Μηνύματα με ισχυρή πολιτική και σημειολογική αξία έστειλε η Ουάσιγκτον σε Τουρκία και Ελλάδα, δια στόματος του καθ’ ύλην υφυπουργού Εξωτερικών, Γουές Μίτσελ, ο οποίος εγκάλεσε την Τουρκία εγκαταλείποντας την πολιτική ίσων αποστάσεων που τηρούσαν οι ΗΠΑ, χωρίς ωστόσο να σηματοδοτεί αλλαγή στάσης αλλά… προειδοποίηση.
Τα πρώτα ψήγματα για την αλλαγή στάσης του αμερικανικού παράγοντα είχε δώσει ο υπερδραστήριος πρέσβης των ΗΠΑ στην Αθήνα, Τζέφρι Πάιατ, ο οποίος έχει κατ επανάληψη στηρίξει την Ελλάδα έναντι της Τουρκίας στην υπόθεση των δύο στρατιωτικών, ενώ αποτέλεσε πρωτεργάτη της στρατηγικής αναβάθμισης της συνεργασίας Ελλαδας-ΗΠΑ μέσω του NATO αλλά και σε επιχειρηματικό και πολιτικό επίπεδο.
Ο Γουέρ Μίτσελ, υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, αρμόδιος για τις Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις, κατά τη διάρκεια παρέμβασης, διαμήνυσε ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν την Ελλάδα ως «άγκυρα σταθερότητας» στην ευρύτερη περιοχή τόσο της ανατολικής Μεσογείου όσο και των δυτικών Βαλκανίων.
Η διατύπωση “άγκυρα σταθερότητας” κρύβει όμως και άλλα, πέρα από τα προφανή, μηνύματα, καθώς καθιστά χρησιμοποιώντας την λέξη “άγκυρα” που τυγχάνει να συμπίπτει με την ονομασία της πρωτεύουσας της Τουρκίας, υπονοεί ότι η Ελλάδα λαμβάνει το ρόλο της “Άγκυρας” στην πολιτική των ΗΠΑ στην περιοχή, μηνύματα που αν και συνηθισμένα στη διπλωματική γλώσσα, είναι δύσκολα αντιληπτά για το ευρύ κοινό.
Όσον αφορά την Τουρκία, ο Αμερικανός αξιωματούχος έστειλε αυστηρό μήνυμα, τονίζοντας ότι «δεν μπορεί να είμαστε σιωπηλοί», την ώρα που περιορίζονται οι δημοκρατικές ελευθερίες και το κράτος δικαίου.
Μάλιστα, αφήνοντας αιχμές για τη στάση της Άγκυρας απέναντι στα ελληνοτουρκικά και τις κυπριακές γεωτρήσεις, κατήγγειλε την επεκτατική ρητορική και τις πολιτικές που προκαλούν αναστάτωση στις γειτονικές χώρες και στους συμμάχους των ΗΠΑ.
Επίσης, με τη δήλωση αυτή καθιστά σαφές ότι οι ΗΠΑ εγκαταλείπουν την πολιτική ίσων αποστάσεων, μιλούν για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων -φράση που επίσης έχει κρυμμένα μηνύματα-.
Εμμένοντας στο ζήτημα της Κύπρου, ξεκαθάρισε ότι
«η παρενόχληση των γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ δεν είναι κάτι που θα επιτρέψουμε να περάσει απαρατήρητο»,
ενώ σχετικά με το Κυπριακό, προέταξε τη λύση της διζωνικής και δικοινοτικής ομοσπονδίας.
Συνολικά, η παρέμβαση Γουές είναι απόλυτα μελετημένη, αιχμηρή και αποτελεί ένα ακόμη βήμα κλιμάκωσης της αντιπαράθεσης ΗΠΑ-Τουρίας, στην οποία διαμηνύουν ότι δεν μπορεί να βρίσκεται στον ρώσικο άξονα επιρροής και να απολαμβάνει της αμερικανικής στήριξης. Επίσης ή Ουάσιγκτον ζητά από την Τουρκία την απελευθέρωση συγκεκριμένων ανθρώπων, ενώ θέτοντας το ζήτημα των γεωτρήσεων στέλνει μήνυμα διασφάλισης των επιχειρηματικών της συμφερόντων στο πλαίσιο του νέου γεωοικονομικού δόγματος που προωθεί για την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.
Ωστόσο, οι δηλώσεις Γουές δεν επισφραγίζουν την αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής αλλά προειδοποιούν για το ενδεχόμενο αυτό, εφόσον ο Ταγίπ Ερντογάν δεν υπαναχωρήσει. Προς επίρρωση οι ΗΠΑ έχουν αναβαθμίσει την αμυντική συνεργασία με την Ελλάδα μεταφέροντας σε ελληνικά αεροδρόμια drones.
Η σημερινή παρέμβαση της Ουάσιγκτον έρχεται ως επιστέγασμα της πρόσφατης «ψύχρανσης» των σχέσεων Τουρκίας – ΗΠΑ, η οποία αντανακλάται και στο ζήτημα της προμήθειας των S-400 και των F-35.
Τη Δευτέρα, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεχμέτ Τσαβούσογλου, διαμήνυσε ότι η Άγκυρα προχωράει κανονικά την παραγγελία των πολεμικών αεροσκαφών νέας γενιάς.
«Η Τουρκία δεν αποδέχεται την απειλητική γλώσσα των ΗΠΑ σ’ αυτό το θέμα» έσπευσε να προσθέσει, απορρίπτοντας την αμερικανική κριτική.
«Δουλεύουμε με αποφασιστικότητα για να σταθεροποιήσουμε τη σχέση με την Τουρκία και να τη διατηρήσουμε σε μια δυτική στρατηγική τροχιά» εξήγησε σήμερα ο Μίτσελ, επιχειρώντας να αποκλιμακώσει την ένταση.
Και προειδοποίησε: «Μια κατάρρευση αυτής της σχέσης θα προκαλούσε μια ζημία στην εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ που θα διαρκούσε για πολλές γενεές».