Πολυεπίπεδο διπλωματικό σκάκι επιχειρεί να παίξει η Άγκυρα προκειμένου, χρησιμοποιώντας όλα τα πιόνια που διαθέτει προκειμένου να εξασφαλίσει ανταλλάγματα και διεθνή νομιμοποίηση, ενώ παράλληλα επιδιώκει ταυτίσεις συμφερόντων ανά περιοχή και ad hoc ώστε να αυξήσει το ειδικό της βάρος.
Ενώ οι σχέσεις με τις ΗΠΑ είναι διαρκώς επιδεινούμενες με αφορμής της κράτησης του πάστορα Μπράνσον, αλλά κυρίως λόγω του χάσματος που έχει δημιουργήσει η προσέγγιση με τη Ρωσία και η σύγκρουση συμφερόντων στην Ανατολική Μεσόγειο, η Άγκυρα προσπαθεί να επαναπροσεγγίσει την Ευρώπη, χρησιμοποιώντας τις αποφυλακίσεις ως κινήσεις εδραίωσης εμπιστοσύνης και τη συμφωνία για το προσφυγικό και τη Συρία, ως πλατφόρμα έναρξης του διαλόγου.
Καθώς το προσφυγικό αναδεικνύεται εκ νέου σε μείζον ζήτημα στην ΕΕ και ενώ η σταθερότητα στη Λιβύη παραμένει ζητούμενο, ο Ταγίπ Ερντογάν διακρίνει χώρο και ευκαιρίες για να επαναπροσδιορίσει το πεδίο του διαλόγου και να αποκτήσει διεθνή νομιμοποίηση.
Ο Ταγίπ Ερντογάν, όμως, βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο, λόγω της οικονομικής κρίσης και τω επιπτώσεων που έχει στην κοινωνική συνοχή και τη διεθνή θέση της χώρας, κάτι που επειδή είναι διεθνώς αντιληπτό και αισθητό εσωτερικά, επιτείνει την προϋπάρχουσα νευρική του φύση, ενώ τον αναγκάζει σε διαρκείς υποτροπές σε ζητήματα που άπτονται των ελληνοτουρκικών σχέσεων και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υποσκάπτοντας την αξιοπιστία του ως συνομιλητή και δυσχεραίνοντας την εκπλήρωση των προοπτικών που απορρέουν από τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει.
Ενόψει της επίσκεψης του Ταγίπ Ερντογάν στη Γερμανία, η Άγκελα Μέρκελ φαίνεται ότι περιμένει έμπρακτες αποδείξεις της ειλικρινούς αλλαγής πολιτικής. Ο Τούρκος πρόεδρος αφού απελευθέρωσε τους δύο Έλληνες στρατιωτικούς, στη συνέχεια άφησε ελεύθερο και τον επίτιμο πρόεδρο της Διεθνούς Αμνηστίας στην Τουρκία, στέλνοντας μήνυμα μεταστροφής.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά την απόπειρα πραξικοπήματος είχαν συλληφθεί 35 Γερμανοί. Οι περισσότεροι κατηγορήθηκαν ότι ήταν μέλη κάποιας τρομοκρατικής οργάνωσης, συμπεριλαμβανομένου του κινήματος του ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν, που φέρεται κατά την Άγκυρα να βρισκόταν πίσω από την απόπειρα ανατροπής του Ερντογάν. Οι φυλακίσεις είχαν επιδεινώσει αισθητά τις διμερείς σχέσεις, ενώ και τα διαρκή ξεσπάσματα του Ερντογάν κατά της Ε.Ε και συνολικά της Δύσης δεν βοηθούσαν σε αποκλιμάκωση της έντασης.
Σημειώνεται ότι τρία στελέχη της τουρκικής κυβέρνησης επισκέπτονται αυτές τις ημέρες το Βερολίνο, ενόψει της επίσημης επίσκεψης του Ερντογάν. Ανάμεσά τους ο υπουργός Οικονομικών και γαμπρός του Ερντογάν, Μπεράτ Αλμπαϊράκ, ο οποίος έκανε λόγο για μία νέα εποχή στις σχέσεις των δύο χωρών, δηλώνοντας χαρακτηριστικά ότι «Αφήσαμε τις εντάσεις πίσω μας».
Ο Αλμπαϊράκ συναντήθηκε με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών, Όλαφ Σολτς και θεωρείται βέβαιο ότι συζητήθηκε η οικονομική κρίση στην Τουρκία και το πώς επηρεάζονται οι δεκάδες γερμανικές επιχειρήσεις, που διαθέτουν ισχυρή παρουσία στη χώρα εδώ και δεκαετίες. Δεν έγινε πάντως καμία νύξη σε ενδεχόμενο οικονομικής βοήθειας από το Βερολίνο, αν και πρόκειται για ένα σενάριο, που παίζει έντονα στον γερμανικό και τουρκικό Τύπο.
Ωστόσο, η σύλληψη Αιγυπτίων ψαράδων σε κυπριακό σκάφος από δυνάμεις του ψευδοκράτους, κίνηση που τεχνικά χαρακτηρίζεται “απαγωγή”, αποτελεί ένδειξη ότι η μεταστροφή του Ερντογάν δεν είναι ειλικρινής και πως η βιωσιμότητα της διαδικασίας επαναπροσέγγισης θα κρίνεται σε καθημερινή βάση.
Ο Ερντογάν αναμένεται να φθάσει στη γερμανική πρωτεύουσα την Πέμπτη, όπου θα του αποδοθούν πλήρεις τιμές αρχηγού κράτους, σηματοδοτώντας την επανέναρξη των σχέσεων σε υψηλό επίπεδο και μια νέα ρητορική.
