Κινητικότητα, που θέτει τα θεμέλια για τη διαδικασία της ανασύνταξης του κυβερνητικού μίγματος, σε πρώτη φάση και εν συνεχεία του πολιτικού σκηνικού, αναπτύσσεται εντατικά μετά τη ΔΕΘ και με αποκορύφωμα την αποχώρηση του Νίκου Κοτζιά από το υπουργείο Εξωτερικών. Με κεντρικό άξονα το Σκοπιανό επιχειρείται η ανάδειξη της κυβερνητικής δυσαρμονίας ως μήνυμα και παράλληλα δίδεται η ευκαιρία στον μικρό κυβερνητικό εταίρο να αποχωρήσει, διαμορφώνοντας τους όρους, με στόχευση στην αποδυνάμωση της ΝΔ.
Η διαρκώς εντεινόμενη αντιπαράθεση στους κόλπους της κυβέρνησης, η κλιμάκωση των τόνων από τον Πάνο Καμμένο στο Σκοπιανό, παρά το σαφές μήνυμα ευθυγράμμισης στην εξωτερική πολιτική που έστειλε ο Αλέξης Τσίπρας, οι διαφοροποιήσεις στο εσωτερικό των ΑΝΕΛ και η ex post σύμπτωση των δηλώσεων Κοτζιά-Τζανακόπουλου, είναι ενδεικτικές των ανακατατάξεων που κυοφορούνται.
Η προαναγγελία του κυβερνητικού διαζυγίου από τον Πάνο Καμμένο, έχει θέσει σε κίνηση και το διεθνή παράγοντα, με τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές να ευνοούν τη συγκυβέρνηση ΚΙΝΑΛ ή Ποταμιού με τον ΣΥΡΙΖΑ, ακόμα και ad hoc για τη στήριξη του Σκοπιανού, όπως έχει δηλώσει ο επικεφαλής τους, Ούντο Μπούλμαν.
Οι πρωτοβουλίες για την ανασύνταξη του κυβερνητικού μίγματος και τον επαναπροσδριορισμό των πολιτικών ισορροπιών εκδηλώνονται ταυτόχρονα, έχουν όμως διαφορετικά σημεία καμπής, ορόσημα και βαθμό ωρίμανσης, ενώ δεν υπάρχουν εγγυήσεις για την επιτυχία αμφότερων, ως πακέτο αλλά ούτε ad hoc. Συνεπώς, η τάση που δημιουργείται και δίνει την αίσθηση ευρύτερων αλλαγών μπορεί να αποδειχθεί κενή ουσίας, ενώ και η επιχείρηση αλλαγής κυβερνητικού εταίρου ή σχηματισμού κυβέρνησης μειοψηφίας με ψήφο ανοχής και συγκεκριμένη ατζέντα, μπορεί να μην εκπληρωθούν.
Σε αυτή τη φάση, πάντως οι δηλώσεις του Νίκου Κοτζιά, κινούνται στην κατεύθυνση της επαναλειτουργίας διαύλων επικοινωνίας και της ανασύστασης συνεκτικών δεσμών με τις προοδευτικές δυνάμεις, αποκαθιστώντας την εμπιστοσύνη και καλλιεργώντας το έδαφος για πολιτική συνεννόηση και συγκλίσεις. Το αυτό, έχει διακηρύξει και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, μιλώντας τόσο στα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και προς ευρύτερα ακροατήρια εντός και εκτός Ελλάδας, ενώ πιστοποιείται από το μπαράζ δηλώσεων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και του κυβερνητικού εκπροσώπου.
Από την άλλη πλευρά ο Πάνος Καμμένος ανεβάζοντας τους τόνους και επιλέγοντας την “ηρωική” μεν, προαναγγελθείσα δε, έξοδο από την κυβέρνηση επ αφορμής του Σκοπιανού, αφού θα έχει βρεθεί το σχήμα που διασφαλίζει την πολιτική σταθερότητα, θα προσπαθήσει να κερδίσει χώρο στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας.
Το ρίσκο μη-ολοκλήρωσης είναι τόσο εξωγενές όσο και εσωτερικό, καθώς μπορεί να λιποψυχήσει το Μαξίμου, υπό την πίεση αγορών ή/και διεθνών εταίρων, ή ακόμα και οι εν δυνάμει υποστηρικτές να μετρήσουν διαφορετικά το πολιτικό κόστος/όφελος και να υπαναχωρήσουν, ακόμα και την τελευταία στιγμή. Σε επίπεδο πολιτικού σκηνικού, στόχος είναι να καούν οι γέφυρες Κέντρου-Δεξιάς, καθιστώντας αδύνατο τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας από τη ΝΔ.
Τα σενάρια των εκλογών
Σε ένα τέτοιο σενάριο ο κίνδυνος εστιάζεται στην αδυναμία απόκτησης αυτοδυναμίας από τη ΝΔ, καθώς τότε εγείρεται ανησυχία για επαναληπτικές εκλογές, οι οποίες όμως θα διεξαχθούν με απλή αναλογική, οδηγώντας σε πολυδιάσπαση της νέας Βουλής και καθιστώντας την κυβερνησιμότητα και την πολιτική σταθερότητα ζητούμενα. Μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να στρέψει ex ante τη στήριξη συγκεκριμένων και καταλυτικών δυνάμεων και παραγόντων στον ΣΥΡΙΖΑ, αποδυναμώνοντας το μέτωπο στήριξης της ΝΔ προς χάρη της πολιτικής σταθερότητας.
Στο βασικό σενάριο, όπου η ΝΔ κερδίζει τις εκλογές, χωρίς αυτοδυναμία και με τις γέφυρες προς το κέντρο καμένες, αν επιλέξει επαναληπτικές εκλογές θα είναι μπροστά στον κίνδυνο να αποδυναμωθεί, ενώ σίγουρα θα χάσει έδρες, λόγω της εισαγωγής της απλής αναλογικής. Θέλοντας να αποφύγει σενάριο περαιτέρω αποδυνάμωσης η ΝΔ μπορεί να επιλέξει την παροχή ψήφου ανοχής σε μια κυβέρνηση συνεργασίας άλλων κομμάτων, διατηρώντας το ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης και ενισχύοντας την παρέμβασή της στο κράτος.
Οι ΑΝΕΛ, από την άλλη πλευρά, έχοντας συμβάλλει στην ανάσχεση της δυναμικής αυτοδυναμίας στις επικείμενες εκλογές, βοηθούν έτσι τα σενάρια συγκυβέρνησης με κεντρικό πόλο τον ΣΥΡΙΖΑ ή ακόμα και επαναληπτικών εκλογών με απλή αναλογική, αν έχουν μείνει εκτός Βουλής, στην αρχική διαδικασία.
Για το Ποτάμι και το ΚΙΝΑΛ, όμως, που αναζητούν πολιτικό χώρο προσπαθούν να εκπέμψουν διακριτό πολιτικό μήνυμα, η δυναμική των εξελίξεων θα κριθεί στις αυτοδιοικητικές εκλογές και τις ευρωεκλογές, οι συμμαχίες και τα αποτελέσματα των οποίων θα αποτελέσουν τη “λυδία λίθο” των πολιτικών επιλογών των ηγεσιών τους.