Η ειδησεογραφία για τον πόλεμο στη Συρία και τις επιπτώσεις του έχει δραστικά περιοριστεί τους τελευταίους μήνες, η Ευρώπη δέχεται πολύ λιγότερους πρόσφυγες και εν γένει έχει δημιουργηθεί η αίσθηση της σταθεροποίησης, κάτι τέτοιο όμως απέχει πολύ από την πραγματικότητα, όταν ακόμα στο έδαφος της χώρας δρουν δυνάμεις έξι ξένων χωρών, ξένοι τζιχαντιστές και χώρες από την Κίνα μέχρι την Κροατία προμηθεύουν με όπλα τις αντιμαχόμενες πλευρές, όταν ακόμα δεν υπάρχει συμφωνία για τους… τρομοκράτες.
Οι εκτοπισμένοι αυξάνονται, ο ΟΗΕ προειδοποιεί για νέα ανθρωπιστική κρίση, αυτή τη φορά στα νοτιοδυτικά σύνορα της Συρίας, στη Νταράα. Εκεί η κυβερνητική τηλεόραση του Άσαντ μεταδίδει εικόνες κατοίκων να πανηγυρίζουν για την είσοδο κυβερνητικών στρατευμάτων, ενώ ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες κάνει λόγο για 120,000 εσωτερικά εκτοπισμένους. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ οι εκτοπισμένοι από τον πόλεμο στη Συρία ξεπερνούν τα 12 εκατ.
Την ίδια στιγμή η Ευρώπη, που έχει δεχθεί ένα μικρό μέρος των προσφύγων αισθάνεται απειλούμενη, σκληραίνει τα σύνορά της και στέλνει επιθετικά μηνύματα, υποστηρίζοντας ότι έχει πληγεί από την ισλαμιστική τρομοκρατία, όταν τα στοιχεία δείχνουν ότι την έχει πολύπλευρα τροφοδοτήσει.
Η Δύση καταγγέλλει επιθέσεις με χημικά όπλα από τον Άσαντ, απαντά με πλήγματα με πυραύλους κρουζ, το Ισραήλ καταγγέλλει τη δράση του Ιράν, βομβαρδίζει θέσεις και περιοχές με F-15 και F-16, ενώ η Ρωσία πλήττει “τρομοκράτες” σε περιοχές που ελέγχει η αντιπολίτευση. Η Τουρκία βομβαρδίζει και εκδιώκει Κούρδους που έχει βαφτίσει “τρομοκράτες”.
Τέτοιες εστίες ανοίγουν διαρκώς από περιοχές όπου αποσύρονται οι ΗΠΑ και καθώς η Ρωσία συνεχίζει να ενισχύει υλικοτεχνικά τον Άσαντ, όπως και σε περιοχές που απελευθερώθηκαν από το Ισλαμικό Κράτος αλλά πέρασαν στον έλεγχο ανταρτών και υποομάδων του Ισλαμικού Κράτους.
Τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία έχει διαδεχθεί μια πολύπλευρη μάχη ξένων δυνάμεων για τον έλεγχο της χώρας. Αρχικά αυτή διεξήχθη μέσω αντιπροσώπων (proxy war) καθώς από τη μία η Ρωσία επένδυε στο καθεστώς Άσαντ και από την άλλη η δύση, υπό τις ΗΠΑ, στους αντάρτες της αντιπολίτευσης. Τα ενεργά μέρη όμως εντός συριακού εδάφους έχουν πλέον πολλαπλασιαστεί.
Ενώ από την πλευρά των ανταρτών δρούσαν οι ΗΠΑ και η Γαλλία, στο στρατόπεδο του Άσαντ βρίσκονταν οι Ρώσοι και οι Φρουροί της Επανάστασης, του Ιράν. Ο αρχικός σχεδιασμός ενίσχυσης των Κούρδων της Βόρειας Συρίας από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους, τον οποίο είχε αποδεχθεί και η Ρωσία εκτροχιάστηκε από την παρέμβαση της Τουρκίας, η οποία διεκδίκησε και κέρδισε αυξημένο ρόλο στην περιοχή.
Η οικοδόμηση μετώπου κατά του Ιράν, όμως, από τις ΗΠΑ απελευθέρωσε το Ισραήλ, το οποίο ανέλαβε αποφασιστική δράση κατά των Φρουρών της Επανάστασης που δρουν επί συριακού εδάφους, με βομβαρδισμούς και νέα μέτωπα.
Η διάλυση του Ισλαμικού Κράτους δημιούργησε πολλές ανεξάρτητες ομάδες, οι οποίες αναζήτησαν νέους συμμάχους και ομπρέλες για να ενταχθούν, δημιουργώντας σε πολλές περιπτώσεις νέα μέτωπα, μεταξύ -ακόμα και μέχρι πρότινος- συναφών οργανώσεων.
Την ίδια στιγμή ΗΠΑ και Ρωσία δεν έχουν ακόμα συμφωνήσει για τον προσδιορισμό τρομοκρατικών και αντιπολιτευτικών δυνάμεων στη Συρία, με τη Μόσχα να εντάσσει πολλούς συμμάχους των ΗΠΑ στο μέτωπο Αλ Νούσρα, ενώ η Ουάσιγκτον από την άλλη πλευρά δέχεται και προωθεί τις θέσεις του Ισραήλ στην περιοχή, για απομάκρυνση των ιρανικών δυνάμεων. Το σκηνικό περιπλέκει η εμπλοκή της Άγκυρας, η οποία χαρακτηρίζει τρομοκράτες τους Κούρδους YPG, οι οποίοι είναι όμως επισήμως σύμμαχοι των ΗΠΑ, διατηρούν αναβαθμισμένες σχέσεις με τη Ρωσία και έχουν ανοίξει δίαυλο επικοινωνίας με τον Άσαντ, με τον οποίο είχαν μακροχρόνια αντιπαλότητα.
Αν τώρα σε αυτά συμπεριληφθεί και η συμμαχία Ρωσίας-Τουρκίας στη δημιουργία ζωνών αποκλιμάκωσης σε συγκεκριμένες περιοχές στη Βόρεια Συρία, τότε το σκηνικό καθίσταται πολυκερματισμένο.
Τούτων δοθέντων, η σταθερότητα στη Συρία είναι πάντα τόσο κοντά όσο και μακριά και η προοπτική αποκατάστασής της απαιτεί συμφωνία στο μοντέλο της Συρίας της επόμενης ημέρας, που σημαίνει αποδοχή από όλους τους εμπλεκόμενους της εδαφικής κυριαρχίας της Συρίας. Εν συνεχεία θα χρειαστούν εγγυήσεις για την αποφυγή αντιποίνων και μετά η εδραίωση συστημάτων εξουσίας με στόχο την αποκατάσταση της χώρας καθώς και διεθνείς εγγυήσεις για τις εκλογές.
Αυτά είναι κάποια από τα βήματα, ενώ παράλληλα οι ξένες δυνάμεις θα πρέπει να συμφωνήσουν σε κοινό πρόγραμμα απόσυρσης των δυνάμεων, διαμόρφωση σώματος παρατηρητών τόσο των εξελίξεων στη Συρία όσο και τήρησης του χρονοδιαγράμματος απόσυρσης των δυνάμεών τους. Για να υπάρξει όμως τέτοια συμφωνία θα πρέπει να βρεθεί λύση με το Ιράν, το οποίο τελεί σε απομόνωση από ΗΠΑ και Ισραήλ.
