Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η κατάσταση που διαμορφώνεται στις ΗΠΑ, καθώς η Fed αν και δεν αντιπαρατίθεται, ούτε συναινεί δημοσίως με τις πολιτικές του Ντόναλντ Τραμπ, έχει αρχίσει να φαίνεται ενδοτική στις πιέσεις του, επιλέγοντας να μην αυξήσει τα επιτόκια, όπως ευρέως αναμενόταν, αλλά να αναβάλλει την απόφαση για το τέλος του έτους, παρά τις ξεκάθαρες ενδείξεις υπερθέρμανσης που παρουσιάζει η οικονομίας.
Τη στιγμή που η ανάπτυξη αποτυπώνεται στη διαρκή μείωσης της ανεργίας, την αύξηση των ημερομισθίων και της καταναλωτικής δαπάνης, η Fed αποφάσισε να διατηρήσει σταθερά τα επιτόκια.
Η απόφαση θα μπορούσε να είναι απλώς συγκυριακή, υποδηλώνοντας ότι η Επιτροπή Ανοιχτών Αγορών (FOMC) προτιμά να δει την τάση να ξεδιπλώνεται παρά να δράσει προληπτικά και να ρισκάρει να δυναμιτίσει το κλίμα και να αποδυναμώσει τα θεμελιώδη μεγέθη τραπεζών και επιχειρήσεων. Το μπαράζ εμπρηστικών και επικριτικών δηλώσεων του Ντόναλντ για την πολιτική της Fed και τη δημόσια απαίτησή του να στηριχθεί η πολιτική των εμπορικών πολέμων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα, αναγκάζουν τις αγορές και τους αναλυτές να επανεξετάζουν κάθε απόφαση της FOMC, υπό το πρίσμα των πιέσεων που δέχεται.
Το Crisis Monitor έχει από καιρό επισημάνει τους πολλαπλούς κινδύνους, για τις ΗΠΑ και το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, που εγείρει μόνο η διάθεση του Τραμπ να ελέγξει τη Fed και οι προβοκατόρικες δηλώσεις του, καθώς η Fed και οι κεντρικές τράπεζες είναι τόσο ισχυρές όσο η αξιοπιστία και τα εχέγγυα της ανεξαρτησίας του.
Η ανακοίνωση
Η FOMC αποφάσισε, χθες, να διατηρήσει αμετάβλητο το βραχυπρόθεσμο επιτόκιο, στο εύρος του 2 – 2,25%.
Στην ανακοίνωση που εξέδωσε μετά τη διήμερη συνεδρίασή της, η νομισματική αρχή έδωσε έμφαση στην ισχυρή οικονομία χωρίς να ανατρέψει τις προσδοκίες της αγοράς πως η επόμενη αύξηση των επιτοκίων -η τέταρτη κατά σειρά- θα πραγματοποιηθεί στην επόμενη συνεδρίαση του Δεκεμβρίου.
Τα στοιχεία που προέκυψαν μετά την τελευταία συνεδρίαση της Fed τον Σεπτέμβριο δείχνουν ότι η αγορά εργασίας συνέχισε να ενισχύεται και πως η οικονομική δραστηριότητα αυξάνεται με έντονο ρυθμό, ανέφερε στην ανακοίνωσή της η επιτροπή καθορισμού των επιτοκίων της Fed.
Η Fed είχε αποφασίσει τον Σεπτέμβριο να αυξήσει το επιτόκιο σε ένα εύρος μεταξύ 2-2,25%. Χθες, Πέμπτη, η FOMC αποφάσισε τη διατήρηση των επιτοκίων στα ίδια επίπεδα, με ομόφωνη απόφαση.
Η ομοφωνία είναι το καταλυτικό στοιχείο, που περιορίζει τις ανησυχίες, καθώς ακόμα κι αν ο πρόεδρος της Fed, που έχει επιλεγεί από τον Τραμπ έχει συγκεκριμένη κατεύθυνση, αν υπήρχαν διαφωνίες θα καταγράφονταν.
Εσωτερικό μπρα-ντε-φερ
Όπως αναφέρει η ανακοίνωση της Fed, μερικοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι όσο η ανεργία συνεχίζει να πέφτει κάτω από το επίπεδο που προβλέπουν πως θα είναι σύμφωνη με τον πληθωρισμό τότε θα πρέπει να αυξήσουν το επιτόκιο σε τέτοιο επίπεδο ώστε να αποφευχθεί η υπερθέρμανση της αγοράς. Από την άλλη ωστόσο ορισμένοι αξιωματούχοι υποστηρίζουν πως εάν ο πληθωρισμός δεν επιταχύνει πέρα από τον στόχο 2% που έχει θέσει η Fed τότε αυτή θα πρέπει να αναστείλει την αύξηση των επιτοκίων νωρίτερα.
Ο επικεφαλής της Fed Jerome Powell υποβάθμισε τη συγκεκριμένη διχογνωμία τον περασμένο μήνα σχετικά με το αν θα έπρεπε τελικά η κεντρική τράπεζα να αυξήσει τα επιτόκια πάνω από το ουδέτερο επίπεδο λέγοντας πως είναι νωρίς ακόμα επειδή τα επιτόκια εξακολουθούν να ενισχύουν την ανάπτυξη. “Τα επιτόκια είναι πολύ μακριά από αυτό το ουδέτερο σημείο” είπε και πρόσθεσε “τα επιτόκια πρέπει σταδιακά, πολύ σταδιακά, να επιστρέψουν στα κανονικά επίπεδα”.
