Τον ασκό του Αιόλου ανοίγουν στα Βαλκάνια οι δηλώσεις του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας του Ντόναλντ Τραμπ, Τζον Μπόλτον, ο οποίος από το Κίεβο, ξεκαθάρισε ότι “δεν εξαιρούμε εδαφικές προσαρμογές”, ερωτηθείς για ενδεχόμενη συμφωνία ανταλλαγής εδαφών μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινας, που θα οδηγούσε στην αναγνώριση του Κοσόβου, απεμπλέκοντας παράλληλα την Ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας.
Οι δηλώσεις του Τζον Μπόλτον επιβεβαιώνουν εμμέσως πλην σαφώς, ότι το ζήτημα βρίσκεται επί τάπητος στις διαπραγματεύσεις των Βρυξελλών μεταξύ των δύο χωρών, κίνηση που είτε έχει στόχο να μετρήσει τις κοινωνικές αντιδράσεις, δίδοντας στους ηγέτες την πολυτέλεια διαψεύσουν και να υπαναχωρήσουν, είτε δρώντας ως “λαγός”, βάζει την αμερικανική σφραγίδα στη συμφωνία.
«Αν το Κόσοβο και η Σερβία καταλήξουν σε μια συμφωνία η οποία ικανοποιεί και τα δυο μέρη, πιστεύω ότι οι ΗΠΑ θα την υποστηρίξουν αναμφίβολα»
είπε ο Μπόλτον κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε στην ουκρανική πρωτεύουσα.
«Η θέση μας, η θέση των ΗΠΑ, είναι ότι εάν τα δύο μέρη καταλήξουν σε μια συμφωνία — και δεν αποκλείσουμε εδαφικές ρυθμίσεις, δεν επαφίεται σε εμάς αυτό στ’ αλήθεια — εμείς δεν θα εναντιωθούμε»
σε αυτή συμπλήρωσε.
Σε κάθε περίπτωση, μετά τις δηλώσεις του Τζον Μπόλτον, αναμένονται νέες αντιδράσεις τόσο στη Σερβία όσο και στο Κόσοβο, από το Πατριαρχείο, την αντιπολίτευση, τους Σέρβους του Κοσόβου και τους Αλβανούς-Κοσοβάρους του Πρέσεβο.
Ο Μπόλτον προχώρησε όως και ένα βήμα παραπέρα, δηλώνοντας ότι:
“Δεν θα σταθούμε εμπόδιο και δε νομίζω κανένας στην Ευρώπη να εναντιωθεί σε μια διμερή αμοιβαία επωφελή συμφωνία”
Με τον τρόπο αυτό ο Μπόλτον όχι μόνο δίνει την συγκατάθεση της Ουάσιγκτον αλλά έρχεται να υποσκάψει τη στάση της Γερμανίας, καθώς η Άγκελα Μέρκελ έχει ταχθεί αναφανδόν κατά επαναχάραξης συνόρων στην περιοχη.
Το Crisis Monitor έχει εγκαίρως και κατ επανάληψη επισημάνει την κατεύθυνση στην οποία κινούνται οι διαπραγματεύσεις, τους κινδύνους που εγκυμονεί μια συμφωνία που οδηγεί σε επανακαθορισμό συνόρων και τους παίχτες που εμπλέκονται εμφανώς ή αφανώς στις εξελίξεις.
Τα Media τόσο της Σερβίας όσο και του Κοσόβου διατηρούν το θέμα στην κορυφή της ατζέντας, εγείροντας ζήτημα διαίρεσης της περιοχής σε χωριστές οντότητες ή ανταλλαγών εδαφών, εντός των ορίων μιας οριστικής λύσης για το καθεστώς της περιοχής.
Το Βελιγράδι και η Πρίστινα διεξάγουν διάλογο με σκοπό να καταλήξουν σε μια οριστική συμφωνία και να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους.
Η Σερβία αρνείται να επικυρώσει την ανεξαρτησία της πρώην επαρχίας της — όπου πλειοψηφούν οι Αλβανοί — που ανακηρύχθηκε το 2008 και έχει αναγνωριστεί από 110 χώρες και πλέον, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και των 22 από τα 28 κράτη μέλη της ΕΕ.
Ανάμεσα στα θέματα γύρω από τα οποία εξακολουθεί να υπάρχει αβεβαιότητα είναι η θεσμική οργάνωση των περιοχών όπου ζει η σερβική μειονότητα, ένα εξαιρετικά ευαίσθητο πρόβλημα.
Κατά εκτιμήσεις, 120.000 Σέρβοι ζουν ακόμη στο Κόσοβο, κυρίως στον βορρά, καθώς και σε διάφορους θύλακες διεσπαρμένους στην περιοχή.
Η μεγάλη πλειονότητα των περίπου 1,8 εκατ. κατοίκων είναι Αλβανοί και μουσουλμάνοι. Στη νότια Σερβία, οι Αλβανοί αποτελούν την πλειοψηφία στην κοιλάδα Πρέσεβο.
Ο πόλεμος ανάμεσα στους Αλβανούς αυτονομιστές και τις δυνάμεις του Βελιγραδίου (1998-99) είχε στοιχίσει τη ζωή σε 13.000 ανθρώπους, εκ των οποίων 10.000 ήταν Αλβανοί Κοσοβάροι. Τερματίστηκε έπειτα από την εκστρατεία βομβαρδισμών του NATO στη Σερβία που ανάγκασε το Βελιγράδι να αποσύρει τα στρατεύματά του. Κατόπιν, η περιοχή τέθηκε υπό διεθνή έλεγχο ως την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της.
Αργότερα υπήρξε ένταση στην κοιλάδα του Πρέσεβο, την οποία πυροδότησε ο UCK, θέλοντας να ακολουθηθεί το μοντέλο ανεξαρτητοποίησης του Κοσόβου, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν έγινε και η Σερβία κατέστειλε το κίνημα, το οποίο δεν έλαβε ποτέ την υποστήριξη της Δύσης.
