθέτει 6 βουλευτές και η ψήφος τους θα ήταν αρκετή για να περάσει η Συμφωνία των Πρεσπών. Υπάρχουν όμως κι άλλοι, είτε πρόθυμοι είτε πραγματικά συναινούντες.
Η αναπληρώτρια υπουργός Προστασίας του Πολίτη Κατερίνα Παπακώστα, επίσης θεωρείται ότι θα ψηφίσει τη Συμφωνία των Πρεσπών, ενώ στην ίδια κατεύθυνση κινείται και ο Ι. Σαρίδης, από την Ένωση Κεντρώων που ήδη ψήφισε τον προϋπολογισμό.
Στήριξη προσδοκά η κυβέρνηση και από τον χώρο του ΚΙΝ.ΑΛ, ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος αμφιταλαντεύεται αλλά έχει εκφραστεί θετικά, ενώ καλλιεργείται έδαφος και για τη μεγάλη έκπληξη.