Σε σημείο τριβής για ακόμη μια φορά στην πολύπαθη ιστορία του, αναδεικνύεται το Γιβραλτάρ, αυτή τη φορά για Brexit, καθώς η Ισπανία επιδιώκει να θέσει όρους που διασφαλίζουν τα συμφέροντά της, προσπαθώντας να αναβαθμίσει τη σχέση της με την υπερπόντια περιοχή, δραττόμενη από την συντριπτική πλειοψηφία (96%) με την οποία οι κάτοική της ψήφισαν υπέρ της παραμονής του Ηνωμένου Βασιλείου στην ΕΕ.
Ο Σοσιαλιστής Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ζήτησε τη γραπτή δέσμευση του Ηνωμένου Βασιλείου σε ό,τι αφορά το Γιβραλτάρ, εν όψει της συνόδου κορυφής της Κυριακής που έχει στόχο να επικυρώσει τη συμφωνία του Brexit, όπως δήλωσε ο υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ισπσνίας Λουίς Μάρκο Αγκιριάνο, απειλώντας μάλιστα να μην παραστεί στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για την επικύρωση της αρχικής συμφωνίας, αν δεν έχει λάβει τις απαραίτητες διαβεβαιώσεις.
Η Μαδρίτη έχει προειδοποιήσει ότι θα αντιταχθεί στη συμφωνία του Brexit εάν το δικαίωμά της για άσκηση βέτο όσον αφορά τη μελλοντική σχέση μεταξύ της Ε.Ε. και του βρετανικού θύλακα δεν αναγνωριστεί γραπτώς. Ο υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ισπανίας υπενθύμισε ότι η χώρα του έχει ζητήσει το σχέδιο της συμφωνίας να δοθεί στη δημοσιότητα από τους Βρετανούς πριν από Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κυριακής.
Ερωτηθείς αν ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ θα είναι παρών την Κυριακή για την έκτακτη σύνοδο κορυφής, ο Ισπανός αξιωματούχος απάντησε πως θα αποφασίσει όταν θα δει τη βρετανική δήλωση γραπτώς.
Χθες Πέμπτη, κατόπιν συνομιλίας του με τη Βρετανίδα ομόλογό του Τερέζα Μέι, ο Ισπανός πρωθυπουργός έκανε λόγο για μεγάλη απόσταση στις θέσεις Ηνωμένου Βασιλείου – Ισπανίας. Σύμφωνα με κύκλους της ισπανικής κυβέρνησης, η αξίωση της Μαδρίτης να έχει έναν ρόλο στο Γιβραλτάρ πρέπει να είναι εγγυημένη στη συμφωνία του Brexit και όχι απλά να αναφέρεται σε μια συνοδευτική πολιτική διακήρυξη.
Το Γιβραλτάρ
Λόγω της προνομιακής του γεωγραφικής θέσης και της στρατηγικής του σημασίας για τον έλεγχο της ναυσιπλοΐας, το Γιβραλτάρ αποτέλεσε επί πολλούς αιώνες σημείο έντονων αντιπαραθέσεων. Το αρχικό όνομα ήταν «βράχος του Ταρίκ» (Gibr al-Ţāriq), ή και «όρος του Ταρίκ» (Αραβικά: جبل طارق, Jabal Ţāriq) από τον Βέρβερο Ταρίκ που το κατέλαβε το 711. Αργότερα κατελήφθη από τους Ισπανούς της Γρανάδας το 1492 και τελικά κατελήφθη από τον Βρετανό ναύαρχο Sir George Rooke στις 24 Ιουλίου του 1704 και που τελικά προσαρτήθηκε στην Αγγλία κατά τη διάρκεια του Πολέμου για την Ισπανική Διαδοχή. Η βρετανική κυριαρχία αναγνωρίσθηκε από την Συνθήκη της Ουτρέχτης το 1713 την οποία και ακολούθησαν οι Συνθήκες των Παρισίων 1763 και των Βερσαλιών 1783.
Το 1969 η Ισπανία έκλεισε τα σύνορα με το Γιβραλτάρ ζητώντας την επιστροφή του από το Ηνωμένο Βασίλειο μετά από δημοψήφισμα που ζήτησε ο ΟΗΕ για την ανεξαρτησία ή υπαγωγή του στην Ισπανία. Σε εκείνο το δημοψήφισμα η πλειοψηφία των κατοίκων τάχθηκαν υπέρ της συνέχισης της σύνδεσης με τη Βρετανία. Ωστόσο, στις 15 Δεκεμβρίου 1982 με απόφαση του Βασιλιά της Ισπανίας Χουάν Κάρλος τα σύνορα ξανάνοιξαν μετά από 13 χρόνια. Με ένα νεότερο δημοψήφισμα το 2002 επιλέχθηκε και πάλι η παραμονή του Γιβραλτάρ στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αυτό οδήγησε σε ένα νέο Σύνταγμα το 2006 και τριμερείς συμφωνίες και την επίλυση χρόνιων προβλημάτων. Σήμερα το Γιβραλτάρ θεωρείται ένα από τα τελευταία απομεινάρια της αλυσίδας των βρετανικών κτήσεων που διασφάλιζαν τη θαλάσσια πρόσβαση προς τις Ινδίες.
