Ιδιαίτερα ανησυχητική για την ελευθερία του Τύπου, τη διαφθορά και την ποιότητα της Δημοκρατίας στη Σλοβακία είναι η δολοφονία του δημοσιογράφου Γιαν Κούτσιακ και της συντρόφου του, μέσα στο σπίτι τους.
Σύμφωνα με όλα τα στοιχεία ο Κούτσιακήταν έτοιμος να δημοσιεύσει άρθρο για την διαφθορά σε υψηλόβαθμο επίπεδο, στην οποία εμπλέκεται η ιταλική μαφία και πολιτικοί του μικρού κράτους της Ευρωζώνης, αποκάλυψε κατά τη διάρκεια της νύχτας ο ενημερωτικός ιστότοπος στον οποίο εργαζόταν.
Η δολοφονία του δημοσιογράφου και της συντρόφου του που αποκαλύφθηκε το σαββατοκύριακο συγκλόνισε την Σλοβακία. Το έγκλημα καταδικάστηκε απερίφραστα από κορυφαίους αξιωματούχους της Ε.Ε. και διεθνείς οργανώσεις.
Η υπόθεση εμπνέει ανησυχία και σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο καθώς είναι η δεύτερη δημοσιογράφου από οργανωμένα κυκλώματα μέσα σε λίγους μήνες, καθώς είχε προηγηθεί η δολοφονία της Μαλτέζας δημοσιογράφου Ντάφνι Καρουάνα Γκαλιζία, η οποία αποκάλυπτε στοιχεία για την εμπλοκή πολιτικών στα Panama Papers.
Το στοιχείο που χρίζει ιδιαίτερης προσοχής είναι το γεγονός ότι οι δημοσιογράφοι βρέθηκαν δολοφονημένοι επειδή αναδείκνυαν υποθέσεις πολιτικής διαφθοράς, σε μια εποχή που αρκετοί πολιτικοί διώκονται ή/και απαξιώνονται όταν βρίσκονται σε λεφτά σε off-shore λογαριασμούς ή εμπλέκονται σε υποθέσεις δωροδοκιών και διαφθοράς. Οι δυο δολοφονίες δημοσιογράφων, αν και φαινομενικά ασύνδετες μεταξύ τους, αναγκάζουν τις αρχές να ερευνήσουν σε βάθος για συγκεκριμένη γενιά “μισθοφόρων δολοφόνων” που αναλαμβάνουν συμβόλαια κατά δημοσιογράφων.
Ο 27χρονος Κούτσιακ εργαζόταν για τον ιστότοπο aktuality.sk, που ανήκει στον γερμανικό όμιλο Axel Springer και στον ελβετικό Ringier. Αυτός εξειδικευόταν σε υποθέσεις διαφθοράς, μεταξύ των οποίων αυτές που αφορούσαν πιθανούς δεσμούς ανάμεσα στον επιχειρηματικό κόσμο και το κόμμα SMER-SD του σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο.
Το aktuality.sk και άλλα μέσα ενημέρωσης δημοσίευσαν τα μεσάνυχτα μια εκδοχή – ανολοκλήρωτη – του άρθρου του Γιαν Κούτσιακ, το οποίο αφορούσε τις πιθανολογούμενες πολιτικές σχέσεις Ιταλών επιχειρηματιών που είναι ύποπτοι για σχέσεις με την καλαβρέζικη μαφία «Ντραγκέτα», η οποία πιστεύεται ότι δραστηριοποιείτο στην ανατολική Σλοβακία.
«Δύο πρόσωπα προσκείμενα σε έναν άνδρα που ήρθε στην Σλοβακία, ενώ κατηγορείτο σε υπόθεση της μαφίας στην Ιταλία, έχουν καθημερινά πρόσβαση στον πρωθυπουργό της Σλοβακίας», έγραφε ο Γιαν Κούτσιακ στο άρθρο του με τίτλο «Η ιταλική μαφία στην Σλοβακία, τα δαιμόνιά της εξαπλώνονται στην πολιτική».
«Οι Ιταλοί που συνδέονται με τη μαφία βρήκαν ένα δεύτερο σπίτι στην Σλοβακία: άρχισαν να κάνουν επιχειρήσεις, να παίρνουν επιδοτήσεις, να μαζεύουν ευρωπαϊκούς πόρους, αλλά κυρίως να δημιουργούν σχέσεις με πολιτικές προσωπικότητες με επιρροή, μέχρι την σλοβακική κυβέρνηση», σημείωνε.
Η κύρια εφημερίδα της Σλοβακίας, SME, αναφερόταν στις λεπτομέρειες αυτές ήδη από το πρωί της Τρίτης. Ο πρωθυπουργός Φίτσο επέκρινε στη συνέχεια τα μέσα ενημέρωσης, δείχνοντας παράλληλα στους δημοσιογράφους δεσμίδες με χαρτονομίσματα, που αποτελούν την αμοιβή ύψους ενός εκατομμυρίου ευρώ που θα δοθεί σε οποιονδήποτε προσφέρει κάποια πληροφορία, που θα βοηθήσει τις αρχές να βρουν τους υπεύθυνους για το έγκλημα.
