Ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς, με περγαμηνές από τη δικτατορία του 1967-74 και μετά, έντονη πολιτική και κινηματική δράση, από τον χώρο του ΚΚΕ Εσωτερικού και εν συνεχεία του ΣΥΝ, ο νέος αναπληρωτής υπουργός Άμυνας, Φώτης Κουβέλης, η επιλογή του οποίου αποτελεί ένδειξη της προσπάθειας ανοίγματος στη μετριοπαθή αριστερά και το ριζοσπαστικό κέντρο.
Ο Φώτης Κουβέλης γεννήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου του 1948 στον Βόλο και σπούδασε Νομικές και Πολιτικές Επιστήμες στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε ως δικηγόρος και συμμετείχε στις αρχαιρεσίες του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών εκλεγόμενος από το 1975 μέλος του διοικητικού συμβουλίου. Το 1987 εξελέγη πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1989. Είναι μέλος της Ένωσης Ελλήνων Συνταγματολόγων και της Ένωσης Ελλήνων Ποινικολόγων, επίτιμος μέλος της SOS Ρατσισμός ενώ την περίοδο 1991 – 1994 διετέλεσε και πρόεδρος του Κέντρου Αποκατάστασης Θυμάτων Βασανιστηρίων.
Υπήρξε μέλος της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη την περίοδο πριν τη Δικτατορία και στη συνέχεια οργανώθηκε στον Ρήγα Φεραίο. Αποτέλεσε ιδρυτικό μέλος του ΚΚΕ εσωτερικού, του οποίου διετέλεσε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής, και έπειτα συμμετείχε στην ίδρυση της Ελληνικής Αριστεράς (ΕΑΡ), στην οποία εξελέγη μέλος του Εκτελεστικού Γραφείου και της Κεντρικής Επιτροπής. Στις 25 Ιουνίου 1989 εξελέγη γραμματέας της ΕΑΡ και επί θητείας του αποφασίστηκε η ένταξή της στον Συνασπισμό, στον οποίο έγινε μέλος της εκτελεστικής επιτροπής και της πολιτικής επιτροπής. Διετέλεσε Υπουργός Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση Τζαννετάκη (2 Ιουλίου έως 12 Οκτωβρίου 1989).
Στις εκλογές του Νοεμβρίου 1989 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Β΄ Αθήνας με την υποστήριξη του Συνασπισμού και επανεξελέγη στις βουλευτικές εκλογές του 1990. Στις 30 Ιουνίου 1991 στην Α΄ Πανελλαδική Συνέλευση του Συνασπισμού εξελέγη μέλος της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής και της Πολιτικής Γραμματείας, ενώ τρεις μέρες αργότερα ορίστηκε γραμματέας του ίδιου κόμματος.
Στις βουλευτικές εκλογές του 1993 απέτυχε να εκλεγεί βουλευτής, καθώς ο Συνασπισμός δεν συγκέντρωσε τα απαραίτητα ποσοστά για να εισέλθει στην Βουλή. Επανεξελέγη βουλευτής με τον Συνασπισμό στις βουλευτικές εκλογές του 1996, του 2000, του 2004, του 2007και του 2009 ενώ μετά τις εκλογές του 2009 ορίστηκε κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ.
Το 2002 ήταν υποψήφιος για τον Δήμο Αθηναίων με την υποστήριξη του Συνασπισμού συγκεντρώνοντας 19.996 ψήφους (5,91%) και μία έδρα. Το 2008 ήταν υποψήφιος για την προεδρία του Συνασπισμού αλλά στις εκλογές που πραγματοποιήθηκαν στις 10 Φεβρουαρίου του 2008 απέτυχε να εκλεγεί λαμβάνοντας 28,67% έναντι 70,41% του Αλέξη Τσίπρα.
Στις 5 Ιουνίου 2010, σε ομιλία του στο Συνέδριο του Συνασπισμού, ανακοίνωσε, ως επικεφαλής της Ανανεωτικής Πτέρυγας, την αποχώρηση αυτού και των μελών της από το κόμμα. Πέντε μέρες αργότερα ανεξαρτητοποιήθηκε μαζί με τους Θανάση Λεβέντη, Γρηγόρη Ψαριανό και Νίκο Τσούκαλη. Στις 18 Ιουνίου ορίστηκε εκπρόσωπος στη Διάσκεψη των Προέδρων της πολυκομματικής ομάδας των ανεξάρτητων βουλευτών. Λίγες μέρες αργότερα ανακοίνωσε την ίδρυση νέου κόμματος με την ονομασία Δημοκρατική Αριστερά. Στις 10 Ιουλίου 2010 εξελέγη αρχηγός, χωρίς να υπάρχει άλλος υποψήφιος, της Δημοκρατικής Αριστεράς από το πρώτο συνέδριο του κόμματος. Στα τέλη του 2015 και έπειτα από την αποχώρηση του από την ΔΗΜΑΡ προχώρησε στην δημιουργία της Ενωτικής Κίνησης Ευρωπαϊκής Αριστεράς (ΕΚΙΕΑ), μαζί με άλλα πρώην στελέχη της ΔΗΜΑΡ.
Είναι νυμφευμένος με την Φωτεινή Πάλλα και έχουν δύο παιδιά.
