Ανακατατάξεις στον κοινωνικό φλοιό και στην οικονομική διαστρωμάτωση διαπιστώσει μελέτη της ΔιαΝΕΟσις, η οποία καταγράφει εισοδηματική κατατρόπωση μεταναστών, αποδυνάμωση αυτοαπασχολουμένων και ενίσχυση των μισθωτών, σε επίπεδο κοινωνικών ομάδων, ενώ παράλληλα αποκαλύπτει ότι οι αμοιβές των γυναικών και των πολιτών 65+επηρεάστηκαν λιγότερο από την κρίση.
Σύμφωνα με την έρευνα, υπαρκτές αλλά όχι μεγάλες είναι οι διαφοροποιήσεις σε εισοδηματικό επίπεδο μεταξύ ανδρών και γυναικών στην Ελλάδα, από το 2009 έως το 2014, από την οποία προκύπτουν πιο ουσιώδεις διαφορές υπέρ της ηλικιακής ομάδας 65+, συγκριτικά με τα υπόλοιπα ηλικιακά group.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της έρευνας, όπου εντοπίζεται ότι οι μετανάστες στην Ελλάδα αντιμετώπησαν πολύ μεγαλύτερες εισοδηματικές απώλειες και οδηγήθηκαν, σε επίπεδο κοινωνικής ομάδας, κάτω από το όριο της φτώχειας, αποδεικνύοντας την ασύμμετρη φύση της κρίσης και την επιρροή της οικονομικής καχεξίας στα πιο ευάλωτα κοινωνικά στρώματα.
Η έρευνα επίσης δείχνει αύξηση της συμμετοχής των μισθωτών, ως πληθυσμιακή ομάδα, στο άνω άκρο, ήτοι στην κοινωνική ομάδα των πλουσίων και μείωση της εκπροσώπησης αυτοαπασχολούμενων και συνταξιούχων, αποδεικνύοντας ότι οι ελεύθεροι επαγγελματίες έχασαν από την κρίση, ενώ οι μεγαλο-υπάλληλοι κέρδισαν.
Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τη μελέτη «Όψεις κοινωνικής κινητικότητας στην Ελλάδα της κρίσης», που διενεργήθηκε με συντονιστή τον καθηγητή του Πολυτεχνείου του Μιλάνου Μάνο Ματσαγγάνη, την περίοδο 2009 – 2014 το εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών μειώθηκε κατά 42%, ενώ η μέση μείωση του μηνιαίου εισοδήματος την ίδια περίοδο ήταν 513 ευρώ.
Ποιοι ήταν όμως εκείνοι που επλήγησαν περισσότερο από τη μείωση αυτή των εισοδημάτων; Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα εισοδήματα των γυναικών μειώθηκαν την παραπάνω περίοδο οριακά λιγότερο σε σχέση με εκείνα των ανδρών, ωστόσο η διαφορά είναι πολύ μικρή (-41,6% έναντι -41,9%).
Σε ό,τι αφορά την ηλικιακή κατανομή οι μεγάλοι χαμένοι της κρίσης ήταν οι νέοι. Ενδεικτικά, το εισόδημα των νέων 18-29 ετών μειώθηκε κατά 44,8% και των νέων έως 17 ετών κατά 42,5. Στην ηλικιακή ομάδα 30-44 η εισοδηματική μεταβολή διαμορφώθηκε στο -42,3%, ενώ για τους πολίτες ηλικίας 45-64 το αντίστοιχο ποοστό ήταν -44,6%. Τις μικρότερες απώλειες υπέστησαν οι ηλικιωμένοι άνω των 65 ετών (-33,5%.)
Σε ό,τι αφορά τη σύνθεση κάθε νοικοκυριού, οι απώλειες ήταν μεγαλύτερες για τις οικογένειες με ένα ή δύο παιδιά παρά για εκείνες χωρίς παιδιά, ή με τρία παιδιά και άνω.
Παράλληλα στη διάρκεια της κρίσης αυξήθηκε σημαντικά ο κίνδυνος φτώχειας των παιδιών, ενώ το φτωχότερο δεκατημόριο του πληθυσμού το 2014 ήταν κατά 56% φτωχότερο από το αντίστοιχο δεκατημόριο το 2009.
Σε σχέση με την επαγγελματική κατηγορία, από την έρευνα προκύπτει ότι οι συνταξιούχοι έχασαν μικρότερο μέρος του εισοδήματός τους (-32%) από οποιαδήποτε άλλη ομάδα και μάλιστα με μεγάλη διαφορά από τον γενικό μέσο όρο (-42%). Οι απώλειες για τους άνεργους ανήλθαν στο -43,8%, για τους αυτοαπασχολούμενους στο -40,3% και για τους μισθωτούς στο -38,6%.
Οι επιπτώσεις στην αγορά εργασίας
Tην περίοδο 2008-2016 η μείωση της απασχόλησης ήταν μεγαλύτερη για τους άνδρες και για τους κλάδους της οικοδομής (-63%), της βιομηχανίας, του ηλεκτρισμού και της ύδρευσης (-38%). Μικρότερη μείωση καταγράφηκε στους τομείς της δημόσιας διοίκησης (-2%) και στον πρωτογενή τομέα (-9%).
Ο αριθμός εργαζομένων μειώθηκε περισσότερο στις μικρότερες ηλικίες, με τους εργαζόμενους έως 29 ετών να μειώνονται στο μισό. Οι εργαζόμενοι ηλικίας 30-44 μειώθηκαν κατά 23% και στην ηλικιακή ομάδα 45-64 κατά 9%.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι μεταβολές στον αριθμό εργαζομένων, ανάλογα με το μορφωτικό επίπεδο. Ενώ οι εργαζόμενοι απόφοιτοι δημοτικού, γυμνασίου, λυκείου ή κάποιας μεταλυκειακής εκπαίδευσης μειώθηκαν σημαντικά (από 53% ώς 20%), οι εργαζόμενοι με πτυχίο ΑΕΙ παρέμειναν σχεδόν σταθεροί, παρουσιάζοντας μικρή μείωση κατά 3%. Ο αριθμός εργαζομένων με μεταπτυχιακό, αντιθέτως, παρουσίασε άλμα κατά 57%.
Σχετικά με την εξέλιξη των αμοιβών, βάσει της έρευνας, η μέση αμοιβή μειώθηκε κατά περισσότερο από ένα πέμπτο (-21,8%) ανά εργαζόμενο, ενώ η μέση μείωση αμοιβών ήταν 30% (σε αποπληθωρισμένα μεγέθη).
