Αντιπαλότητα μεταξύ της ΕΚΤ, της Κομισιόν, των τραπεζιτών και του Ευρωκοινοβουλίου έχουν πυροδοτήσει οι νέοι κανόνες που προσπαθεί να επιβάλλει η ανεξάρτητη αρχή εποπτείας SSM και στους οποίους αντιδρούν οι πολιτικοί υπό την πίεση των τραπεζιτών.
Ο διελκυστίνδα που έχει στηθεί έχει ήδη οδηγήσει στην αναβολή εφαρμογής των κανόνων της Βασιλείας ΙΙΙ και εν συνεχεία της πρωτοβουλίας της ΕΚΤ, ενώ έχει ανοίξει και τη συζήτηση για τα όρια της νομοθετικής παρέμβασης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που συνεπάγεται ευθεία αμφισβήτηση του ρόλου της, γεγονός που υποσκάπτει την προοπτική τραπεζικής ενοποίησης και στέλνει μηνύματα αδυναμίας και σύγχυσης στις αγορές.
Ο ανταγωνισμός των εξουσιών στην Ευρώπη που πυροδοτήθηκε αρχικά από τους κανονισμούς και το bail-in και το bail-out των τραπεζών, την οδηγία-φάντασμα BRRD, καθώς ποτέ δεν εφαρμόστηκε, συνεχίζεται τώρα με τη διαδικασία διαχείρισης των κόκκινων δανείων. Στο εν τω μεταξύ η ΕΚΤ διαφώνησε με τη Γερμανία και την Κομισιόν και αναγκάστηκε να υπαναχωρήσει στο ζήτημα της εφαρμογής των κανόνων της Βασιλείας ΙΙΙ.
Οι διαφωνίες για τη διαμόρφωση και προσαρμογή του θεσμικού και κανονιστικού πλαισίου για τις τράπεζες στην Ευρωζώνη δεν εξαντλούνται στα κόκκινα δάνεια αλλά επεκτείνονται στον τρόπο υπολογισμού του ρίσκου, όπου η κάθε τράπεζα χρησιμοποιεί εσωτερικά μοντέλα αποτίμησης τα οποία αποκλίνουν αισθητά από τα μοντέλα που χρησιμοποιούνται διεθνώς από τις εποπτικές αρχές.
Η διαφορά αυτή, ήδη, έχει κοστίσει αρκετά δισεκατομμύρια σε πρόστιμα στις γερμανικές και τις γαλλικές τράπεζες στις ΗΠΑ, όπου η Fed έχει από καιρό επιβάλλει ενιαία αποτίμηση και συγκεκριμένο τρόπο καταγραφής του αναλαμβανόμενου ρίσκου, ειδικά από παράγωγα και σύνθετα προϊόντα.
Τα προβλήματα όμως δεν σταματούν στις ΗΠΑ, όπου οι αρχές έχουν υιοθετήσει άτεγκτη στάση, αλλά ροκανίζουν τα θεμέλια του τραπεζικού συστήματος στην Ευρώπη, καθώς η αισθητή διαφοροποίηση είναι προφανές ότι οφείλεται στις μεγάλες κεφαλαιακές τρύπες που θα δημιουργήσει η χρήση του ενιαίου συστήματος καταγραφής και αποτίμησης. Αυτό είναι το μήνυμα που λαμβάνουν οι αγορές, το οποίο μεταφράζεται στην επιβολή risk premium στις ευρωπαϊκές τράπεζες και ασφαλιστικές εταιρίες.
Αυτή η ανισορροπία όμως δεν πλήττει τις γερμανικές και γαλλικές τράπεζες οι οποίες βασίζονται στο QE της ΕΚΤ και σε άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία για την άντληση κεφαλαίων, όντας σε θέση ισχύος, αλλά οδηγεί σε ασφυξία τις τράπεζες της περιφέρειας, όπου τα προβλήματα είναι μεγαλύτερα, τα κόκκινα δάνεια βαραίνουν και η ευρωπαϊκή πρακτική στιγματίζει τον τραπεζικό τομέα ως ασθενή με “αυτοάνοσο νόσημα”.
Προσφάτως η επικεφαλής του SSM, Ντανιέλ Νουί, ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ρωτήθηκε για την πιθανότητα επικάλυψης των κανόνων της ΕΚΤ για τα κόκκινα δάνεια με την προωθούμενη, από την Κομισιόν, νομοθετική πρωτοβουλία. Η κ. Νουί ξεκαθάρισε ότι οι νόμοι της Κομισιόν είναι σαφώς ισχυρότεροι, αξιακά, των κανονισμών που εκδίδει η ΕΚΤ, αμφέβαλλε όμως για την αποτελεσματικότητά τους και την δυνατότητά τους να σπρώξουν τον τραπεζικό τομέα στην κατεύθυνση της εξυγίανσης.
Οι κανόνες της ΕΚΤ, οι οποίοι παρουσιάστηκαν σε απομειωμένη μορφή στις αρχές του τρέχοντος μηνός, δίνουν στις τράπεζες δύο περιθώριο δύο ετών για την αντιμετώπιση ενός ακάλυπτου δανείου και επτά για καλυμμένα, ωστόσο δεν πρόκειται να εφαρμοστούν πλήρως μέχρι το 2021.
Η πρόταση της Επιτροπής είναι πιο επιεικής δεδομένου ότι ισχύει μόνο για νεοεκδοθείσες πιστώσεις και δίνει στις τράπεζες ένα επιπλέον έτος για εξασφαλισμένα δάνεια, οκτώ συνολικά, ενώ επιτρέπει περισσότερες εξαιρέσεις από τον κανόνα.
“Στο τέλος θα υπάρξει ευθυγράμμιση, αλλιώς θα δημιουργήσουμε σύγχυση”
δήλωσε η Νουί κατά τη διάρκεια της ακρόασης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δίνοντας το στίγμα των προβλημάτων που ανακύπτουν από τις πολιτικές παρεμβάσεις.
Η Νουί παρουσίασε την ετήσια έκθεση εποπτείας της ΕΚΤ, η οποία έδειξε ελλείψεις και λανθασμένες αποτιμήσεις ύψους άνω των 10 δισεκατομμυρίων ευρώ, που είχαν βρεθεί από τους επιθεωρητές της κατά την περάτωση των δανειακών βιβλίων των τραπεζών της ζώνης ευρώ πέρυσι.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ελέγχων, αρκετές τράπεζες βρέθηκαν ελλιπείς στον τρόπο με τον οποίο εντοπίζουν προβληματικούς πελάτες και δάνεια, διενεργούν προβλέψεις και στα κριτήρια επιλογής νέων πιστώσεων και πελατών, κυρίως.
Η ΕΚΤ πρόκειται τώρα να καταρτίσει ξεχωριστό σύνολο κανόνων για την αντιμετώπιση των επισφαλών δανείων από τους ισολογισμούς των τραπεζών, με στόχο καθαρίσει το απόθεμα των 700 δισεκατομμυρίων ευρώ, από την τελευταία ύφεση, που εξακολουθεί να πλήττει τις περισσότερες χώρες της Νότιας Ευρώπης.
