Νέο ενεργειακό περιβάλλον στα Βαλκάνια δημιουργούν Ελλάδα και Βουλγαρία, καθώς επενδύουν στην ταχεία και άμεση ολοκλήρωση παράλληλων και διασυνδεδεμένων αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου και υγροποιημένου φυσικού αερίου, στρατηγική που επιτρέπει την εκμετάλλευση πολλών διαφορετικών πηγών τροφοδοσίας, ακόμα και αντικρουόμενων μεταξύ τους.
Η σύνδεση της Βουλγαρίας με τον TurkStream και η δημιουργία του σταθμού αεριοποίησης και αποθήκευσης LNG στην Αλεξανδρούπολη αποτελούν δυο νέες πηγές προμήθειας φυσικού αερίου όχι μόνο για τις χώρες που τις φιλοξενούν, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή, καθώς η Ελλάδα διασυνδέεται ενεργειακά με τη Βουλγαρία και την πΓΔΜ, ενώ η Σερβία επενδύει επίσης κεφάλαια στον TurkStream.
Το κλειδί είναι ο αγωγός IGB, ο οποίος διασυνδέει την Ελλάδα με τη Βουλγαρία, ενώ σημαντική θα είναι η συνεισφορά και της διαύνδεσης με την πΓΔΜ. καθώς θα δημιουργηθεί πρόσβαση για LNG στο δίκτυο χωρών των Βαλκανίων και της κεντρικής Ευρώπης.
Οι νέοι αγωγοί παρακάμπτουν την Ουκρανία, η οποία βρίσκεται επί μακρόν σε ένταση με τη Ρωσία και η ροή φυσικού αερίου προς την Ευρώπη έχει πολλές φορές, στο παρελθόν διακοπεί.
Η Βουλγαρία παραμένει δεσμευμένη στην υλοποίηση του TurkStream, σύμφωνα με το Reuters, καθώς το Κοινοβούλιο της χώρας έδωσαν το πράσινο φως στην στην κρατική εταιρεία φυσικού αερίου Bulgartransgaz, για να ξεκινήσει διαγωνισμοί για την κατασκευή ενός νέου αγωγού φυσικού αερίου μήκους 484 χιλιομέτρων (300 μίλια), ο οποίος θα μεταφέρει κυρίως ρωσικό φυσικό αέριο.
Παράλληλα, βρίσκεται σε τελικές συζητήσεις με την Ελλάδα για την προώθηση του διμερούς αγωγού IGB, ο οποίος δισυνδέει τις δύο χώρες και επιτρέπει τη μεταξύ τους μεταφορά αερίου. Συνεπώς, η Ελλάδα θα έχει πρόσβαση στον TurkStream, που θα μεταφέρει ρωσικό αέριο μέσω του IGB, ενώ η Βουλγαρία θα μπορεί να τροφοδοτείται με LNG, καθώς ο αγωγός θα έχει δυνατοτητα reverse flow.
Συνολικά, η Βουλγαρία θα επενδύσει περί τα 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ για την κατασκευή νέου αγωγού φυσικού αερίου στην Τουρκία προκειμένου να μεταφέρει το ρωσικό φυσικό αέριο από τον αγωγό TurkStream στην Ευρώπη παρακάμπτοντας την Ουκρανία προς νότο.
“Αυτό που ακολουθεί από τώρα και πέρα είναι η αυστηρή τήρηση των κανόνων και των διαδικασιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έτσι ώστε να μπορέσουμε να εξαλείψουμε όλα τα τυχόν λάθη που στο παρελθόν οδήγησαν στην ακύρωση του South Stream”, δήλωσε η υπουργός Ενέργειας Τέμενουχκα Πέτκοβα.
Η Ρωσία προωθεί και τον NordStream 2, ο οποίος θα τροφοδοτεί την ΕΕ μέσω Γερμανίας με ρωσικό αέριο, υποβαθμίζοντας έτι περαιτέρω το ρόλο της Ουρανίας ως ενεργειακού κόμβου για το ρωσικό αέριο προς την Ευρώπη.
Ο ελληνοβουλγραικός αγωγός IGB
Το Έργο του Ελληνο-Βουλγαρικού Διασυνδετήριου Αγωγού αποτελείται από έναν αγωγό μήκους περίπου 182 χλμ. (εκ των οποίων 31 χλμ. βρίσκονται εντός της ελληνικής επικράτειας), καθώς και τις αναγκαίες υποστηρικτικές εγκαταστάσεις (Μετρητικοί Σταθμοί, βανοστάσια, Κέντρο Λειτουργίας). Με σημείο εκκίνησης την Κομοτηνή, ο αγωγός θα καταλήγει στη Stara Zagora αντίστοιχα, συνδέοντας τα δίκτυα Φυσικού Αερίου Ελλάδος και Βουλγαρίας, ενώ θα υπάρχει η δυνατότητα της αντίστροφης ροής (reverse flow).
