Την αναβάθμιση κατά μία βαθμίδα της ελληνικής οικονομίας ανακοίνωσε, όπως αναμενόταν, ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s, ως αποτέλεσμα των αποφάσεων του Eurogroup, επισφραγίζοντας την έξοδο στις αγορές, λόγω του ταμειακού αποθέματος.
Η S&P αναβαθμίζει σε «Β+» -από «Β» προηγουμένως- τη μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας, ενώ το outlook είναι «σταθερό» από “θετικό”, γεγονός που δείχνει ότι ο οίκος δεν βλέπει ενδεχόμενο νέας αναβάθμισης εντός του επομένου έτους.
Η S&P επισημαίνει όμως ότι το Δημόσιο και ιδιωτικό χρέος παραμένουν σε υψηλά επίπεδα ενώ η ικανότητα προσέλκυσης απευθείας ξένων επενδύσεων είναι αδύναμη.
Ο οίκος δίνει ιδιαίτερη βάση στο προφίλ του ελληνικού χρέους, το οποίο ακόμα και πριν τα μέτρα του Eurogroup είχε μέση διάρκεια 18,4 χρόνια -τη μεγαλύτερη των χωρών της Ευρωζώνης-, καθώς και στον περιορισμό των χρηματοδοτικών αναγκών στα επίπεδα του 15% του ΑΕΠ, που αποτελούν από τα χαμηλότερα στη ζώνη του ευρώ.
Ο οίκος επισημαίνει ότι η προϊστορία της Ελλάδας ως προς την πολιτική αβεβαιότητα και το πελατειακό σύστημα, επιδρά αρνητικά στην αξιοπιστία της πιστοληπτικής ικανότητας.
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνει η S&P στις μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη, από την αποτελεσματικότητα της οποίας εξαρτά την προοπτική βελτίωσης της εικόνας των χαρτοφυλακίων των τραπεζών.
Η αναβάθμιση της ελληνικής αξιολόγησης αντανακλά τα εξής:
- Οι πιστωτές της Ελλάδος ενέκριναν τόσο τη δημιουργία «μαξιλαριών» ρευστότητας, όσο και την επέκταση των ωριμάνσεων των ελληνικών ομολόγων, εν όψει της ολοκλήρωσης του προγράμματος του ESM τον Αύγουστο του 2018.
- Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση των κινδύνων εξυπηρέτησης του χρέους για τα επόμενα δύο χρόνια.
Όσον αφορά τις προοπτικές (outlook), ο οίκος S&P εξηγεί τα εξής:
- Η απόφαση του Eurogroup παρέχει στην Ελλάδα μια πρόσθετη επέκταση των ωριμάνσεων και ένα ευμέγεθες ταμειακό «μαξιλάρι», βελτιώνοντας περαιτέρω το ήδη ευνοϊκό προφίλ του χρέους.
- Ταυτόχρονα, οι ελληνικές τράπεζες έχουν κάνει πρόοδο στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, εξέλιξη η οποία συνεπάγεται τη βελτίωση του χρηματοπιστωτικού κλάδου και την τόνωση της ανάπτυξης.
- Από την άλλη πλευρά, το δημόσιο και ιδιωτικό χρέος παραμένει σε υψηλά επίπεδα, ενώ η ικανότητα προσέλκυσης απευθείας ξένων επενδύσεων είναι αδύναμη.
Ο S&P θα προχωρούσε σε μια νέα αναβάθμιση της ελληνικής αξιολόγησης, εφόσον:
- Αυξηθούν οι απευθείας ξένες επενδύσεις
- Υπάρξει περαιτέρω πρόοδος στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων
- Επιταχυνθεί ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ
Προειδοποιεί με υποβάθμιση, εφόσον:
- Υπάρξει αλλαγή της πολιτικής στρατηγικής, με αποτέλεσμα την ανάσχεση της μεταρρυθμιστικής προόδου
- Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ αποδειχθεί σημαντικά χαμηλότερος έναντι των προσδοκιών, με αποτέλεσμα τον εκτροχιασμό της δημοσιονομικής προσαρμογής
- Ταμειακό απόθεμα
Το πρόσφατο Eurogroup ενέκρινε τη δημιουργία ενός ευμεγέθους ταμειακού «μαξιλαριού» εν όψει της ολοκλήρωσης του τρίτου προγράμματος βοήθειας, τον Αύγουστο. Ως αποτέλεσμα, η τελευταία εκταμίευση, ύψους 15 δισ. ευρώ, θα αυξήσει το συνολικό ταμειακό απόθεμα της χώρας στα 24 δισ. ευρώ (13% του ΑΕΠ).
