Η παράλληλη ενημέρωση των πολιτικών αρχηγών σε Ελλάδα και πΓΔΜ από τους πρωθυπουργούς οι κινήσεις εδραίωσης εμπιστοσύνης, οι προτάσεις του ειδικού μεσολαβητή Μάθιου Νίμιτς και οι προσδοκίες της κυβέρνησης, στο πλαίσιο του νέου γεωπολιτικού πλαισίου που διαμορφώνεται στα Βαλκάνια λόγω της αντιπαράθεσης NATO-Ρωσίας, σηματοδοτούν την έναρξη των διαπραγματεύσεων για την εξεύρεση λύσης στο ζήτημα της ονομασίας της πΓΔΜ.
Τα media και στις δυο χώρες σκιαγραφούν σκηνικό πολιτικής ρήξης που θα οδηγήσει σε ναυάγιο τις διαπραγματεύσεις και στις καλλένδες τη λύση, ενώ παράλληλα οι κοινωνίες επιδεικνύουν ανησυχητικές ενδείξεις ανάφλεξης, στο άκουσμα των πρωτοβουλιών και παρουσιάζουν αναφυλακτικά σοκ στη σεναριολογία.
Δεδηλωμένα συμφέροντα όμως στην περιοχή που συναρτώνται με την επίλυση του προβλήματος έχουν και τρίτες χώρες και σχηματισμοί, όπως οι ΗΠΑ, η Ρωσία η ΕΕ και το ΝΑΤΟ, ενώ ρόλο μπορούν να αναπτύξουν όμορες χώρες όπως η Βουλγαρία, η Σερβία, η Αλβανία και η Τουρκία, καθώς όλες διαθέτουν επιρροή πληθυσμιακά, πολιτικά και θρησκευτικά στην πΓΔΜ, η σταθερότητα, στο πολιτικό σκηνικό της οποίας, παραμένει ζητούμενο.
Στην Ελλάδα κόμματα και θεσμοί εμφανίζονται μουδιασμένοι απέναντι στην κοινωνική αντίδραση, καθώς το δέλεαρ πολιτικής εκμετάλλευσης της δυναμικής αντίδρασης κοινωνικών ομάδων είναι πάντα ισχυρό, ενώ σε συνδυασμό με τη σωρευμένη κοινωνική ένταση λόγω της παρατεταμένης οικονομικής καχεξίας, δημιουργούν ένα ιδιαίτερα εύφλεκτο κοκτέιλ μολότοφ για την ανάφλεξη και εμπρηστική δράση του οποίου απαιτείται μόνο μια θρυαλλίδα. Το ρόλο της σπίθας μπορούν να παίξουν media και social media είτε μέσω έμμεσων παρεμβάσεων και επιχειρήσεων παραπληροφόρησης, είτε άμεσα δια της ενεργοποίησης εν υπνώσει επαφών του Κρεμλίνου με παράγοντες που διαθέτουν επιρροή και εκτόπισμα στα media, την εκκλησία και την πολιτική.
Μέσα σε αυτό το πεδίο που προσδιορίζεται από τη δράση παραγόντων, την ανοχή και ανάγκη διατήρησης της κοινωνικής συνοχής και πολιτικής σταθερότητας οριοθετείται η βιωσιμότητα της προοπτικής επίλυσης του προβλήματος.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω και τις διαρκείς και έντονες πιέσεις του διεθνούς παράγοντα, όπως αυτές εκδηλώνονται μέσω τοποθετήσεων, διαρροών και δημοσιευμάτων, οι πολιτικοί αρχηγοί λαμβάνουν θέσεις με γνώμονα τη διατήρηση του κοινωνικού τους ερείσματος, τη δυνατότητα προώθησης των λύσεων.
Η πολιτικο-κοινωνική επώαση του ζητήματος έχει μόλις ξεκινήσει και μάλιστα με έντονες διεργασίες, ενώ -σε αυτή τη φάση- μαζικές εκδηλώσεις όπως τα συλλαλητήρια οδηγούν στη δημιουργική και δημοκρατική εκτόνωση της σωρευμένης κοινωνικής έντασης, ενώ ταυτόχρονα συμβάλλουν, ως μοχλός πίεσης, στις διαπραγματεύσεις.