Ο δημοσιογράφος και η συνομήλικη σύντροφός του Μαρτίνα Κουσνίροβα βρέθηκαν νεκροί την Κυριακή στο σπίτι τους στην Βέλκα Μάτσα, η οποία βρίσκεται σε απόσταση 65 χιλιομέτρων ανατολικά της Μπρατισλάβα.
Πανευρωπαϊκές αντιδράσεις
Ο Τομ Νίκολσον, Βρετανός δημοσιογράφος που ερευνούσε για τις ίδιες υποθέσεις με τον Γιαν Κούτσιακ, έγραψε στον Politico ότι «οι σλοβακικές μυστικές υπηρεσίες έχουν τα ονόματα των γκάνγκστερ, εγώ όπως άλλωστε και ο Γιαν εργαζόμαστε πάνω σε μυστικά έγγραφα που έχουν διαρρεύσει».
Σύμφωνα με τον Γκριγκόριι Μεσέζνικοφ, πολιτικό αναλυτή, η δολοφονία αυτή και οι πιθανολογούμενες σχέσεις της με την σλοβακική πολιτική ελίτ «θα μπορούσε να προκαλέσει έναν πολιτικό σεισμό».
«Περάσαμε την κόκκινη γραμμή. Η υπόθεση αυτή μπορεί να κλονίσει το εκλογικό σώμα του κυβερνώντος κόμματος SMER-SD», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Ο Ρ. Φίτσο είναι γνωστός για τα δηλητηριώδη σχόλιά του κατά των μέσων ενημέρωσης. Το 2016 είχε χαρακτηρίσει τους δημοσιογράφους τους οποίους είχε μπροστά του «αντισλοβακικές βρόμικες πόρνες».
Έχει επίσης χαρακτηρίσει τους δημοσιογράφους «κοινές ηλίθιες ύαινες» και «γλοιώδη φίδια».
Ωστόσο την Τρίτη, ο Φίτσο συνάντησε τους διευθυντές των κύριων μέσων ενημέρωσης της χώρας για να τους διαβεβαιώσει ότι η προστασία της ελευθερίας της έκφρασης και η ασφάλεια των δημοσιογράφων αποτελεί «προτεραιότητα» της κυβέρνησής του.
Δολοφονίες δημοσιογράφων στην ΕΕ
– Η Σουηδή δημοσιογράφος Κιμ Βαλ δολοφονήθηκε ενώ βρισκόταν σε υποβρύχιο στις 10 Αυγούστου του 2017. Ο βασικός ύποπτος είναι ο Δανός εφευρέτης Πέτερ Μάντσεν, ιδιοκτήτης του υποβρυχίου, του οποίου ήθελε να κάνει το πορτρέτο.
– Η 53χρονη δημοσιογράφος και μπλόγκερ κατά της διαφθοράς Ντάφνι Καρουάνα Γκαλίζια δολοφονήθηκε στις 17 Οκτωβρίου του 2017 στη Μάλτα όταν ανατινάχτηκε το παγιδευμένο με εκρηκτικά αυτοκίνητό της μπροστά από το σπίτι της. Εντόπιζε τις παράνομες και προσοδοφόρες μεταφορές και τα φορολογικά οφέλη για τις ξένες εταιρείες σε ένα νησί που φιλοξενεί περίπου 70.000 εταιρείες offshore και τις έδρες των μεγαλύτερων ομίλων τυχερών παιχνιδιών.
– Τα μέλη της σύνταξης του γαλλικού σατιρικού περιοδικού Charlie Hebdo έπεσαν θύμα στις 7 Ιανουαρίου του 2015 επίθεσης με Καλάσνικοφ που έγινε στην έδρα του εντύπου στο Παρίσι από δύο αδέλφια τρομοκράτες, που δήλωναν ότι ανήκουν στην Αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο (Aqpa). Μεταξύ των 12 νεκρών βρίσκονται οι σκιτσογράφοι Βολίνσκι, Καμπί, Σαρμπ, Ονορέ και Τινιού, δυο αρθρογράφοι της εφημερίδας – ο οικονομολόγος Μπερνάρ Μαρί και η ψυχίατρος Έλσα Καγιάτ – και ένας διορθωτής, ο Μουσταφά Ουράντ.
– Ο Έλληνας δημοσιογράφος Σωκράτης Γκιόλιας δολοφονήθηκε με πολλές σφαίρες μπροστά από το σπίτι του στην Αθήνα, στις 19 Ιουλίου του 2010. Η τρομοκρατική οργάνωση Σέχτα Επαναστατών ανέλαβε την ευθύνη για τη δολοφονία του. Ο Γκιόλιας ήταν διευθυντής του ιδιωτικού ραδιοφωνικού σταθμού Thema FM και ένα από τα στελέχη του γνωστού μπλογκ troktiko.gr, το οποίο αποκάλυπτε σκάνδαλα των πολιτικών και επιχειρηματικών κύκλων.
