Ενώ η πολιτική, γεωπολιτική και κοινωνική ένταση διεθνώς κλιμακώνεται ο ρόλος των media είναι καθοριστικός για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και την λήψη ορθολογικών αποφάσεων οι οποίες, σε αυτή τη φάση, μπορεί να αποδειχθούν κρίσιμες.
Σήμερα όμως, η εργαλειοποίηση των media, η εύκολη αναμετάδοση μέσω των social media και οι έντονοι διακρατικοί ανταγωνισμοί έχουν αποδομήσει την ελεύθερη και ανεξάρτητη ενημέρωση. Fake news, κρατικές επιχειρήσεις παραπληροφόρησης και προπαγάνδας σε συνδυασμό με την επί πληρωμή προώθηση ειδήσεων δημιουργούν τις προϋποθέσεις για την οικοδόμηση εικονικής πραγματικότητας.
Ένα υψηλό επίπεδο γνώσης των γεγονότων είναι σημαντικό ώστε ο αναγνώστης να μπορεί να εντοπίσει μια ψευδή είδηση, σύμφωνα με το Reuters Digital News Report του Ινστιτούτου που εξέτασε την εμπιστοσύνη και την παραπληροφόρηση στην παγκόσμια ροή ειδήσεων. Σύμφωνα με την έρευνα τα άτομα που παρακολουθούν επισταμένως τις εξελίξεις τείνουν να ανησυχούν περισσότερο για τα fake news.
Η έκθεση αναδεικνύει την Τουρκία ως την ηγέτιδα χώρα στην παραγωγή fake news, όπου τα τελευταία δύο χρόνια ένα εξαντλητικό πογκρόμ έχει οδηγήσει σε λουκέτο πολλά, μεγάλου και περιορισμένου βεληνεκούς μέσα ενημέρωσης, ενώ η βασική πηγή ενημέρωσης είναι το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων και οι φιλοκυβερνητικές εφημερίδες.
Στην Τουρκία το 49% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι βρέθηκαν μπροστά σε εντελώς κατασκευασμένες ειδήσεις, την προηγούμενη εβδομάδα.
Ψηλά στην κατάταξη των χωρών με έντονη αίσθηση των fake news βρίσκονται και οι ΗΠΑ, όπου το 31% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι μετά την εκστρατεία παραπληροφόρησης στις εκλογές του 2016, τα fake news είναι πλέον μέρος της καθημερινότητας
Ωστόσο, έκπληξη προκαλεί ότι στη Μεγάλη Βρετανία μόλις το 15% πιστεύει ότι εκτέθηκε σε ψευδείς ειδήσεις την περασμένη εβδομάδα, ενώ η προπαγάνδα έπαιξε καταλυτικό ρόλο στο δημοψήφισμα για το Brexit.
Στην Ελλάδα αν και δεν περιλαμβάνεται στην έρευνα, παρατηρούνται επίσης διαρκώς αυξανόμενα περιστατικά ψευδών ειδήσεων, με αποκορύφωμα την κατασκευασμένη είδηση για μια νεκρή γυναίκα στις διαδηλώσεις κατά της υπογραφής της συμφωνίας για το Σκοπιανό.
