Δυναμική στην κατεύθυνση της άμεσης ωρίμανσης της συζήτησης για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και συμφωνία των θεσμών, πλην ESM, για την ανάγκη ενός ανεξάρτητου, τεχνικού και πολιτικά αυτόνομου μηχανισμού ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, φαίνεται ότι αναπτύσσεται τις τελευταίες ημέρες, όπως τουλάχιστον προκύπτει από τις παρεμβάσεις θεσμών, χωρών και τα δημοσιεύματα του Τύπου.
Με τη συζήτηση για την έξοδο της Ελλάδας από το πρόγραμμα, την ελάφρυνση του χρέους και τον σχεδιασμό για την επόμενη ημέρα, να βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων στα ευρωπαϊκά και διεθνή φόρα καθώς και στο πολιτικό παρασκήνιο, τα δημοσιεύματα του διεθνούς -κυρίως Τύπου- ερμηνεύονται άλλοτε ως μοχλός πίεσης και άλλοτε εντάσσονται σε στρατηγικές διαχείρισης του πολιτικού κόστους για τις κυβερνήσεις.
Υπ αυτό το πρίσμα, οι δηλώσεις του μέλους του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, Μπενουά Κερέ, μετά το Eurogroup της Σόφιας, την Παρασκευή, με τις οποίες ζητά άμεση συμφωνία επί ενός εμπροσθοβαρούς και πολιτικά “αεροστεγούς” μηχανισμού ελάφρυνσης του χρέους, σηματοδοτούν αλλαγή στάσης της ΕΚΤ και απομάκρυνση από τη στρατηγική ουδετερότητας. Επίσης, υψηλή σημειολογική αξία έχει το γεγονός ότι το θέμα αναδεικνύεται με δημοσίευμα των Financial Times, μετά από οποίο ακολουθούν οι παρεμβάσεις του Γάλλου υπουργού Οικονομικών και το δημοσίευμα της Die Zeit, που προλειαίνουν το έδαφος για ελάφρυνση του χρέους και χαλαρό μηχανισμό εποπτείας.
Ο Κερέ αμφισβήτησε ευθαρσώς τη χρησιμότητα της προσθήκης γερμανικού “διακόπτη” στο πρόγραμμα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, καθώς το Βερολίνο και ο ESM εισηγούνται την πολιτική αξιολόγηση των μεταρρυθμίσεων, ως πρόσθετη δικλείδα ασφαλείας.
Ο Κερέ κάλεσε τους συντηρητικούς της Ευρωζώνης, που βρίσκονται υπό τον μανδύα του Βερολίνου, να συναινέσουν σε «ισχυρά και αξιόπιστα μέτρα για το χρέος», προκειμένου η Ελλάδα να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των αγορών, καθώς το πρόγραμμα διάσωσης λήγει τον Αύγουστο.
Αυτά τα δημοσιεύματα, βεβαίως, έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τα περισσότερα τον ελληνικό Τύπου που στην πλειονότητά του βλέπει αυξημένη εποπτεία, δυσκολίες στη μείωση του χρέους και εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις για την ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης λόγω της στάσης του ΔΝΤ. Άλλα δημοσιεύματα προβλέπουν αποχώρηση του ΔΝΤ από το πρόγραμμα, σενάριο που επίσης στερείται επαρκούς τεκμηρίωσης, καθώς μια τέτοια εξέλιξη θα ανάγκαζε πολλές χώρες να περάσουν εκ νέου το τελευαίο πρόγραμμα από τα κοινβούλιά τους, με το πρόσθετο δεδομένο ότι το Ταμείο αποχώρησε λόγω αδυναμίας συμφωνίας στο ζήτημα βιωσιμότητας του χρέους.
Η παρέμβαση της ΕΚΤ έρχεται καθώς εντείνονται οι τριβές στον γαλλογερμανικό άξονα σχετικά με το επίπεδο του πολιτικού ελέγχου, που θα διατηρήσουν οι πιστωτές επί της Ελλάδας, του προγράμματος της επόμενης ημέρας και των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους.