Βέβαια, ρόλο στην ομοφωνία παίζει και η αλλαγή της μεθοδολογίας λήψης αποφάσεων, καθώς ο νέος επικεφαλής της Fed, άλλαξε τα προληπτικά μακροοικονομικά μοντέλα με εμπειρικά, δηλαδή οι αποφάσεις λαμβάνονται με βάρος στα γεγενημένα στοιχεία και όχι με βάση τις προβλέψεις και τις τάσεις.
Το βάρος που πέφτει πλέον στους ώμους της Fed είναι μεγάλο, καθώς πρέπει όχι μόνο να προστατεύσει και να καθοδηγήσει την οικονομία, αλλά να πείσει για την ανεξαρτησία της, που βάλλεται και να εξηγεί τις αποφάσεις της, όχι μόνο με βάση τις προβλέψεις, τις οποίες υποβαθμίζει αλλά σύμφωνα με τη διαμορφωθείσα τάση και σε αντίστιξη με τις πολιτικές Τραμπ.
Τα στοιχεία
Το ΑΕΠ των ΗΠΑ αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 3,5% το τρίτο τρίμηνο μετά την άνοδο του 4,2% που κατέγραψε το δεύτερο τρίμηνο σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Εμπορίου τον προηγούμενο μήνα. Ο ρυθμός ανάπτυξης είναι περίπου ο διπλάσιος από αυτόν που οι αξιωματούχοι της Fed πιστεύουν πως μπορεί να διατηρηθεί μακροπρόθεσμα εκτός εάν η προσφορά εργαζομένων ή η παραγωγικότητά τους αυξηθεί πιο γρήγορα.
Εν τω μεταξύ το ποσοστό ανεργίας διαμορφώθηκε στο 3,7% τον Οκτώβριο, σε χαμηλό μισού αιώνα και οι μισθοί αυξήθηκαν κατά 3,1% ετησίως, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη αύξηση σε ετήσια βάση από το 2009.
Όπως σημειώνει η ανακοίνωση, η ισχυρή οικονομία και η αγορά εργασίας η οποία τα τελευταία τρίμηνα λαμβάνει ώθηση από τις καταναλωτικές δαπάνες, αρκούν για να αντισταθμίσουν τυχόν ανησυχίες που μπορεί να προκαλούν κάποια πιο αδύναμα σημεία στην οικονομία.
Η μεταβλητότητα αυξάνεται δραματικά, εγκλωβίζοντας επενδυτές και εντείνοντας τη νευρικότητα, στις αγορές, που συνεπάγεται ότι αύξηση του ρίσκου, που σε συνδυασμό με την άνοδο των επιτοκίων εκτοξεύουν το κόστος επενδύσεων και καθιστούν επιτακτική την αύξηση των περιθωρίων ασφάλισης.
Οι μετοχές και τα ομόλογα βρέθηκαν στο επίκεντρο sell – off τον περασμένο μήνα με τον S&P 500 να καταγράφει τη μεγαλύτερη μηνιαία πτώση των τελευταίων επτά ετών καθώς οι επενδυτές άρχισαν να λαμβάνουν σοβαρά υπ’ όψιν τους τα σχέδια της Fed περί αύξησης επιτοκίων το επόμενο έτος εν μέσω σταθερών οικονομικών στοιχείων.
Ο πληθωρισμός, σύμφωνα με την ανακοίνωση, βρίσκεται κοντά στον στόχο 2% της Fed και η τράπεζα θεωρεί πως αυτό είναι ένδειξη της ισορροπίας που κυριαρχεί μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης.
“Αν βλέπουμε η οικονομία να ενισχύεται και ο πληθωρισμός να κινείται ανοδικά τότε θα πρέπει και εμείς να κινηθούμε πιο γρήγορα δήλωσε ο Πάουελ τον περασμένο μήνα και συμπλήρωσε “Και αν βλέπουμε αποδυνάμωση της οικονομίας ή υποχώρηση του πληθωρισμού τότε μπορούμε να κινηθούμε λίγο πιο αργά”.
Στην ανακοίνωση σημειώνεται επίσης ότι οι δασμοί θα μπορούσαν επίσης να οδηγήσουν ελαφρώς υψηλότερα τον πληθωρισμό αν και ένα ισχυρότερο δολάριο θα μπορούσε να αντισταθμίσει κάπως αυτές τις επιπτώσεις κάνοντάς το φθηνότερο για τους Αμερικανούς για να αγοράσουν ξένα προϊόντα.
Αξίζει να σημειωθεί πως αυτή η συνεδρίαση της Fed αποτελεί και την πρώτη από τότε που ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ τον περασμένο μήνα, εξαπέλυσε τα πυρά του κατά της Fed. Σε συνέντευξή του στη Τhe Wall Street Journla ο Τραμπ είχε δηλώσει πως η Fed είναι επικίνδυνη για την οικονομία λέγοντας χαρακτηριστικά πως βρίσκεται “εκτός ελέγχου” αναφερόμενος στα σχέδιά της για άνοδο των επιτοκίων.
