Σχέδιο για την πλήρη αποκατάσταση της λειτουργικότητας της Συνθήκης Σένγκεν προωθεί εκ νέου η Κομισιόν, αν και η τελευταία προσπάθειά της έπεσε στο κενό, καθώς Γερμανία, Γαλλία, Αυστρία και άλλες χώρες επέλεξαν τη διατήρηση περιορισμών σε συγκεκριμένα συνοριακά περάσματα.
Το ζήτημα της επαναλειτουργίας της Συνθήκης Σένγκεν είναι νευραλγικής σημασίας καθώς οι περιορισμοί που έχουν επιβληθεί αποτελούν οπισθοδρόμηση της ΕΕ σε μια εποχή κλειστών συνόρων, που πολιτικά ερμηνεύεται σε επικράτηση της άκρας δεξιάς και των ευρωσκεπτικιστών.
«Δεν μπορώ να φαντασθώ την Ευρώπη με εσωτερικά σύνορα κλειστά. Δεν θα επιτρέψουμε ποτέ στην Ευρώπη να επιστρέψει στο παρελθόν»,
δήλωσε ο Ευρωπαίος επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας Δημήτρης Αβραμόπουλος κατά την διάρκεια της συνόδου των υπουργών Εσωτερικών των χωρών της Ενωσης στο Λουξεμβούργο.
«Υπάρχουν ανησυχίες και ορισμένες από αυτές είναι δικαιολογημένες, αλλά κατά τα τελευταία χρόνια έχουμε παράσχει μεγαλύτερη ασφάλεια στους πολίτες μας», δήλωσε στους δημοσιογράφους. Είναι η ώρα για να βάλουμε τέλος »
στους συνοριακούς ελέγχους, πρόσθεσε.
Εξι χώρες έχουν επανεισαγάγει από το 2015 ελέγχους στον χώρο Σένγκεν (Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία, Δανία, Σουηδία, Νορβηγία) κάνοντας χρήση νόμιμων εξαιρέσεων στην αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας στην ζώνη.
Οι περισσότερες χώρες δικαιολόγησαν αρχικά τα μέτρα αυτά επικαλούμενες παράτυπες μεταναστευτικές κινήσεις, αλλά στην συνέχεια επικαλέσθηκαν απειλές στην ασφάλεια συνδεόμενες με τις τζιχαντιστικές επιθέσεις.
Η Γαλλία ανακοίνωσε στις αρχές του Οκτωβρίου ότι επρόκειτο να παρατείνει για μία ακόμη φορά για έξι μήνες τους συνοριακούς ελέγχους που εφάρμοσε αμέσως μετά τις επιθέσεις τις 13ης Νοεμβρίου 2015.
Οι έλεγχοι, οι οποίοι επρόκειτο να τερματισθούν στο τέλος του Οκτωβρίου, θα ανανεωθούν μέχρι τις 30 Απριλίου 2019.
Η Αυστρία ανακοίνωσε επίσης την πρόθεσή της να συνεχίσει τους ελέγχους σε ορισμένα τμήματα των συνόρων της.
Οι επανεισαγωγή των ελέγχων στην ζώνη Σένγκεν δεν σημαίνει ότι οι έλεγχοι πραγματοποιούνται κατά συστηματικό τρόπο. Ομως το μέτρο επιτρέπει στις αρχές των χωρών αυτών να προχωρούν σε έλεγχο στοιχείων ταυτότητας στα σύνορά τους, κατά πάραβασιν των κανόνων της ελεύθερης κυκλοφορίας.
Πολλές χώρες ανησυχούν για το γεγονός ότι αυτές οι εξαιρέσεις έχουν σιγά-σιγά γίνει ο κανόνας και θέτουν σε κίνδυνο τον χώρο Σένγκεν, μία ζώνη ελεύθερης κυκλοφορίας ανάμεσα σε 26 χώρες, 22 από τις οποίες είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος κάλεσε επίσης τα κράτη μέλη να προχωρήσουν με την μεταρρύθμιση του κανονισμού του Δουβλίνου, σύμφωνα με τον οποίο, ανατίθεται στην χώρα της πρώτης εισόδου στο ευρωπαϊκό έδαφος η διαχείριση της αίτησης ασύλου, γεγονός που σημαίνει ότι οι χώρες της Μεσογείου σηκώνουν δυσβάστακτο φορτίο στην διαχείριση των μεταναστευτικών ροών.
Η Ιταλία έφθασε μέχρι την άρνηση πρόσβασης στα λιμάνια της στα πλοία που έχουν διασώσει πρόσφυγες και μετανάστες ελλείψει ευρωπαϊκής κατανομής των αιτούντων άσυλο.
«Πρέπει να απομακρυνθούμε από την ιδέα ότι η αλληλεγγύη δεν στηρίζεται παρά στην υποχρεωτική κατανομή των προσφύγων», δήλωσε κατά την σημερινή σύνοδο ο αυστριακός υπουργός Εσωτερικών Χέρμπερτ Κικλ, η χώρα του οποίου προεδρεύει μέχρι τον Δεκέμβριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
«Πιστεύω ότι υπήρξε ένα μεγάλο λάθος που διαπράχθηκε στο παρελθόν», πρόσθεσε ο αυστριακός υπουργός , μέλος του Κόμματος των Ελευθέρων, του ακροδεξιού κόμματος που συμμετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό, αναφερόμενος στις υποχρεωτικές ποσοστώσεις οι οποίες εισήχθησαν στο διάστημα 2015-2017 και δίχασαν τις ευρωπαϊκές χώρες.
Η αλληλεγγύη με τις μεσογειακές χώρες «πρέπει να είναι υποχρεωτική για όλες τις χώρες», δήλωσε η υπουργός Ζακλίν Γκουρό, που εκπροσωπεί την Γαλλία στο Λουξεμβούργο. Ομως «δεν μπορούμε να δεχθούμε αυτή η αλληλεγγύη να ασκείται με διαφορετικό τρόπο», είπε.
