Κινήσεις με στόχο χαλιναγωγήσει την εντεινόμενη προσπάθεια της Κίνας, να διευρύνει το γεωπολιτικό της ρόλο μέσα από την ενίσχυση του γεωοικονομικού της αποτυπώματος, κάνει η Γερμανία, θέλοντας να διαμορφώσει πλαίσιο ασφαλείας για την ΕΕ έναντι τρίτων χωρών.
Η πρωτοβουλία “Ένας δρόμος, μια ζώνη” που προωθεί η Κίνα και εντάσσεται στον στρατηγικό σχεδιασμό του Σι Ζινπίνγκ για τον επαναπροσδιορισμό του διεθνούς ρόλου της Κίνας, αποτελεί στην ουσία την αιχμή του δόρατος της κινεζικής οικονομικής διπλωματίας, μέσω του οποίου επιχειρεί να προσεγγίσει τις χώρες κατά μήκος του εμπορικού άξονα που οδηγεί από την Κίνα στην Ευρώπη, με στόχο να οικοδομήσει ισχυρούς δεσμούς μέσω οικονομικής συνεργασίας και να αναλάβει τον έλεγχο στρατηγικών υποδομών που θα βοηθήσουν στο απρόσκοπτο και χαμηλού κόστους εμπόριο.
Υπ αυτό το πρίσμα, πρώτα η Ελλάδα και εν συνεχεία τα Βαλκάνια αποτελούν κόμβο μείζονος στρατηγικής και εμπορικής σημασίας, ο οποίος είναι ταυτόχρονα πολιτικά και οικονομικά ευεπίφορος, είτε λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, είτε λόγω της ασυνέπειας της πολιτικής διεύρυνσης της ΕΕ.
Η Κίνα έχει ανακοινώσει ότι είναι έτοιμη να διαθέσει 10 τρισ. δολάρια τα επόμενα τέσσερα χρόνια σε έργα υποδομής κατά μήκος του Δρόμου του Μεταξιού (One Belt, One Road Initiative). Με την ανάπτυξη θαλάσσιων, οδικών και σιδηροδρομικών δικτύων το Πεκίνο θέλει να δημιουργήσει διαδρόμους μεταφορών που θα εξυπηρετούν τις εμπορικές του συναλλαγές από την Ασία ως την Αφρική, την Μέση Ανατολή και την Ευρώπη. Ο Βαλκανικός Δρόμος του Μεταξιού είναι το όνομα του δικτύου της διαδρομής μεταφορών και της εφοδιαστικής αλυσίδας που έχει αρχίσει να εδραιώνει η Κίνα στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η διαδρομή ξεκινά με την επένδυση ναυαρχίδα στο λιμάνι του Πειραιά και επεκτείνεται σε έργα υποδομής στις γειτονικές χώρες – δρόμοι, σιδηρόδρομοι, γέφυρες, θερμοηλεκτρικοί σταθμοί κλπ. Οι επιπτώσεις της κινεζικής στρατηγικής είναι δυνητικά τεράστιες επειδή μπορούν να μετατοπίσουν εμπορικούς και γεωοικονομικούς άξονες.
Για την οριοθέτηση των κινεζικών φιλοδοξιών η Γερμανία επιχειρεί την ταχεία ανασύνταξη της ΕΕ, την εκπόνηση κοινής και ενιαίας εξωτερικής οικονομικής πολιτικής και την ανάθεση του ελέγχου των εισόδων της ΕΕ είτε σε εθνικές υπηρεσίες με ευρωπαϊκή επιτήρηση, είτε απευθείας σε ευρωπαϊκές δομές. Παράλληλα, η Γερμανία θέλει να ελέγξει και τη διαδικασία εξαγορών ευρωπαϊκών εταιριών και υποδομών από Κινέζους, καθώς τέτοιες κινήσεις περιορίζουν το δραστικό βεληνεκές και βάθος των πολιτικών χαλιναγώγησης της Κίνας.
Η βαλκανική διάσταση της κινεζικής πρωτοβουλίας απασχόλησε διεθνές συμπόσιο στο Βερολίνο που διοργάνωσε η Εταιρία Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SOG) σε συνεργασία με την Επιτροπή Ανατολικών Υποθέσεων της Γερμανικής Οικονομίας, του Συνδέσμου Γερμανικών Εμποροβιομηχανικών Επιμελητηρίων και την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Βερολίνου. Στο συμπόσιο συμμετείχε και ο Γιώργος Τζογόπουλος, επιστημονικός συνεργάτης του ισραηλινού Μπεγκίν Σαντάτ Κέντρου για Στρατηγικές Έρευνες (BESA) αλλά και του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, ο οποίος μίλησε στη Deutsche Welle για τα βασικά ζητήματα που απασχόλησαν στην ημερίδα πολιτικούς και οικονομικούς αναλυτές, στελέχη υπουργείων, ευρωπαϊκών θεσμών και μεγάλων εταιρειών.
Το εν λόγω συμπόσιο, το οποίο προβάλλεται από τα ελληνικά και γερμανικά media ιδιαίτερα, στόχο είχε να αφυπνίσει τις κυβερνήσεις της περιοχής έναντι του κινεζικού οικονομικού επεκτατισμού, καθιστώντας σαφές ότι το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες δεν βλέπουν με ιδιαίτερα καλό μάτι την επενδυτική βουλιμία της Κίνας.
Σύμφωνα με τη DW, συστατικό στοιχείο για τις εμπορικές συναλλαγές της Κίνας με την Ευρώπη αποτελεί η Ελλάδα. Το ενδιαφέρον της για ελληνικά λιμάνια προκύπτει από το γεγονός ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία τα κινεζικά προϊόντα μεταφέρονται δια της θαλάσσιας οδού, ότι η Ελλάδα είναι το πρώτο ηπειρωτικό κράτος μέλος της ΕΕ μετά τη Διώρυγα του Σουέζ και ότι προέκυψε η ευκαιρία να μισθώσει για δεκαετίες το λιμάνι του Πειραιά. Εκτός από τη δραστηριοποίηση της COSCO στον Πειραιά υπάρχει έμμεση κινεζική συμμετοχή μέσω της γαλλοκινεζικής εταιρείας Terminal Link SAS και στον Οργανισμό Λιμανιού Θεσσαλονίκης. Έντονο κινεζικό ενδιαφέρον εκφράστηκε για το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, όπως επίσης και για το 30% των μετοχών του αεροδρομίου Ελευθέριος Βενιζέλος. Πέραν αυτού η κρατικών συμφερόντων State Grid Corporation of China απέκτησε τον Ιούνιο του 2017 το 24% των μετοχών του ΑΔΜΗΕ και έχει εκφράσει ενδιαφέρον για τον εκσυγχρονισμό μονάδων της ΔΕΗ, ΔΕΗ-10,09% που αναμένεται να ανακοινωθούν τις επόμενες εβδομάδες. Επίσης έχει υπογραφεί σειρά ελληνοκινεζικών μνημονίων κατανόησης (MoU) και μνημονίων συνεργασίας (MoC) τα οποία αφορούν τη χρηματοδότηση προγραμμάτων στην ενέργεια, στις υποδομές, στο φωτισμό LED όπως και στην ανάπτυξη δικτύου οπτικών ινών.
Αυτή την περίοδο η Κίνα διεξάγει επαφές και εδραιώνει την παρουσία της στα δυτικά Βαλκάνια μέσω, κυρίως, της χρηματοδότησης έργων υποδομής και διασύνδεσης χωρών, στο πλαίσιο της εδραίωσης του “δρόμου του μεταξιού”.