Προβλέπεται η μεταφορά ποσοτήτων φυσικού αερίου της τάξης των 3 δισ. κυβ. μέτρων φυσικού αερίου (φ. α.) ετησίως, με δυνατότητα αύξησής τους στα 5 δισ. κυβ. μέτρα φ. α. ετησίως με την κατασκευή Σταθμού Συμπίεσης.
Τη μελέτη, την κατασκευή και τη λειτουργία του Έργου έχει αναλάβει η Εταιρεία ICGB AD, που έχει την έδρα της στη Βουλγαρία και ιδρύθηκε στις 5 Ιανουαρίου 2011. Οι Μέτοχοι της ICGB AD είναι η Βουλγαρική κρατική Εταιρεία Bulgarian Energy Holding (BEH) (50%) και η ελληνική Εταιρεία ΥΑΦΑ ΠΟΣΕΙΔΩΝ (50%), στην οποία συμμετέχουν ισομερώς η ΔΕΠΑ και η ιταλική EDISON.
Σημειώνεται ότι, τόσο η Ελλάδα, όσο και η Βουλγαρία, υποστηρίζουν ενεργά το Έργο χαρακτηρίζοντάς το ως έργο εθνικής σημασίας, και δημοσίου συμφέροντος (Ελλάδα: Νόμος 4001/2011, Άρθρο 176, Βουλγαρία: Απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου No 452 της 07.06.2012). Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέταξε το Έργο στα Έργα Ευρωπαϊκού Ενδιαφέροντος (Projects of Common Interest – PCIs) της ισχύουσας λίστας βάσει του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 347/2013. Επίσης, το Έργο περιλαμβάνεται στον κατάλογο των έργων προτεραιότητας της πρωτοβουλίας για την Ενεργειακή Διασύνδεση των χωρών της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης (Central and South Eastern Europe Gas Connectivity – CESEC).
Έχει ήδη εγκριθεί η συγχρηματοδότησή του με 45 εκατ. Ευρώ από την Ε.Ε. στο πλαίσιο του προγράμματος του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Οικονομικής Ανάκαμψης στον τομέα της ενέργειας (EEPR), ενώ παράλληλα, στο πλαίσιο της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας του έργου, εξετάζονται συμπληρωματικές μορφές χρηματοδότησης μέσω των Διαρθρωτικών Ταμείων.
Η Τελική Επενδυτική Απόφαση ελήφθη στις 10 Δεκεμβρίου 2015 και με βάση το ισχύον χρονοδιάγραμμα, η κατασκευή του έργου προγραμματίζεται να ξεκινήσει το πρώτο τρίμηνο του 2018, ενώ η έναρξη λειτουργίας του προσδιορίζεται για πρώτο τρίμηνο του 2020.
TurkStream: Λύση για την Τουρκία, αιτία τριβής για Ρωσία-ΕΕ και ΗΠΑ
Ο TurkStream είναι ένας αγωγός φυσικού αερίου μήκους 910 χλμ. που διέρχεται κάτω από τη Μαύρη Θάλασσα και ενώνει ενεργειακά τη Ρωσία με την Τουρκία. Συνολικά οι δύο «δίδυμοι αγωγοί» που συναποτελούν τον TurkStream έχουν μέγιστη χωρητικότητα 31,5 δις κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ανά έτος. Το πρώτο τμήμα του αγωγού θα διοχετεύει ρωσικό φυσικό αέριο στην Τουρκία, ενώ το δεύτερο στη νότια Ευρώπη. Όταν αρχίσει επίσημα να λειτουργεί προς το τέλος του 2019, o ρωσικός ενεργειακός κολοσσός Gazprom θα εφοδιάζει με φυσικό αέριο την Τουρκία, η οποία αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη χώρα «πελάτη» της Ρωσίας μετά τη Γερμανία.
Η Τουρκία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εισαγωγή φυσικού αερίου από τη Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν και το Ιράν, δεδομένου ότι η εγχώρια παραγωγή καλύπτει μόλις το 2% των αναγκών.
Προς το παρόν ο αγωγός BlueStream είναι αυτός που μεταφέρει τη μεγαλύτερη ποσότητα φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην Τουρκία, ενώ το υπόλοιπο φτάνει στην Τουρκία μέσω ενός άλλου αγωγού, ο οποίος διέρχεται από την Ουκρανία και άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Το εισαγόμενο φυσικό αέριο καλύπτει σχεδόν το ένα τρίτο των συνολικών ενεργειακών αναγκών της Τουρκίας.
