Στα πρόθυρα εκκλησιαστικού πολέμου, βρίσκονται το Οικουμενικό Πατριαρχείο και η Εκκλησία της Ρωσίας, επ αφορμής της απόφασης του πρώτου για χορήγηση αυτοκεφαλείας στην Εκκλησία της Ουκρανίας, η οποία μέχρι τώρα υπαγόταν στο Πατριαρχείο της Ρωσίας.
Η πρωτόγνωρης έντασης σύγκρουση στους κόλπους της ορθόδοξης Εκκλησίας, μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε σχίσμα, ενώ οι εξελίξεις έχουν σαφή αντίκτυπο και στις διμερείς σχέσεις Ελλάδας-Ρωσίας, τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο.
Οι εξελίξεις στο ουκρανικό ζήτημα είναι πλέον δεδομένες, αν και ήταν από καιρό αναμενόμενες, για το Κρεμλίνο αποτελούν ηχηρή ήττα και αποδυναμώνουν περαιτέρω τη σφαίρα επιρροής του Βλάντιμιρ Πούτιν.
Πριν την απόφαση το FBI αποκάλυψε, στο πλαίσιο της διερεύνησης της υπόθεσης Τραμπ-Ρωσία, επιχειρήσεις υποκλοπής δεδομένων στο Οικουμενικό Πατριαρχείο από Ρώσους hackers, της ομάδας Cozybear, η οποία αποτελεί το μακρύ χέρι της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών, GRU.
«Πάτησε πλέον ανοιχτά στο μονοπάτι του πολέμου»,
τόνισε χαρακτηριστικά, επιτιθέμενος στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, ο επικεφαλής του Τμήματος Εξωτερικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας, μητροπολίτης Βολοκολάμσκ, Ιλαρίων, ο οποίος θεωρείται ο «υπουργός Εξωτερικών» του Ρωσικού Πατριαρχείου.
Των δηλώσεων είχαν προηγηθεί επαφές του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου με τον προκαθήμενο της ρωσικής Εκκλησίας, Κύριλλο, οι οποίες όμως απέβησαν άκαρπες.
Ο Ιλαρίων μίλησε για «ύπουλο και δόλιο σχέδιο» εις βάρος του ουκρανικού λαού, επαναλαμβάνοντας με τρόπο απόλυτο την απόφαση για διακοπή κοινωνίας στην περίπτωση που εκδοθεί ο τόμος του ουκρανικού αυτοκεφάλου, ενώ ο εκπρόσωπος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, Βλαντιμίρ Λεγούδα, σχολιάζοντας τις τελευταίες ενέργειες του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ουκρανία, δήλωσε ότι οι ΗΠΑ έχουν κάποια επίδραση. Πρόκειται για αντιπαράθεση σε επίπεδο ιστορικών και κανονικών ζητημάτων, με εύλογη πολιτική χροιά καθώς ο πολιτικός διχασμός μετά τον εμφύλιο στην Ουκρανία αποτυπώνεται και στην Εκκλησία.
Η “διακοπή κοινωνίας” αποτελεί ισοδύναμο της “διακοπής διπλωματικών σχέσεων” και είναι μια άκρως πολιτική απόφαση, η οποία στα εκκλησιαστικά αποτελεί ένα βήμα πριν το σχίσμα.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο αποφάσισε να αναγνωριστεί ως Αυτοκέφαλη Εκκλησία η «Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία-Πατριαρχείο Κιέβου», ενώ στη χώρα υπάρχει η «Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία» υπό την πνευματική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Μόσχας, που θεωρεί την «Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία-Πατριαρχείο Κιέβου» σχισματική. Στο πλαίσιο αυτό, την Παρασκευή το Οικουμενικό Πατριαρχείο αποφάσισε δύο ιεράρχες να μεταβούν στην Ουκρανία για να συζητήσουν για τις διαδικασίες της αυτοκεφαλίας. «Το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως αυτοπαρουσιάζεται ως sui generis επικεφαλής των 300 εκατομμυρίων ορθοδόξων του πλανήτη και τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως τον βλέπουν σχεδόν ως έναν ορθόδοξο Πάπα. Και, όμως, τουλάχιστον ένα ήμισυ του ορθοδόξου πληθυσμού δεν θα τον αναγνωρίζει πλέον ούτε ως πρώτον μέσα στην οικογένεια των ορθοδόξων Εκκλησιών… Η κανονική Εκκλησία της Ουκρανίας, η οποία ενώνει την πλειοψηφία των Ορθοδόξων χριστιανών της Ουκρανίας (μιλάμε για περισσότερες από 12.000 ενορίες και περισσότερες από 200 μονές), δεν ζήτησε κανένα αυτοκέφαλο ούτε καμία αυτοτέλεια», δήλωσε ο μητροπολίτης κ. Ιλαρίων, χωρίς να αποδώσει πουθενά τη λέξη «Οικουμενικό» στο Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης.
Ο εκπρόσωπος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, Βλαντιμίρ Λεγούδα, σχολιάζοντας τις τελευταίες ενέργειες του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ουκρανία, έδειξε στην κατεύθυνση της Ουάσιγκτον, κάνοντας αναφορά σε ξένο δάκτυλο, όταν δήλωσε ότι
«Φυσικά η επιρροή των ΗΠΑ στο Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης υπάρχει και θα μιλούσα για δύο διαύλους. Μία γραμμή είναι απευθείας μέσω της διασποράς – οι Ελληνες που ζουν στις ΗΠΑ, που αποτελούν το ποίμνιο του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης και οι οποίοι, φυσικά, μπορούν να έχουν τα δικά τους συμφέροντα και να προσπαθούν να τα προωθήσουν, συμπεριλαμβανομένων συμφερόντων στην εκκλησιαστική πολιτική. Δεύτερον, επιρροή στην πολιτική γραμμή. Ορισμένες φορές αυτές οι γραμμές διασταυρώνονται»,
δήλωσε (στο κανάλι Russian 1) ο Βλαντιμίρ Λεγούδα.
Από την πλευρά του, το Οικουμενικό Πατριαρχείο τονίζει προς πάσα κατεύθυνση ότι βάσει των ιερών κανόνων έχει τον ρόλο του συντονισμού της ορθόδοξης Εκκλησίας και ότι οι αποφάσεις είναι ειλημμένες.