Κλειδί για την αποτίμηση της κατάστασης και των προοπτικών επίτευξης λύσης είναι ο χρόνος, καθώς σύμφωνα με τον οδικό χάρτη που έχει συμφωνηθεί σε διακρατικό επίπεδο χρόνος ωρίμανσης του θέματος έχει ορισθεί το καλοκαίρι, δημιουργώντας τον απαραίτητο χώρο και χρόνο για κοινωνικοπολιτικές ζυμώσεις και την προετοιμασία του εδάφους.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον η διατύπωση, σε υψηλούς τόνους, της τεχνικής διαφωνίας της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην Ελλάδα και οι ακόμα πιο έντονες αντιδράσεις της Εκκλησίας και άλλων κοινωνικών φορέων, δεν αποτελούν παρά υγιείς και θεμιτές εκφάνσεις μιας ιδιαίτερα σύνθετης διαπραγματευτικής διαδικασίας η οποία αγγίζει τον πυρήνα κοινωνικών ευαισθησιών και στις δυο χώρες.
Συνεπώς η ερμηνευόμενη ως σύγκρουση κυβέρνησης – μείζονος αντιπολιτεύσεως, η κριτική σε επιμέρους χειρισμούς και θέσεις που ασκεί η ελάσσονα αντιπολίτευση και τα συλλαλητήρια μπορούν να ιδωθούν ερμηνευθούν στο πλαίσιο πολιτικών ζυμώσεων και κοινωνικής εκτόνωσης.
Ραγδαίες είναι, όμως, και οι εξελίξεις στην πολιτική σκηνή των Σκοπίων, καθώς το εθνικιστικό πρώην κυβερνών κόμμα VMRO-DPMNE που εκφράζει σθεναρές αντιστάσεις, είναι πλέον αποδυναμωμένο και σε διαρκή αιμορραγία, όχι μόνο γιατί έχασε την εξουσία, αλλά γιατί χάνει βουλευτές και πολιτικό προσωπικό μέρα με τη μέρα, ενώ κορυφαίες προσωπικότητές του, όπως ο πρώην πρωθυπουργός, Νίκολα Γκρουέφσκι αντιμετωπίζουν ποινικές διώξεις για σκάνδαλα και ποινές φυλάκισης πολλών ετών επικρέμονται πάνω από τα κεφάλια τους.
Οι αντιδράσεις
Ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, λίγο μετά τη συνάντηση που κράτησε 45 λεπτά και κατά τη διάρκεια της οποίας ενημερώθηκε για τη διαπραγμάτευση σχετικά με το Σκοπιανό, μετέβη στην Βουλή όπου και δήλωσε ότι προσήλθε στη συζήτηση ως υποχρέωση που απορρέει από τον θεσμικό του ρόλο.
Κατηγόρησε τον πρωθυπουργό ότι άργησε να ενημερώσει τους πολιτικούς αρχηγούς και ότι απέφυγε να δημιουργήσει συνθήκες συνεννόησης και συναίνεσης ενώ σχολιάζοντας χαρακτηριστικά αυτή τη στάση είπε ότι «ο Τσίπρας δίχασε τους Έλληνες με τις επιλογές και τις προτάσεις του»
«Ο κ. Τσίπρας δεν ενημέρωσε ποτέ ούτε το Κοινοβούλιο, ούτε τον ελληνικό λαό,» πρόσθεσε ακόμη ο πρόεδρος της ΝΔ, Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά τη συνάντησή του στο Μέγαρο Μαξίμου με τον πρωθυπουργό και συμπλήρωσε: «Αντί να επιδιώξει ισχυρό εθνικό μέτωπο, επιδίδεται σε μικροπολιτικά παιχνίδια. Έτσι, κλείνει ένα παράθυρο ευκαιρίας προς αξιοποίηση».
