Διευρύνεται το χάσμα μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ, μετά την υπαναχώρηση από τη συμφωνία, θέλοντας να την αποδυναμώσει περαιτέρω και να σύρει την Τεχεράνη σε νέες διαπραγματεύσεις, επαναφέρει κυρώσεις που πλήττουν οποιεσδήποτε ξένες εταιρίες συναλλάσσονται με το Ιράν.
Η κίνηση αυτή έχει προκαλέσει τη σθεναρή αντίδραση της ΕΕ, με τον υπουργό Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν-Ιβ Λεντριάν, να χαρακτηρίζει τις νέες κυρώσεις «απαράδεκτες», ενώ η Άγκελα Μέρκελ πήγε ένα βήμα παρακάτω επισημαίνοντας ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να βασίζεται στις ΗΠΑ για την ασφάλεια των εξωτερικών της συνόρων, μήνυμα που στρέφεται υπέρ της αυτόνομης ανάπτυξης του Ευρωστρατού, έναντι του NATO.
Όπως έχει επισημάνει το Crisis Monitor η εμπορική δραστηριότητα της ΕΕ με το Ιράν είναι πολλαπλάσια από αυτή των ΗΠΑ, καθώς η διαρκής αμφισβήτηση της συμφωνίας στο εσωτερικό της χώρας αποτελούσε πάντα πηγή ανασφάλειας για τις αμερικανικές επιχειρήσεις οι οποίες επέλεξαν να κινηθούν συντηρητικά.
«Λέμε στους Αμερικανούς ότι οι κυρώσεις που θέλουν να επιβάλλουν αφορούν εκείνους. Αλλά θεωρούμε πως το γεγονός ότι επιβάλλουν κυρώσεις (σε εταιρίες) εκτός της δικής τους δικαιοδοσίας είναι απαράδεκτο»,
τόνισε ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας σε συνέντευξή του που αναρτήθηκε στον ιστότοπο της εφημερίδας Le Parisien.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε την Τρίτη ότι αποσύρει τις ΗΠΑ από τη διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και ότι θα τεθεί ξανά σε ισχύ μια σειρά κυρώσεων, εναντίον αμερικανικών αλλά και ξένων εταιριών που συναλλάσσονται με την Τεχεράνη.
«Οι Ευρωπαίοι δεν πρέπει να πληρώσουν για την αποχώρηση των ΗΠΑ από μια συμφωνία για την οποία είχαν συμβάλλει οι ίδιες» να συναφθεί, είπε ο Γάλλος ΥΠΕΞ. «Οι Ευρωπαίοι μεταξύ μας πρέπει να θέσουμε σε εφαρμογή τα απαραίτητα μέτρα για να προστατεύσουμε τα συμφέροντα των επιχειρήσεών μας και να αρχίσουμε διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον για το ζήτημα αυτό», πρόσθεσε ο Λεντριάν.
Η αμερικανική απόφαση επιβάλλει στις ξένες εταιρείες πολύ σύντομα, σε μια περίοδο τριών ως έξι μηνών, να αποσυρθούν από το Ιράν, ενώ τους απαγορεύεται να συνάψουν νέες συμβάσεις, καθώς κινδυνεύουν σε διαφορετική περίπτωση να υποστούν κυρώσεις από τις ΗΠΑ.
Οι Ευρωπαίοι θα «κάνουν το παν για να προστατεύσουν τα συμφέροντα των εταιρειών (τους)» και σκοπεύουν να διεξαγάγουν «διαπραγματεύσεις» με τις ΗΠΑ σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπογράμμισε την Τετάρτη η προεδρία της Γαλλίας.
Οι συνομιλίες με την Ουάσιγκτον θα μπορούσαν να αφορούν εξαιρέσεις και την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των εταιριών που βρίσκονται ήδη στο Ιράν. «Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρξει συνεννόηση μεταξύ των Ευρωπαίων εντός εβδομάδων. Αυτό προϋποθέτει μια ευρωπαϊκή δύναμη νέου τύπου», επέμεινε ο Ζαν-Ιβ Λεντριάν.
Η συμφωνία που είχε συναφθεί το 2015 στη Βιέννη προέβλεπε τη διευκόλυνση των εμπορικών ανταλλαγών με το Ιράν, αίροντας τις βαριές διεθνείς κυρώσεις που έπλητταν την οικονομία του, σε αντάλλαγμα για τις δεσμεύσεις της Τεχεράνης να περιορίσει τις δραστηριότητες στο πλαίσιο του πυρηνικού της προγράμματος και να μην επιδιώξει ποτέ την απόκτηση πυρηνικού οπλοστασίου.
Οι τρεις ευρωπαϊκές χώρες που είχαν συνυπογράψει τη συμφωνία (η Γαλλία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο), όπως και η Κίνα και η Ρωσία, θέλουν να τη διασώσουν, στο πλαίσιο των προσπαθειών για τη μη διάδοση των πυρηνικών. Το Ιράν αξιώνει για να συνεχίσει να τηρεί τη συμφωνία να λάβει εγγυήσεις ως προς τις οικονομικές της διαστάσεις.
