Με οπλοστάσιο μέτρων και νέες νομικές δυνατότητες εξοπλίζεται η Κομισιόν θέλοντας σε μια προσπάθεια να οριοθετήσει τις χώρες που υποσκάπτουν το κράτος Δικαίου και αμφισβητούν το Ευρωπαϊκό κεκτημένο σε κρίσιμους τομείς, όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία, ενδεχομένως και η Αυστρία.
Η διαμάχη της Κομισιόν με τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και ιδιαίτερα του group Vizegrad για μια σειρά από ζητήματα προεξάρχουσας της Δικαιοσύνης, καθώς και για την Ελευθερία του Τύπου και για το μεταναστευτικό, οδηγεί τις δύο πλευρές στα άκρα.
Μέχρι τώρα, παρά τις έντονες αντιδράσεις της Κομισιόν, η Πολωνία έχει αντικαταστήσει ετσιθελικά, με φωτογραφικό νόμο τους δικαστές του Ανωτάτου Δικαστηρίου και θέσει υπό κρατικό έλεγχο την άσκηση της δικαστικής εξουσίας μέσω του άμεσου ελέγχου των Δικαστών από το υπουργείο Δικαιοσύνης.
Οι χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ εκμεταλλεύονται την υψηλή γεωπολιτική τους σημασία, λόγω της εντεινόμενης αντιπαράθεσης της Δύσης με τη Ρωσία, ενώ αντιπαρατίθενται με την ΕΕ εκμεταλλευόμενες την ισχυρή παρουσία του NATO και τις στενές σχέσεις που διαθέτουν οι ακροδεξιές κυβερνήσεις τους με τον Ντόναλντ Τραμπ.
Η Κομισιόν σε μια προσπάθεια να αντιπαλέψει τις ολοκληρωτικές πολιτικές των κυβερνήσεων στην Πολωνία και την Ουγγαρία, περικόπτει τα διαθέσιμα κονδύλια των διαρθρωτικών ταμείων ενοποίησης και να αναδιανέμει στις πληττόμενες από κρίσεις χώρες του Νότου.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο παρά το γεγονός ότι η χρηματοδότηση περικόπτεται η χώρα συνεχίζει να είναι υπόλογη έναντι των πολιτών της για τα κονδύλια, ιδιαίτερα στη γεωργία.
Παράλληλα όμως, εισάγει προς ψήφιση νόμο που θα επιτρέπει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να λαμβάνει άμεσα, με απλή πλειοψηφία μέτρα κατά χωρών όπου απειλείται ή υποβαθμίζεται το Κράτος Δικαίου.
Η Κομισιόν προσπάθησε ήδη να περάσει σχετική ρύθμιση για περιστολή των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων στην Πολωνία, που είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη στήριξη από τα διαρθρωτικά ταμεία, ωστόσο για την ενεργοποίηση της διαδικασίας ανάληψης νομικής δράσης κατά κράτους μέλους, απαιτείται ομοφωνία των υπολοίπων. Στην περίπτωση της Πολωνίας κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό καθώς την προστατεύει η Ουγγαρία του εθνικιστή Βίκτορ Ορμπάν.
Ωστόσο, με τη νέα νομοθετική πρωτοβουλία που αναλαμβάνει η Κομισιόν, η διαδικασία λήψης μέτρων κατά χωρών απλοποιείται, η πλειοψηφία περιορίζεται και το veto καταργείται.
