Στη σκιά των συνεχιζόμενων τουρκικών επιχειρήσεων στη Συρία, την αναγγελία νέας επίσης και βομβαρδισμών κατά κουρδικών θέσεων στο Βόρειο Ιράκ και υπό τη διαρκή απειλή του προσφυγικού, καθώς και της αβεβαιότητας που δημιουργούν η δυναμική εμπλοκή της Ρωσίας και οι ανακατατάξεις στις ΗΠΑ, συναντώνται σήμερα ο Ζαν Κλωντ Γιούνκερ και ο Ντόναλντ Τουσκ με τον Ταγίπ Ερντογάν στη Βάρνα της Βουλγαρίας.
Το κλίμα αναμένεται βαρύ, οι συνομιλίες σύνθετες και το ενδεχόμενο εκτροχιασμού ισχυρό και ανησυχητικό καθώς η ΕΕ έχει ήδη λάβει θέση, εγκαλώντας την Άγκυρα για τις προκλήσεις απέναντι στην Ελλάδα, την Κύπρο και κατά των επιχειρήσεων στο Αφρίν στης Συρίας, ενώ η Τουρκία επιδεικνύει αποφασιστικότητα και ισχυρή πολιτική βούληση να ολοκληρώσει την πρωτοφανή επιθετική της έκρηξη.
Την ίδια στιγμή στο εσωτερικό της Τουρκίας ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, Κεμάλ Κιλιντσάρογλου, συνεχίζει το εθνικιστικό του ξέσπασμα, έχοντας ήδη καταφέρει να παρασύρει τον Ερντογάν σε ατραπούς που υποσκάπτουν τις σχέσεις του με το διεθνή παράγοντα και τον καθιστούν αφερέγγυο συνομιλητή.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έστειλε αυστηρή προειδοποίηση στην Άγκυρα ότι για να υπάρξει πρόοδος στις σχέσεις της με την ΕΕ θα πρέπει πρωτίστως να αποδείξει ότι σέβεται το διεθνές δίκαιο. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξέφρασαν την ανησυχία τους για την τουρκική εισβολή στο Αφρίν της Συρίας, καταδίκασαν τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας στην Κύπρο και στο Αιγαίο, ενώ έκαναν ρητή αναφορά στην κράτηση των δύο Ελλήνων στρατιωτών, ζητώντας την απελευθέρωσή τους.
Ο Ταγίπ Ερντογάν όμως, φαίνεται να χρησιμοποιεί τα χαρτιά που διαθέτει και τις συζητήσεις για την επαναπροσέγγιση ΕΕ-Τουρκίας ως προπέτασμα καπνού ώστε να περιορίζει τη δυνατότητα αντίδρασης στους σχεδιασμούς του, τους οποίους συνεχίζει να υλοποιεί απρόσκοπτα. Αυτό γίνεται αντιληπτό από την κλιμάκωση της επιθετικότητας στη Συρία, την προαναγγελία χερσαίας επέμβασης στο Ιράκ και τη συνέχιση των προκλήσεων σε ρητορικό και διπλωματικό επίπεδο στην Ανατολική Μεσόγειο καθώς και το spillover-effect στο Αιγαίο.
Τούτων δοθέντων, στη συνάντηση της Βάρνας οι δύο πρόεδροι της Ευρώπης, ως άλλοι Φρόυντ και Γιουνγκ, θα προσπαθήσουν να “ψυχολογήσουν” τον Ταγίπ Ερντογάν, ώστε να διαμορφώσουν άποψη για το αν και κατά πόσο μπορεί η ΕΕ να συνδιαλλαγεί μαζί του και σε ποια σημεία μπορεί να τον πιέσει.
Παράλληλα, διατηρώντας τον δίαυλο επικοινωνίας ανοιχτό η ΕΕ και η Ελλάδα εκτιμούν ότι μπορούν αποτρέψουν εκρήξεις ή ακόμα και να κατασβέσουν φωτιές πριν αυτές γίνουν ανεξέλεγκτες.
«Η γλώσσα με την οποία διατυπώθηκαν τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής για την Τουρκία, την Πέμπτη το βράδυ είναι από τις πιο επιθετικές και αιχμηρές στην ιστορία των ευρωτουρκικών σχέσεων»,
σχολίασε Ευρωπαίος αξιωματούχος μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. Όμως παρόλο που πολλοί πίστευαν ότι τα συμπεράσματα αυτά θα μπορούσαν να τινάξουν στον αέρα τη Σύνοδο της Βάρνας, η Άγκυρα το απέφυγε. Ο Τούρκος Πρόεδρος, Ερντογάν αντέδρασε με εξίσου σκληρή γλώσσα, κατηγορώντας την Ευρώπη ότι συντάσσεται με τους Έλληνες και τους Κύπριους, αλλά απέφυγε να διακόψει την προοπτική του διαλόγου με την ΕΕ που ανοίγεται στη συνάντηση της Βάρνας.
Το ίδιο ωστόσο ισχύει και για την ΕΕ.
«Παρά τα προβλήματα και τις δυσκολίες η Σύνοδος στη Βάρνας έπρεπε να γίνει, γιατί θέτει το μοναδικό πλαίσιο για να μην διαρραγούν εντελώς οι σχέσεις με την Τουρκία»,
σχολίαζε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ Ευρωπαίος αξιωματούχος. Κι αυτό γιατί όπως εξηγούσε, η Ευρώπη μόνο μέσω του διαλόγου με την Άγκυρα μπορεί να εξυπηρετήσει δυο από τα βασικά στρατηγικά της συμφέροντα: τη συνεργασία της Τουρκίας στο προσφυγικό και στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας.