Μπρα-ντε-φερ της Γερμανίας και της Γαλλίας, για το ρόλο της Κομισιόν και την ισχύ του ESM, μέσω ενδιάμμεσων βρίσκεται στη εξέλιξη, καθώς η Ευρώπη κινείται στην κατεύνση της δομικής ανασυγκρότησης και οι “νέες χώρες” πιέζουν για περισσότερη διάχυση της εξουσίας, ενώ ο πυρήνας επιζητά μοντέλο με λιγότερη γραφειοκρατία, ενώ ταυτόχρονα υφέρπουν συγκρούσεις για το προσφυγικό και την άνοδο της ακροδεξιάς.
Η επονομαζόμενη «νέα χανσεατική λέγκα», στην οποία περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων Ολλανδία, Ιρλανδία, Σλοβακία και Φινλανδία, ζητεί σύμφωνα με έγγραφο που αποκάλυψαν οι Financial Times να παραχωρηθεί μόνιμα στον ESM η εξουσία να ελέγχει τις δημοσιονομικές επιδόσεις των κρατών–μελών της Ευρωζώνης, κάτι που προς το παρόν αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθώς ο ESM αποτελεί μη θεσμοθετημένο όργανο με περιορισμένη λογοδοσία και με διαδικασίες που δεν εμπίπτουν στο ευρωπαϊκό κεκτημένο, όπως άλλωστε και το Eurogroup, που αποτελεί τον “μητρικό” του θεσμό.
Σύμφωνα με το έγγραφο, Ολλανδία, Ιρλανδία, Φινλανδία, Σλοβακία, Σουηδία, Δανία. Λιθουανία, Τσεχία, Εσθονία και Λετονία υποστηρίζουν πως πρέπει να δοθεί στον ESM «πλήρης πρόσβαση σε πληροφορίες για την οικονομική και χρηματοπιστωτική κατάσταση» στην οποία βρίσκονται τα κράτη–μέλη της Ευρωζώνης.
Από την άλλη πλευρά η Γαλλία, ηγείται ομάδας χωρών στην οποία εντάσσονται Ελλάδα, Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία, Βέλγιο, Κύπρος και Μάλτα που τάσσονται υπέρ του εκσυγχρονισμού της Επιτροπής και της ενίσχυσης των εξουσιών στα θεσμοθετημένα όργανα, ενώ δέχονται μοντέλα λήψης αποφάσεων κατά πλειοψηφία, χωρίς δυνατότητα veto.
Οι χώρες της χανσεατικής λέγκας επιδώκουν ο ESM να αποκτήσει τη νέα εξουσία εποπτείας σε «κανονικούς καιρούς» αλλά και κατά τη διάρκεια κρίσης, σύμφωνα με το έγγραφο. Πρόκειται για τη σοβαρότερη μέχρι σήμερα προσπάθεια των δέκα κυβερνήσεων να ενισχύσουν τον δημοσιονομικό έλεγχο επί των κρατών της Ευρωζώνης και μάλιστα παρακάμπτοντας την Κομισιόν, η οποία σύμφωνα με το ευρωπαϊκό δίκαιο είναι η μοναδική που έχει την εξουσία να ελέγχει δημοσιονομικά τα κράτη–μέλη. Η παρέμβαση της «νέας χανσεατικής λέγκας» σημειώνεται τη στιγμή που Ιταλία και Κομισιόν συγκρούονται μετωπικά εξαιτίας του υψηλότερου δημοσιονομικού ελλείμματος που προβλέπει η Ρώμη στον προϋπολογισμό του 2019. Η ιταλική κυβέρνηση υποστηρίζει πως πρέπει να εφαρμόσει αντικυκλική πολιτική ώστε να αντισταθμίσει την επιβράδυνση της οικονομίας της και πως αυξάνοντας το δημοσιονομικό έλλειμμα θα ενισχύσει τον ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ, περιορίζοντας έτσι και τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ. Η Κομισιόν κατηγορεί τη Ρώμη πως αθετεί τους στόχους που είχε θέσει η προηγούμενη κυβέρνηση, πως η πρόβλεψή της για την ανάπτυξη είναι υπερβολικά αισιόδοξη και πως δεν πρόκειται να επιτευχθεί, με αποτέλεσμα το δημοσιονομικό έλλειμμα να είναι σημαντικά υψηλότερο από το 2,4% του ΑΕΠ που προβλέπει η Ρώμη και τελικά να οδηγήσει σε αύξηση του λόγου του χρέους προς το ΑΕΠ.
Διπλωματικές πηγές είπαν στους FT ότι οι δέκα κυβερνήσεις δεν προσπαθούν να αφαιρέσουν εξουσίες από την Κομισιόν, αλλά ότι θα πρέπει να υπάρχει τακτική αξιολόγηση της κατάστασης των δημοσίων οικονομικών των χωρών της Ευρωζώνης ώστε να είναι σε θέση ο ESM να κρίνει κατά πόσον μια χώρα που ζητεί οικονομική διάσωση έχει βιώσιμο χρέος. Σύμφωνα με την πρόταση των δέκα κυβερνήσεων, πριν από κάθε χορήγηση οικονομικής βοήθειας θα πρέπει να διενεργείται επίσημος έλεγχος της βιωσιμότητας χρέους μιας χώρας, όπως κάνει σήμερα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Οταν υπάρχουν αμφιβολίες για την ικανότητα μιας κυβέρνησης να αποπληρώσει τα δάνεια που θα δεχτεί, τότε θα πρέπει να προηγούνται «μέτρα προκειμένου να βελτιωθεί η βιωσιμότητα χρέους… σε συνεργασία με υπάρχοντες πιστωτές». Κοινώς, αναδιάρθρωση κρατικού χρέους. Σύμφωνα με τους FT, η ιταλική κυβέρνηση είναι πολύ πιθανό να αντικρούσει κάθε προσπάθεια για ικανοποίηση αυτής της απαίτησης, ανησυχώντας πως η υιοθέτηση συστήματος για την επιβολή απωλειών στους ομολογιούχους θα προκαλέσει έντονη ανησυχία στους επενδυτές για το ιταλικό δημόσιο χρέος που ανέρχεται στο 130% του ΑΕΠ.
