Προεκτάσεις που υπερβαίνουν το υπάρχον πολιτικό πλαίσιο και στρατηγική επαναπροσδιορισμού του σκηνικού από θέση πολιτικής κυριαρχίας, αναδεικνύουν οι επιλογές προσώπων και χώρων από τον Αλέξη Τσίπρα στον ανασχηματισμό, ο οποίος μπορεί να μην είναι ο τελευταίος.
Ο πρωθυπουργός σε πρώτη ανάγνωση στέλνει μηνύματα διεύρυνσης της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, ενίσχυσης του πολιτικού αποτυπώματος της κυβέρνησης και εξάντλησης της τετραετίας, σχηματίζοντας την πρώτη μεταμνημονιακή κυβέρνηση μετά από 8 χρόνια. Παράλληλα, ολοκληρώνει το δεύτερο από τα τρία βήματα του πολιτικού και επικοινωνιακού comeback, το οποίο ξεκίνησε με την αλλαγή γραμματέα στον ΣΥΡΙΖΑ και ολοκληρώνεται στη ΔΕΘ.
Ο Αλέξης Τσίπρας επέλεξε την πολιτική διεύρυνση ως βασικό μήνυμα του ανασχηματισμού, θέλοντας αφενός να ενισχύσει τη σταθερότητα στη Βουλή, καθώς έχει προαναγγείλει νέα μέτωπα και πρωτοβουλίες με κορυφαία τη συνταγματική αναθεώρηση, και αφετέρου να διαμορφώσει βάση για συνάντηση της κομματικής με την εκλογική βάση.
Η διευρυμένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία και η διατήρηση του οικονομικού επιτελείου, με την αναβάθμιση μάλιστα του Αλέξανδρου Χαρίτση, αποτελούν μήνυμα προς τις αγορές και τους εταίρους για την επιμονή στα συμφωνηθέντα και στην χαραχθείσα πορεία. Αρνητικό στοιχείο, όμως, είναι η διόγκωση του κυβερνητικού σχήματος που αριθμεί πλέον 53 μέλη, καθώς δείχνει προδιάθεση αύξησης δαπανών διοίκησης, ενώ δημιουργεί ανησυχία για προβλήματα συνεργασίας, καθυστερήσεις και προσωπικές ατζέντες, οι οποίες μπορεί να επιβληθούν επιθετικά, προϊόντος του χρόνου.
Κοινοβουλευτικά, η προσθήκη της Κατερίνας Παπακώστα ενισχύει τον κυβερνητικό εταίρο, τους ΑΝΕΛ, αλλά δεν επιλύει το επερχόμενο πρόβλημα με το Σκοπιανό και τα ζητήματα διαχωρισμού Κράτους-Εκκλησίας που θέλει ο πρωθυπουργός να θέσει στο πλαίσιο της συνταγματικής αναθεώρησης.
Σε μια πιο προσεκτική ανάγνωση, το άνοιγμα στη Σοσιαλδημοκρατία, αναμένεται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη συνέχεια, καθώς δημιουργεί νέα δυναμική στο χώρο του κέντρου, ασκώντας πίεση, ως αντίρροπη δύναμη, κυρίως στο ΚΙΝ.ΑΛ αλλά και στο Ποτάμι. Η ενσωμάτωση των “πασοκογενών” της φράξιας του Γιώργου Παπανδρέου αλλά και στελεχών περιβάλλοντος του Κώστα Σημίτη, δείχνει σαφή πρόθεση διεκδίκησης του χώρου, προοπτική η οποία όμως θα αφυπνίσει το ΚΙΝ.ΑΛ, μετριάζοντας -ενδεχομένως- την αντι-ΣΥΡΙΖΑ ρητορική και οδηγώντας σε επανεξέταση της πολιτικής κατεύθυνσης σε επιμέρους ζητήματα, όπως η συνταγματική αναθεώρηση και το Σκοπιανό, καθώς το άνοιγμα του Αλέξη Τσίπρα στην κυβέρνηση δημιουργεί προϋποθέσεις και προσδοκίες ανοίγματος και στον ΣΥΡΙΖΑ.
Αν και η διευρυμένη κοινοβουλευτική πλειοψηφία δημιουργεί την αίσθηση ανάκτησης της πολιτικής κυριαρχίας, κάτι τέτοιο απέχει πολύ και είναι αβέβαιο αν θα πραγματωθεί, καθώς εξαρτάται άμεσα από την επίδραση που θα έχει ο ανασχηματισμός στο ΚΙΝ.ΑΛ και το Ποτάμι, ενώ το ενδεχόμενο αποχώρησης του κυβερνητικού εταίρου, με αφορμή το Σκοπιανό, παραμένει ανοιχτό. Πολιτικά, ο πρωθυπουργός θα μπορούσε να το αποφύγει αν κατέφευγε σε δημοψηφισματικού χαρακτήρα εκλογές, αναγκάζοντας τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη ΝΔ να έρθουν σε εσωτερική κόντρα και αντιπαράθεση με την πολιτική τους οικογένεια στην Ευρώπη. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται πιθανό εξαιτίας της πολιτικής αστάθειας που θα προκαλέσει και το φόβο για άνοδο της ακροδεξιάς.
Οι Ευρωεκλογές και οι αυτοδιοικητικές εκλογές θα αποτελέσουν πεδίο πρώτης δοκιμής της νέας πραγματικότητας, καθώς ο Αλέξης Τσίπρας επιχειρεί να μετριάσει την ψήφο διαμαρτυρίας, διεκδικεί πρόσβαση σε μεγαλύτερους πολιτικούς χώρους στην ΕΕ και παράλληλα θα προσπαθήσει να αποκτήσει νέα γείωση με την κοινωνία.
Ο ανασχηματισμός, όμως, δημιουργεί -εκ των πραγμάτων- εσωκομματικά προβλήματα, τα οποία θα αναλάβει να σβήσει ή να εκφράσει ο Πάνος Σκουρλέτης, έχοντας όμως κατά νου τη διατύπωση του πρωθυπουργού:
“Γιατί το τέλος του Μνημόνιου, θα έλεγα ότι σηματοδοτεί και το κλείσιμο ενός πολιτικού κύκλου για το ΣΥΡΙΖΑ”.
ενώ ο πρωθυπουργός είχε δώσει το στίγμα της διεύρυνσης λέγοντας:
Όλα τα ρυάκια εκείνα, σε κάθε γειτονιά και χώρο δουλειάς, που θα ενώνονται στο ορμητικό ποτάμι της μεγάλης κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας.
η φράση αυτή υποτιμήθηκε, στην ανάλυση της ομιλίας του Αλέξη Τσίπρα, καθώς αντίστοιχες εξαγγελίες είχαν γίνει και στο παρελθόν, ωστόσο η πραγματωθείσα διεύρυνση υπολείπονταν -κατά κανόνα- της δυναμικής.
Το στοίχημα για άνοιγμα στη Σοσιαλδημοκρατία, με εκλογικούς όρους, είναι σίγουρο ότι δεν βρίσκει υποστηρικτές στο κόμμα, ενώ αναμένεται να οδηγήσει σε αποσυσπείρωση πυρήνων και σε κριτική. Την κατάσταση αυτή καλείται τώρα να διαχειριστεί ο νέος γραμματέας.