«Η ΝΔ υπερασπίστηκε τα εθνικά θέματα με υπευθυνότητα, και αποφασιστικότητα. Οι Έλληνες δεν εμπιστεύονται τον κ.Τσίπρα να διαπραγματευτεί τίποτα», επισήμανε ο κ. Μητσοτάκης, ο οποίος επανέλαβε: «Δεν θα διχάσουμε τους Έλληνες για να ενώσουμε τους Σκοπιανούς».
«Ο κύριος Τσίπρας επέλεξε να πορευτεί σε αυτό το δρόμο μόνος του, ας μην ψάχνει για άλλοθι και συνενόχους»
κατέληξε ο κ. Μητσοτάκης.
Ωστόσο, εντύπωση προκάλεσε η αμέσως μετά τις δηλώσεις Μητσοτάκη, ανακοίνωση του γραφείου του πρωθυπουργού, η οποία έκανε λόγο για αίτημα του επικεφαλής της Ν.Δ. για «απουσία ήχου στη συνάντηση».
Λίγη ώρα αργότερα, το Γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού κατηγόρησε με ανακοίνωσή του τον πρόεδρο της ΝΔ Κυριάκο Μητσοτάκη για ανευθυνότητα και τυχοδιωκτισμό
Ο αμερικανικός παράγοντας
Χωρίς να δοθούν λεπτομέρειες για την ατζέντα και το κλίμα των συνομιλιών συναντήθηκαν ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκος Μητσοτάκης, με τον πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Τζέφρι Πάιατ, ενώ το θέμα της ονομασίας της πΓΔΜ τίθεται επιτακτικά στην κορυφή της πολιτικο-κοινωνικής ατζέντας και αναδεικνύεται ως φλέγον από τα media.
Σύμφωνα με πηγές του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που επικαλούνται ελληνικά media, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε τις θέσεις της Ν.Δ. για το ζήτημα της ονομασίας της ΠΓΔΜ, κατά τη συνάντησή του με τον Αμερικανό πρέσβη στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ. Ενώ αναφέρεται ότι τέθηκαν ακόμα διμερή θέματα.
Ωστόσο, αν η συνάντηση αφορούσε την επαναδιατύπωση των θέσεων της Νέας Δημοκρατίας, όπως αυτές παρουσιάστηκαν από τον ίδιο τον πρόεδρο του κόμματος στην πρόσφατη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος, τότε η συνάντηση δεν θα είχε αντικείμενο. Αντιθέτως, η πρωτοβουλία ανήκει στον πρέσβη των ΗΠΑ και εστίασε ακριβώς στις θέσεις που διατυπώθηκαν από τον πρόεδρο της ΝΔ, αποδεικνύοντας ότι αυτές αξιολογούνται ως ασαφείς και ενδεχομένως αντι-συμμαχικές.
ΔΗΣΥ-ΚΚΕ-Ποτάμι σε στάση αναμονής
Χαμηλότερους τόνους, αν και άσκησαν κριτική στην κυβέρνηση για την καθυστέρηση ενημέρωσης- ήταν οι αρχηγοί της ΔΗΣΥ, του ΚΚΕ και του Ποταμιού, πριν και μετά την ενημέρωση από τον πρωθυπουργό, χωρίς ωστόσο να αποκλείουν την πολιτική συναίνεση, ενώ φάνηκαν ακόμη πιο δεκτικοί στην πολιτική συνεννόηση.
Όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί στην Ελλάδα, όπως και ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, στάθηκαν στην ανάγκη επίλυσης των ζητημάτων του αλυτρωτισμού και ιδιαίτερα όσων περιέχονται στο Σύνταγμα της πΓΔΜ, με τα media να ερμηνεύουν τη θέση αυτή ως “ταφόπλακα” για τη διαπραγμάτευση, λόγω της πολυπλοκότητας το θέματος και των σύνθετων πολιτικών ισορροπιών που διαμορφώνονται στη γειτονική χώρα.