Δεδομένων των προσδοκιών ότι τα δημοσιονομικά μεγέθη θα παραμείνουν ισορροπημένα, ο S&P εκτιμά ότι το ταμειακό «μαξιλάρι» θα καλύψει πλήρως το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους έως το 2021. Μάλιστα, εν μέρει θα καλύψει και τις πληρωμές του 2022.
Έτσι, το ταμειακό απόθεμα, κατά την άποψη του S&P, μειώνει σημαντικά τους χρηματοδοτικούς κινδύνους της Ελλάδας, ενώ αυξάνει την πιθανότητα εξόδου στις αγορές, με ευνοϊκούς όρους, τόσο για το δημόσιο όσο και για τις τράπεζες.
Μεταρρυθμίσεις
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με τον οίκο αξιολόγησης, η χρήση του ταμειακού αποθέματος, σε συνδυασμό με το μεταμνημονιακό εποπτικό πλαίσιο, θα εμποδίσει την επιβράδυνση της μεταρρυθμιστικής προόδου, εξέλιξη η οποία είναι ιδιαιτέρως σημαντική για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης προς τον τραπεζικό κλάδο, όπως και για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων.
Στα θετικά της πρόσφατης απόφασης του Eurogroup προσθέτει και το ασυνήθιστα χαμηλό κόστος εξυπηρέτησης του χρέους, στο πλαίσιο των νέων μέτρων ελάφρυνσης. Άλλωστε, όπως σημειώνει, ακόμη και πριν τη συγκεκριμένη απόφαση, η μέση ωρίμανση του ελληνικού χρέους είχε διάρκεια άνω των 18 ετών -η μεγαλύτερη ανάμεσα σ’ όλες τις χώρες.
Υψηλό χρέος
Στην έκθεση επισημαίνεται ότι σε κάθε περίπτωση, πάντως, το δημόσιο χρέος παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Επιπλέον, η προϊστορία της Ελλάδας ως προς την πολιτική αβεβαιότητα και το πελατειακό σύστημα, επιδρά αρνητικά στην αξιοπιστία της πιστοληπτικής ικανότητας.
KEY STATISTICS
Table 1
| Greece Selected Indicators | ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |||||||||||||
| ECONOMIC INDICATORS (%) | ||||||||||||||||||||||
| Nominal GDP (bil. LC) | 191 | 181 | 179 | 176 | 174 | 178 | 183 | 189 | 196 | 204 | ||||||||||||
| Nominal GDP (bil. $) | 246 | 240 | 237 | 196 | 193 | 201 | 220 | 238 | 246 | 255 | ||||||||||||
| GDP per capita (000s $) | 22.2 | 21.8 | 21.7 | 18.0 | 17.9 | 18.6 | 20.4 | 22.1 | 22.9 | 23.7 | ||||||||||||
| Real GDP growth | (7.3) | (3.2) | 0.7 | (0.3) | (0.2) | 1.4 | 2.0 | 2.5 | 2.5 | 2.5 | ||||||||||||
| Real GDP per capita growth | (7.0) | (2.5) | 1.4 | 0.3 | 0.4 | 1.5 | 2.1 | 2.6 | 2.6 | 2.6 | ||||||||||||
| Real investment growth | (23.5) | (8.4) | (4.7) | (0.3) | 1.6 | 9.6 | 4.0 | 5.0 | 5.0 | 5.0 | ||||||||||||
| Investment/GDP | 12.8 | 11.6 | 11.9 | 9.8 | 10.6 | 11.7 | 12.0 | 12.4 | 12.8 | 13.2 | ||||||||||||
| Savings/GDP | 9.0 | 9.6 | 10.3 | 9.6 | 9.5 | 10.9 | 12.3 | 12.4 | 12.7 | 13.1 | ||||||||||||
| Exports/GDP | 28.7 | 30.4 | 32.4 | 31.7 | 30.5 | 33.2 | 33.9 | 34.6 | 35.4 | 36.2 | ||||||||||||
| Real exports growth | 1.2 | 1.5 | 7.7 | 3.1 | (1.8) | 6.8 | 4.0 | 4.5 | 4.5 | 4.5 | ||||||||||||
| Unemployment rate | 24.5 | 27.5 | 26.5 | 24.9 | 23.6 | 21.5 | 21.5 | 21.0 | 20.5 | 20.5 | ||||||||||||
| EXTERNAL INDICATORS (%) | ||||||||||||||||||||||
| Current account balance/GDP | (3.8) | (2.0) | (1.6) | (0.2) | (1.1) | (0.8) | 0.3 | 0.0 | (0.1) | (0.2) | ||||||||||||
| Current account balance/CARs | (11.5) | (5.6) | (4.2) | (0.7) | (3.3) | (2.2) | 0.8 | 0.0 | (0.3) | (0.5) | ||||||||||||
| CARs/GDP | 33.3 | 36.6 | 38.5 | 35.0 | 32.8 | 36.2 | 36.9 | 37.1 | 37.5 | 37.9 | ||||||||||||
