Σε παγκόσμιο επίπεδο, 250 εκατομμύρια άνθρωποι, ή το 3% του παγκόσμιου πληθυσμού, ζουν εκτός της χώρας γέννησής τους. Πολλοί από αυτούς τους μετανάστες διατηρούν ισχυρούς δεσμούς με τις πατρίδες τους, στέλνοντας μέρος των εισοδημάτων τους πίσω στις οικογένειές τους, βοηθώντας με τον τρόπο αυτό στη σταθερότητα των χωρών προορισμού, απορροφώντας οικονομικά σοκ που προκαλούνται από την απώλεια εισοδήματος.
Όπως περιγράφεται σε ανάλυση της Kimberly Beaton και της Zsoka Koczan, στο blog του ΔΝΤ, το 2015, οι μετανάστες έστειλαν εμβάσματα 441 δισ. δολαρίων στις οικογένειές τους -σχεδόν τριπλάσια της συνολικής αξίας της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας.
Περίπου το 45% αυτών των εμβασμάτων προέρχεται από προηγμένες οικονομίες και προορίζονται για ανθρώπους που ζουν σε αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες οικονομίες. Αυτά τα κεφάλαια έχουν τη δυνατότητα να είναι ένας σημαντικός μηχανισμός για τον επιμερισμό του κινδύνου εισοδήματος σε παγκόσμια κλίμακα. Δηλαδή, εάν μια οικογένεια που ζει σε μια αναπτυσσόμενη χώρα χάνει μέρος του εισοδήματός της, τα υψηλότερα εμβάσματα από συγγενείς στο εξωτερικό θα μπορούσαν να καλύψουν το εισοδηματικό κενό που δημιουργείται, σύμφωνα με την ανάλυση των οικονομολόγων του ΔΝΤ.
Περιορισμένη κατανομή των κινδύνων μέσω της χρηματοπιστωτικής ολοκλήρωσης
Σε πολλές αναδυόμενες αγορές και αναπτυσσόμενες χώρες, τα εμβάσματα από μετανάστες στο εξωτερικό βοηθούν τα νοικοκυριά να διατηρήσουν τις δαπάνες όταν οι χρόνοι είναι δύσκολες και τα εισοδήματα μειώνονται. Κατ ‘αρχήν, η ένταξη στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα θα μπορούσε να συμβάλει στην εξομάλυνση της επίδρασης των διαταραχών του εισοδήματος στην κατανάλωση των νοικοκυριών μέσω δανεισμού και δανεισμού στις κεφαλαιαγορές. Οι χώρες θα μπορούσαν να δανειστούν περισσότερα όταν το εισόδημά τους μειωθεί προσωρινά.
Ωστόσο, οι φτωχότερες χώρες είναι συχνά “χαλαρά” ενσωματωμένες στις παγκόσμιες αγορές και δεν μπορούν να στηριχθούν σε αυτές για να βοηθήσουν στην εξομάλυνση της κατανάλωσης. Η μελέτη του ΔΝΤ στην Παγκόσμια Οικονομική Έκθεση του Οκτωβρίου 2017 (βλ. Πλαίσιο 1.5) υπολογίζει σε ποιο βαθμό τα εμβάσματα μπορούν να εκπληρώσουν αυτό το ρόλο, υπό ποιες συνθήκες και με ποια χαρακτηριστικά χώρας.
Αυτές οι ροές χρημάτων είναι ιδιαίτερα σημαντικές επειδή οι παραλήπτες στις αναπτυσσόμενες χώρες συχνά δεν έχουν τραπεζικούς λογαριασμούς ή πρόσβαση σε πίστωση. Πάρτε το παράδειγμα ενός αγρότη καφέ στην Αιθιοπία. Όταν μειώνονται οι τιμές του καφέ, το εισόδημα του γεωργού μειώνεται. Ο γεωργός δεν μπορεί εύκολα να αντισταθμίσει αυτό δανείζοντας χρήματα, ως αγρότης στην Ιταλία με πιστωτική κάρτα.
