Πολλών ερμηνειών επιδέχεται η νέα έκθεση του Πενταγώνου για την Τουρκία, η οποία εκδόθηκε μετά από σχετικό αίτημα του Κογκρέσου στο πλαίσιο της επαναξιολόγησης της διμερούς σχέσης και την εν γένει κατάστασης στη χώρα.
Η έκθεση εκδόθηκε μετά την απελευθέρωση και επαναπατρισμό του πάστορα Μπράνσον, η κράτηση του οποίου είχε αναδειχθεί σε μείζον θέμα στις διμερείς σχέσεις, οδηγώντας τον Ντόναλντ Τραμπ ακόμα και στην επιβολή κυρώσεων, οι οποίες ακόμα δεν έχουν αρθεί.
Η έκθεση φαίνεται ισορροπημένη, εστιάζοντας στα στρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ, επισημαίνει όμως τα ενδεχόμενα μεγάλης κλίμακας προβλήματα που θα μπορούσαν να ανακύψουν από την προμήθεια των S-400, θέτοντας εν αμφιβόλω την παράδοση των F-35.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg, που επικαλείται εμπιστευτική έκθεση του αμερικανικού Πενταγώνου που εστάλη στο Κογκρέσο, τα σχέδια του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για την αγορά των S-400 έχουν αυξήσει την ένταση μεταξύ της Άγκυρας και της Ουάσιγκτον, η οποία τονίζει πως τα συστήματα αυτά δεν είναι συμβατά με αυτά του ΝΑΤΟ και δηλώνει ότι θα λάβει το πρωτοφανές βήμα εναντίον ενός συμμάχου, δηλαδή την επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση που η Τουρκία προχωρήσει με την αγορά.
Οι νομοθέτες στην Ουάσινγκτον ζήτησαν από τον Λευκό Οίκο να αναστείλει τις πωλήσεις του αεροσκάφους F-35 προς την Τουρκία – για το οποίο έχει ήδη επενδύσει περισσότερα από 1,25 δισ. δολάρια – ωστόσο υπάρχει κίνδυνος και για την πώληση επιπλέον όπλων στην Τουρκία.
Το Bloomberg υπενθυμίζει πως η Άγκυρα υπέγραψε συμφωνία ύψους 3,5 δισ. δολαρίων για την αγορά 109 ελικοπτέρων Black Hawk το 2016, ενώ παραλαμβάνει τη δεύτερη παρτίδα ελικοπτέρων CH-47 Chinook.
Ωστόσο, στην έκθεση τονίζεται η στρατηγική σχέση ΗΠΑ-Τουρκίας, η κρισιμότητα της διατήρησης του status του συμμάχου, για τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή και συστήνεται η ανάληψη πρωτοβουλιών εξομάλυνσης.
Έτσι, στην πραγματικότητα, η έκθεση αποτελεί μήνυμα προς το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ και τον Ταγίπ Ερντογάν να βρουν φόρμουλα για την αποκλιμάκωση, με βασικό προαπαιτούμενο να φύγουν οι S-400 από την εικόνα.
Στη δισέλιδη περίληψη της εμπιστευτικής αυτής έκθεσης αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι «αν και η Τουρκία ήταν σημαντικός εταίρος αυτού του προγράμματος, επενδύοντας περισσότερα από 1,25 δισεκατομμύρια δολάρια σε αυτό το αεροσκάφος από τότε που ξεκίνησε η φάση ανάπτυξής του το 2002, η αμερικανική κυβέρνηση θα επανεξετάσει τη συνεχιζόμενη συμμετοχή της Τουρκίας ως μίας εκ των οκτώ χωρών, εάν αγοράσει τους S-400».
Μάλιστα σύμφωνα με το πρακτορείο «η τουρκική κυβέρνηση έχει δηλώσει επανειλημμένα και δημοσίως ότι έχει συνάψει συμφωνία για την προμήθεια των S-400 με αρχική ημερομηνία παράδοσης τον Ιούλιο του 2019».
Εκτός από την Τουρκία που αγοράζει τα F-35 τα οποία κατασκευάζονται από την Lockheed Martin Corp., 10 τουρκικές εταιρείες έχουν προγραμματιστεί να παράγουν εξαρτήματα αξίας περίπου 12 δισ. δολαρίων, μεταξύ των οποίων η κεντρική άτρακτος και ορισμένα εργαλεία προσγείωσης.