| Trade balance/GDP | (11.0) | (11.5) | (12.5) | (9.8) | (9.5) | (10.3) | (10.7) | (10.8) | (10.8) | (10.8) | ||||||||||||
| Net FDI/GDP | 0.4 | 1.5 | (0.1) | (0.2) | 2.4 | 1.7 | 2.5 | 2.5 | 2.5 | 2.5 | ||||||||||||
| Net portfolio equity inflow/GDP | (52.2) | (3.6) | (3.9) | (4.7) | (5.5) | 11.3 | 0.0 | 2.0 | 1.0 | 1.0 | ||||||||||||
| Gross external financing needs/CARs plus usable reserves | 454.9 | 410.0 | 350.9 | 380.9 | 397.2 | 330.8 | 287.8 | 298.4 | 274.1 | 260.2 | ||||||||||||
| Narrow net external debt/CARs | 512.3 | 492.9 | 403.5 | 493.7 | 494.5 | 478.5 | 470.6 | 415.1 | 384.1 | 363.9 | ||||||||||||
| Narrow net external debt/CAPs | 459.4 | 466.8 | 387.2 | 490.5 | 478.8 | 468.2 | 474.5 | 415.3 | 383.0 | 362.2 | ||||||||||||
| Net external liabilities/CARs | 357.4 | 370.4 | 312.9 | 382.3 | 404.1 | 413.8 | 420.1 | 373.4 | 349.5 | 332.1 | ||||||||||||
| Net external liabilities/CAPs | 320.5 | 350.8 | 300.2 | 379.8 | 391.3 | 404.9 | 423.6 | 373.6 | 348.5 | 330.5 | ||||||||||||
| Short-term external debt by remaining maturity/CARs | 381.8 | 338.3 | 268.8 | 314.8 | 331.7 | 259.9 | 216.4 | 224.8 | 197.0 | 180.7 | ||||||||||||
| Usable reserves/CAPs (months) | 0.9 | 0.9 | 0.7 | 1.1 | 1.1 | 1.1 | 1.2 | 1.1 | 1.0 | 1.0 | ||||||||||||
| Usable reserves (mil. $) | 7,255 | 5,752 | 6,212 | 6,032 | 6,857 | 7,827 | 7,806 | 7,806 | 7,806 | 7,806 | ||||||||||||
| FISCAL INDICATORS (%, General government) | ||||||||||||||||||||||
| Balance/GDP | (8.9) | (13.2) | (3.6) | (5.7) | 0.6 | 0.8 | 0.9 | 0.5 | 0.3 | 0.2 | ||||||||||||
| Change in net debt/GDP | (28.7) | 8.5 | 0.6 | (3.6) | (1.1) | 1.3 | (0.9) | (0.5) | (0.3) | (0.2) | ||||||||||||
| Primary balance/GDP | (3.8) | (9.1) | 0.4 | (2.1) | 3.9 | 4.0 | 3.7 | 3.2 | 2.8 | 2.5 | ||||||||||||
| Revenue/GDP | 46.9 | 49.1 | 46.6 | 48.2 | 50.2 | 48.8 | 49.2 | 48.5 | 48.0 | 47.5 | ||||||||||||
| Expenditures/GDP | 55.7 | 62.3 | 50.2 | 53.8 | 49.5 | 48.0 | 48.3 | 48.0 | 47.7 | 47.3 | ||||||||||||
| Interest /revenues | 10.9 | 8.2 | 8.5 | 7.4 | 6.4 | 6.5 | 5.6 | 5.6 | 5.1 | 4.8 | ||||||||||||
| Debt/GDP | 159.6 | 177.4 | 178.9 | 176.8 | 180.8 | 178.6 | 180.6 | 169.6 | 162.3 | 155.5 | ||||||||||||
| Debt/Revenue | 340.5 | 361.0 | 383.6 | 367.2 | 360.6 | 365.8 | 367.1 | 349.7 | 338.1 | 327.3 | ||||||||||||
| Net debt/GDP | 153.0 | 170.4 | 172.8 | 171.5 | 172.5 | 170.4 | 164.6 | 158.5 | 152.5 | 146.8 | ||||||||||||
| Liquid assets/GDP | 6.6 | 7.1 | 6.1 | 5.3 | 8.4 | 8.2 | 16.0 | 11.1 | 9.8 | 8.6 | ||||||||||||
| MONETARY INDICATORS (%) | ||||||||||||||||||||||
| CPI growth | 1.0 | (0.9) | (1.4) | (1.1) | 0.0 | 1.1 | 1.0 | 1.2 | 1.2 | 1.2 | ||||||||||||
| GDP deflator growth | (0.4) | (2.4) | (1.8) | (1.0) | (1.0) | 0.7 | 0.9 | 1.0 | 1.2 | 1.2 | ||||||||||||
| Exchange rate, year-end (LC/$) | 0.76 | 0.73 | 0.82 | 0.92 | 0.95 | 0.83 | 0.82 | 0.79 | 0.80 | 0.80 | ||||||||||||
| Banks’ claims on resident non-gov’t sector growth | (8.0) | (4.2) | (2.7) | (3.6) | (4.5) | (5.8) | -2 | 0.0 | 0.5 | 1.0 | ||||||||||||
| Banks’ claims on resident non-gov’t sector/GDP | 118.8 | 120.4 | 118.5 | 115.7 | 111.8 | 103.2 | 98.3 | 94.9 | 92.0 | 89.6 | ||||||||||||