Η Γερμανία και οι σύμμαχοί της, Ολλανδία, Αυστρία και Φινλανδία θέλουν τον μηχανισμό να συνδέεται με την αξιολόγηση των μεταρρυθμίσεων, ως επιπρόσθετη δικλείδα ασφαλείας, γεγονός που περιπλέκει ακόμα περισσότερο την κατάσταση, καθώς ένα τέτοιο πρόγραμμα θα συνέδεε την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους με τις πολιτικές ισορροπίες στη Γερμανία, όχι μόνο επί της τωρινής κυβέρνησης αλλά και στις μελλοντικές. Αυτή η ρήτρα θα ερμηνευόταν από τις αγορές ως έλλειψη πολιτικής βούλησης και είναι πιθανό να συνεισφέρει αρνητικά στον στόχο της αποκατάστασης της εμπιστοσύνης των αγορών
Το Παρίσι και το ΔΝΤ πιέζουν για ένα αυτόματο σύστημα χωρίς περιθώριο για πολιτικές παρεμβάσεις, γραμμή στην οποία φαίνεται να συγκλίνει και η ΕΚΤ, θέλοντας να επιδείξουν ισχυρή βούληση που θα αποδεικνύει πως η κρίση έχει τελειώσει και η Ελλάδα έχει επιτύχει όχι μόνο τους τυπικούς στόχους αλλά έχει πείσει ότι μπορεί να διαχειριστεί την τύχη της. Το μήνυμα αυτό μπορεί να αποδειχθεί καταλυτικό στην οικοδόμηση της νέας σχέσης Ελλάδας-αγορών.
Η ΕΚΤ φοβάται επίσης ότι η σύνδεση των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους με πρόσθετους στόχους, πέραν της αναπτυξιακής ρήτρας, μπορεί ενισχύσει τις ανησυχίες της αγοράς για την προοπτική αποκλιμάκωσης του χρέους της Ελλάδας – το οποίο ανέρχεται στο 180% του ΑΕΠ.
Σε αυτό το σημείο αίσθηση προκαλεί η δήλωση του Κερέ υπέρ ενός εμπροσθοβαρούς προγράμματος ελάφρυνσης του χρέους:
«Όσο πιο άμεσα μπορούν να είναι τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους και όσο πιο αυτοματοποιημένα, τόσο περισσότερο μπορούν να συμβάλουν στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ της Ελλάδας και των αγορών»,
δήλωσε ο κ. Coeuré μετά τη συνεδρίαση του Eurogroup στη Σόφια, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι Financial Times.
Πρόσθεσε ότι οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης και η Αθήνα θα πρέπει να καταρτίσουν ένα «ισχυρό» σύστημα επιτήρησης μετά τη διάσωση, για να διαβεβαιώσουν τους επενδυτές ότι η Ελλάδα μπορεί να αντλήσει κεφάλαια από τις αγορές.
“Από τις 21 Αυγούστου, την ημέρα που τελειώνει το πρόγραμμα… αυτό που μέχρι τώρα ήταν μια συζήτηση μεταξύ της Ελλάδας και των θεσμικών οργάνων θα γίνει μια συζήτηση μεταξύ της Ελλάδας και των κεφαλαιαγορών “
δήλωσε ο κ. Coeuré.
Εντύπωση, ωστόσο, προκαλεί μια δήλωση που οι FT αποδίδουν σε κοινοτικό αξιωματούχο, σύμφωνα με την οποία “οι Γερμανοί δεν έχουν δείξει ευελιξία τις τελευταίες εβδομάδες”.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι η ΕΚΤ, δια στόματος του Έλληνα κεντρικού τραπεζίτη, Γιάννη Στουρνάρα, δέχθηκε την “καθαρή έξοδο” χωρίς προληπτική γραμμή στήριξης, κίνηση που την φέρνει ακόμα πιο κοντά στον άξονα Κομισιόν-ΔΝΤ.
