Την προώθηση της έννοιας της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους, ή όπως λεγόταν στα βυζαντινά χρόνια ανεξιθρησκείας, προωθεί ο Αλέξης Τσίπρας ως κεφαλαιώδες στο πλαίσιο της αναθεώρησης του Συντάγματος, ενώ παράλληλα προωθεί και συνταγματική ρύθμιση για την ενίσχυση της πολιτικής σταθερότητας, στα πρότυπα του ισπανικού συστήματος, αναγκάζοντας το κοινοβούλιο να εκλέξει νέο πρωθυπουργό για να περάσει πρόταση δυσπιστίας.
Η απόφαση του Αλέξης Τσίπρα να προωθήσει την θρησκευτική ουδετερότητα του κράτους αντί της έως τώρα διακηρυγμένης θέσης της Αριστεράς για τον διαχωρισμό κράτους Εκκλησίας, αποτελεί σημαντική υπαναχώρηση με στόχο τη διεύρυνση της πολιτικής στήριξης και τον περιορισμό των αντιδράσεων από την πλευρά της Εκκλησίας.
Παράλληλα με τις ρυθμίσεις-εχέγγυα πολιτικής σταθερότητας επιχειρεί να δημιουργήσει πεδίο προσέγγισης και με άλλες δυνάμεις που κινούνται στον κεντρώο και ενδεχομένως κεντροδεξιό χώρο, ενώ παράλληλα επιχειρεί να διαμορφώσει “ασπίδα προστασίας” για τις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια σε κρίσιμες περιόδους που οι κοινωνικές αναταραχές μπορεί να καθοδηγούν τις εξελίξεις και να εργαλειοποιούνται για την ανάσχεση εξελίξεων από ομάδες και εξωθεσμικούς παράγοντες.
Με τον τρόπο αυτό ο Αλέξης Τσίπρας επιχειρεί να αλλάξει ενεργητικά την ατζέντα, να αποκτήσει την πρωτοβουλία των κινήσεων και να καταστήσει εαυτόν και τον ΣΥΡΙΖΑ πόλο και καταλύτη εξελίξεων, προσδιορίζοντας τα ζητήματα, το πλαίσιο και την προοπτική.
Ενώ στην πραγματικότητα, ο πρωθυπουργός δεν αλλάζει το status quo, στις σχέσεις κράτους-εκκλησίας, θέτει όμως σαφές όριο στην διείσδυση της Εκκλησίας στο κράτος και θέτει τις βάσεις για τη λειτουργική απεξάρτηση σχολείων, δικαιοσύνης και κρατικού μηχανισμού από σειρά γραφειοκρατικών και αναχρονιστικών θρησκευτικών τελετουργικών που στιγμάτιζαν όσους δεν τα αποδέχονταν ή απείχαν απ’ αυτά.
«Πολιτεία και Εκκλησία έχουν την ωριμότητα, την σωφροσύνη κι ευαισθησία να αποδεχτούν τον εξορθολογισμό των σχέσεων τους. Έχει έρθει ο καιρός να κατοχυρωθεί ρητά στο Σύνταγμα η θρησκευτική ουδετερότητα του ελληνικού κράτους με ότι αυτό συνεπάγεται κανονιστικά και πρακτικά»,
είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός, διατύπωση που δείχνει ότι έχει εξασφαλίσει σε μεγάλο βαθμό τη συναίνεση της ηγεσίας της Εκκλησίας, κάτι που έχει, σημειολογικά, καταγραφεί από τη λελογισμένη και αποστασιοποιημένη αντίδραση της κεφαλής της ελλαδικής Εκκλησίας στα συλλαλητήρια για το Σκοπιανό.
Παράλληλα, πρότεινε την καθιέρωση αναλογικού εκλογικού συστήματος στο Σύνταγμα και καθιέρωση της εποικοδομητικής ψήφου δυσπιστίας, θεσμό σύμφωνα με τον οποίο πρόταση δυσπιστίας δεν μπορεί να γίνει δεκτή από το Κοινοβούλιο, παρά μόνο υπό την προϋπόθεση ότι υπερψηφίζεται και άλλος πρωθυπουργός.
Όπως είπε,
«το μέτρο δημιουργεί συνθήκες πολιτικής σταθερότητας, καθώς δυσκολεύει την πρόωρη λήξη της κοινοβουλευτικής περιόδου, ενώ δημιουργεί τους όρους για τετραετείς πολιτικούς κύκλους πέρα και έξω από τακτικισμούς και σχεδιασμούς εξωθεσμικών πολιτικών κέντρων».
Η ρύθμιση αυτή στοχεύει στη διασφάλιση της συνέχισης λειτουργίας του κράτους αποδίδοντας ευθύνη στο κοινοβούλιο και διευρύνοντας τις εναλλακτικές λύσεις και τα εργαλεία που διαθέτει πριν από την προσφυγή στις κάλπες, προάγοντας έτσι την πολιτική συνεννόηση και τις συγκλίσεις και ανοίγοντας τον δρόμο και για κυβερνήσεις μειοψηφίας με ψήφο ανοχής.
«Στην ίδια λογική εντάσσεται και η πρόταση για την υποχρέωση ο Πρωθυπουργός να είναι απαραιτήτως αιρετός από τον ελληνικό λαό, δηλαδή βουλευτής. Ώστε να μην επαναληφθούν έκτακτες πολιτικές καταστάσεις με διορισμούς Πρωθυπουργών που δεν έχουν περάσει από τη βάσανο της λαϊκής ψήφου»,
πρόσθεσε. Η πρόταση αυτή στοχεύει στην “θανάτωση” των κυβερνήσεων τεχνοκρατών, έτσι ώστε να περιορίζονται οι έξωθεν παρεμβάσεις και οι παρεμβολές στις δημοκρατικές διαδικασίες.
Ακόμη, συμπλήρωσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ επιμένει στην
«κατοχύρωση του δικαιώματος διενέργειας δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία για κρίσιμο εθνικό θέμα ή για ψηφισμένο νομοσχέδιο. Θεσμοθετούμε την λαϊκή νομοθετική πρωτοβουλία. Μέτρα που φέρνουν τον διάλογο, τη διαφωνία και την αντιπαράθεση πολιτικών σχεδίων στο προσκήνιο.