| Foreign currency share of claims by banks on residents | 7.9 | 8.0 | 8.9 | 7.7 | 8.2 | 7.2 | 8.0 | 8.0 | 8.0 | 8.0 | ||||||||||||
| Foreign currency share of residents’ bank deposits | 5.3 | 4.5 | 4.3 | 4.1 | 4.1 | 4.1 | 4.0 | 4.0 | 4.0 | 4.0 | ||||||||||||
| Real effective exchange rate growth | (10.4) | (6.5) | 0.2 | (3.8) | 0.7 | 1.8 | N/A | N/A | N/A | N/A | ||||||||||||
| Savings is defined as investment plus the current account surplus (deficit). Investment is defined as expenditure on capital goods, including plant, equipment, and housing, plus the change in inventories. Banks are other depository corporations other than the central bank, whose liabilities are included in the national definition of broad money. Gross external financing needs are defined as current account payments plus short-term external debt at the end of the prior year plus nonresident deposits at the end of the prior year plus long-term external debt maturing within the year. Narrow net external debt is defined as the stock of foreign and local currency public- and private- sector borrowings from nonresidents minus official reserves minus public-sector liquid assets held by nonresidents minus financial-sector loans to, deposits with, or investments in nonresident entities. A negative number indicates net external lending. LC–Local currency. CARs–Current account receipts. FDI–Foreign direct investment. CAPs–Current account payments. The data and ratios above result from S&P Global Ratings’ own calculations, drawing on national as well as international sources, reflecting S&P Global Ratings’ independent view on the timeliness, coverage, accuracy, credibility, and usability of available information. | ||||||||||||||||||||||
RATINGS SCORE SNAPSHOT
Table 2
| Ratings Score Snapshot | ||||
|---|---|---|---|---|
| Key rating factors | ||||
| Institutional assessment | 5 | |||
| Economic assessment | 3 | |||
| External assessment | 5 | |||
| Fiscal assessment: flexibility and performance | 2 | |||
| Fiscal assessment: debt burden | 6 | |||
| Monetary assessment | 5 | |||
| S&P Global Ratings’ analysis of sovereign creditworthiness rests on its assessment and scoring of five key rating factors: (i) institutional assessment; (ii) economic assessment; (iii) external assessment; (iv) the average of fiscal flexibility and performance, and debt burden; and (v) monetary assessment. Each of the factors is assessed on a continuum spanning from 1 (strongest) to 6 (weakest). S&P Global Ratings’ “Sovereign Rating Methodology,” published on Dec18, 2017, details how we derive and combine the scores and then derive the sovereign foreign currency rating. In accordance with S&P Global Ratings’ sovereign ratings methodology, a change in score does not in all cases lead to a change in the rating, nor is a change in the rating necessarily predicated on changes in one or more of the scores. In determining the final rating the committee can make use of the flexibility afforded by §15 and §§126-128 of the rating methodology. | ||||
RATINGS LIST
Upgraded; Outlook Action
To From
Greece
Sovereign Credit Rating B+/Stable/B B/Positive/B
Senior Unsecured B+ B
Ratings Affirmed
Transfer & Convertibility Assessment AAA
Commercial Paper B 