Τα εμβάσματα αποτελούν σταθερή πηγή εισοδήματος
Αυτό που έχει άμεση σημασία για την κοινωνική ευημερία είναι το πόσο σταθεροποιείται η κατανάλωση των νοικοκυριών μετά από διαταραχές του εγχώριου εισοδήματος. Ένα πρώτο βήμα για να καθοριστεί αν τα εμβάσματα συμβάλλουν στη σταθεροποίηση της κατανάλωσης των νοικοκυριών είναι να καθοριστεί εάν αποτελούν σταθερή πηγή εισοδήματος.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα εμβάσματα είναι στην πραγματικότητα το λιγότερο ασταθές στοιχείο των εισροών του ισοζυγίου πληρωμών. Αναλύουμε τον τρεχούμενο λογαριασμό κάθε χώρας ή το άθροισμα του εμπορικού ισοζυγίου και του καθαρού εισοδήματος από το εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένων των εμβασμάτων. Η διακύμανση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών είναι σημαντικά χαμηλότερη για τις χώρες που λαμβάνουν υψηλά καθαρά εμβάσματα από ό, τι για χώρες χωρίς σημαντικά εμβάσματα.
Τα εμβάσματα διευκολύνουν την εξομάλυνση της κατανάλωσης
Η μελέτη μας επιβεβαιώνει ότι τα εμβάσματα διευκολύνουν την εξομάλυνση της κατανάλωσης. Αρχικά υπολογίζουμε πόσο αποτελεσματικές είναι οι μεμονωμένες χώρες για τον μετριασμό των επιπτώσεων που έχουν οι διαταραχές του εισοδήματος στην κατανάλωση ή την εξομάλυνση της κατανάλωσης. Σε ευρεία βάση μεταξύ των χωρών, εκτιμάται ότι περίπου το 30% της διακύμανσης των εισοδημάτων δεν αντανακλάται στην κατανάλωση ή εξομαλύνεται, γεγονός που θα ήταν συνεπές με τη μερική κατανομή των κινδύνων.
Με άλλα λόγια, για κάθε επιπλέον δολάριο εισοδήματος που χάνεται στις χώρες προέλευσης των μεταναστών, η κατανάλωση μειώνεται μόνο κατά 70 σεντ λόγω της εξομάλυνσης. Από την διαφορά εισοδήματος που εξομαλύνεται, περίπου το 27% οφείλεται σε εμβάσματα. Η εκτίμηση αυτή ισχύει ανεξάρτητα από το αν μια χώρα λαμβάνει υψηλό ή χαμηλό επίπεδο εμβασμάτων και ανεξάρτητα από το βαθμό στον οποίο η χώρα είναι οικονομικά ενταγμένη.
Αυτό το αποτέλεσμα εξομάλυνσης μπορεί να είναι κάπως μεγαλύτερο ως ποσοστό του συνολικού εξομαλυνθέντος στοιχείου κατά τη διάρκεια σημαντικών οικονομικών κρίσεων ανά χώρα. Αυτό το φαινόμενο εξομάλυνσης της κατανάλωσης είναι επίσης πιο έντονο για τις χώρες που εξάγουν βασικά προϊόντα, ιδίως σε περιόδους χαμηλών τιμών των βασικών εμπορευμάτων.
Τα εμβάσματα μπορούν να βοηθήσουν
Το συμπέρασμα, λοιπόν, είναι ότι τα εμβάσματα ή οι μετανάστες που στέλνουν το σπίτι τους δουλεύουν σαν μια παγκόσμια πολιτική ασφάλισης έναντι των οικονομικών κρίσεων. Τα μέτρα που προωθούν τα εμβάσματα, διατηρούν τις σχέσεις των ανταποκριτριών τραπεζών και μειώνουν το κόστος των εμβασμάτων μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά τον παγκόσμιο επιμερισμό των κινδύνων – καθιστώντας τους καλύτερους.
