Να συσπειρώσει τις δυνάμεις εντός της σφαίρας επιρροής της και να διευρύνει το μέτωπο πίεσης προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης επιχειρεί η Εκκλησία της Ρωσίας, καθώς φαίνεται ότι στήνει ένα ιδιότυπο power game για την αναβάθμισή της ως κέντρο της Ορθοδοξίας και την υποβάθμιση του Πατριαρχείου.
Επ αφορμής της κρίσης που προκαλεί η απονομή αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας, η ρωσική Εκκλησία κινείται για να ενισχύσει τους δεσμούς και την επιρροή της στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ και παράλληλα για τη διαμόρφωση διαύλων επικοινωνίας με χώρες που αισθάνονται δυσαρεστημένες ή παραγκωνισμένες από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αναβιώνοντας μια μάχη για το κέντρο της Ορθοδοξίας.
Η αντιπαράθεση έχει πρόδηλα γεωπολιτικά και γεωοικονομικά χαρακτηριστικά, ενώ ο εκκλησιαστικό εθνικισμός και ο χριστιανικός φονταμενταλισμός, τάσεις που υποβόσκουν πάντα αλλά υποδαυλίζονται από τέτοιοι είδους εντάσεις, είναι ο πραγματικός κίνδυνος της σύγκρουσης, η κρισιμότητα του οποίου υποτιμάται από την εκκλησιαστική ιεραρχία, ενώ εργαλειοποιείται από το Κρεμλίνο.
«Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία καλεί την Κωνσταντινούπολη να ζητήσει συγγνώμη για τη ζημιά που έχει επιφέρει στην Ορθοδοξία στην Ουκρανία και ολόκληρο τον κόσμο, η απόφαση για εκχώρηση αυτοκεφαλίας στην ουκρανική μη κανονική Εκκλησία»,
δήλωσε ο εκπρόσωπος του Πατριάρχη Μόσχας και πασών των Ρωσιών, Κύριλλου.
Στις 8 Οκτωβρίου, η Ιερά Σύνοδος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας αποφάσισε να διακόψει πλήρως την Ευχαριστιακή Κοινωνία με το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης μετά την απόφαση του τελευταίου να ξεκινήσει τις προετοιμασίες εκχώρηση αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας.
«Αυτό το μονοπάτι μπορεί να εγκαταλειφθεί πολύ γρήγορα με διάλογο. Υπάρχει μόνο ένας παράγοντας – η συνειδητοποίηση από την Κωνσταντινούπολη της πλάνης των πράξεων και αποφάσεων του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης και της Συνόδου του και να ζητήσει συγγνώμη για τις πράξεις αυτές που έχουν ήδη προκαλέσει σημαντική ζημιά στην παγκόσμια Ορθοδοξία και στο μέλλον της ορθοδοξίας στην Ουκρανία»
, δήλωσε ο Αλεξάντερ Βολκόφ, εκπρόσωπος της Ρωσικής Εκκλησίας.
Ο Αλεξάντερ Βολκόφ εμφανίστηκε, παράλληλα, πεπεισμένος ότι η πλειοψηφία του κλήρου της Ουκρανικής Εκκλησίας θα παραμείνει πιστό στην κανονική Εκκλησία.
«Η απόλυτη πλειοψηφία των κληρικών της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας τόνισε, υποστηρίζει και θα υποστηρίζει την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία είναι η μητέρα εκκλησία που τους έδωσε τη γέννηση, τη χειροτονία. Είμαι πεπεισμένος ότι αποκλείεται οποιαδήποτε προδοσία του κλήρου και εάν, Θεός φυλάξοι, ακούσουμε για ορισμένες, μεμονωμένες περιπτώσεις τέτοιου είδους, θα προκαλέσει σίγουρα βαθύτατη λύπη και θλίψη»,
δήλωσε ο Βολκόφ.
Ο εκπρόσωπος του Πατριάρχη Μόσχας και πασών των Ρωσιών, Κύριλλου επισήμανε ότι είναι έτοιμος να εκφράσει
«την ισχυρή του πεποίθηση ότι η συντριπτική πλειοψηφία του κλήρου της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας θα παραμείνει πιστή στην κανονική ορθόδοξη Εκκλησία».