Η ιδιωτική κατανάλωση και οι επενδύσεις αναμένεται να αποτελέσουν τους κύριους μοχλούς ανάπτυξης για την ελληνική οικονομία το 2018-2019, σύμφωνα με την Εκθεση Συμμόρφωσης που συνοδεύει την τρίτη αξιολόγηση.
Αν και τίθεται πιο σφιχτή διαδικασία για την εκταμίευση της δόσης των 6,7 δισ., η έκθεση αποδέχεται ρητά τη την ύπαρξη δημοσιονομικού χώρου και συμφωνεί, απριόρι, για τη χρήση του ως προς την αναδιάρθρωση και ενίσχυση των ατομικών παροχών.
Με τη σημαντική βελτίωση της αγοράς εργασίας και του καταναλωτικού κλίματος, η ιδιωτική κατανάλωση προβλέπεται να επιταχυνθεί τα επόμενα χρόνια. Το επιχειρηματικό κλίμα αναμένεται επίσης να βελτιωθεί περαιτέρω, οδηγώντας στην επιστροφή των επενδύσεων, αν και μέτρια, καθώς οι όροι χρηματοδότησης μπορούν να διευκολυνθούν μόνο σταδιακά. Το 2018 προβλέπεται ότι οι επενδύσεις θα αυξηθούν πιο δυναμικά και ο ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου θα αποτελέσει σημαντικό παράγοντα ανάπτυξης. Ένα θετικό εξωτερικό περιβάλλον αναμένεται να ενισχύσει τις καθαρές εξαγωγές, γεγονός που θα συμβάλει με τον τρόπο αυτό στην ανάπτυξη το 2018. Αυτή η θετική προοπτική αναμένεται να ωφελήσει το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, όπου προβλέπονται μέτρια πλεονάσματα για τα επόμενα χρόνια.
Το βασικό σενάριο εξαρτάται από την ομαλή ολοκλήρωση της τρίτης αναθεώρησης του προγράμματος και την ομαλή κατάργηση του προγράμματος στήριξης της σταθερότητας του ΕΜΣ το 2018. Η προβολή αυτή βασίζεται στην υπόθεση ότι η ολοκλήρωση της τρίτης αναθεώρησης του προγράμματος ΕΜΣ θα συμβάλει στη διαρκή βελτίωση στο καταναλωτικό και επιχειρηματικό κλίμα και στη χαλάρωση των συνθηκών χρηματοδότησης εν μέσω μιας σταδιακής χαλάρωσης των ελέγχων κεφαλαίου, η οποία με τη σειρά της έχει τη δυνατότητα να προσελκύσει ξένες επενδύσεις.
Ωστόσο, οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την προβολή αυτή παραμένουν σημαντικοί. Επιπλέον, οποιαδήποτε καθυστέρηση στη διαδικασία του προγράμματος θα ήταν επιβλαβής για την ανάκαμψη. Ένας επιπλέον κίνδυνος είναι η ενδεχόμενη υστέρηση εκτέλεσης του προϋπολογισμού για τις δημόσιες επενδύσεις το 2018, γεγονός που θα παρεμπόδιζε τη συνολική αύξηση των επενδύσεων.
Προβλέψεις
Σύμφωνα με την έκθεση η ανάτπυξη του ΑΕΠ προβλέπεται να φθάσει το 1,6% το 2017 και να αυξηθεί περαιτέρω το 2018. Η αύξηση του ΑΕΠ το 2017 έχει αναθεωρηθεί επί τα χείρω από το 2,1% που είχε προβλεφθεί κατά τη δεύτερη αναθεώρηση. Η αρνητική αναθεώρηση οφείλεται σε δύο παράγοντες: την αναθεώρηση των ετήσιων εθνικών λογαριασμών του 2016, καθώς το φθινόπωρο του 2017 αποκαλύφθηκε μια διαφορετική σύνθεση ανάπτυξης της αναπτυξιακής δυναμικής από την προηγούμενη περίοδο.
Συγκεκριμένα, η ιδιωτική κατανάλωση αποδεικνύεται λιγότερο ευπροσάρμοστη το 2016 από ότι πρότεινε τα προηγούμενα δεδομένα. Τούτο επιβεβαιώθηκε από την ανεπαρκή απόδοση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο του 2017.
Δεύτερον, η δυσμενής επίδραση της καθυστέρησης στο κλείσιμο της δεύτερης επισκόπησης των επενδύσεων φαίνεται να επηρέασε και το τρίτο τρίμηνο, καθώς ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου μειώθηκε περαιτέρω τους καλοκαιρινούς μήνες. Ωστόσο, η προσωρινή εκτίμηση της αύξησης του ΑΕΠ κατά το τρίτο τρίμηνο του 2017 υποδηλώνει μια συνεχή οικονομική ανάκαμψη φέτος. Για πρώτη φορά από το 2006 η ελληνική οικονομία έχει αυξηθεί για τρία συνεχόμενα τρίμηνα.
Η επικαιροποιημένη βασική προβολή των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων προσδιορίζει ένα μικρό δημοσιονομικό χώρο το 2018, που θα επιτρέψει στις αρχές να εφαρμόσουν τη μεταρρύθμιση του συστήματος οικογενειακών παροχών – μια προηγούμενη δράση στο πλαίσιο της τρίτης αναθεώρησης – χωρίς αντισταθμιστικά μέτρα. Το αρχικό ισοζύγιο του 2018 προβλέπεται να φθάσει το 3,7% του ΑΕΠ καθαρό από το κόστος των νέων μεταρρυθμίσεων κοινωνικής πρόνοιας και 3,5% του ΑΕΠ μόλις αντανακλάται η πρόσθετη κοινωνική δαπάνη.
Σε σύγκριση με τη δεύτερη πρόβλεψη για αναθεώρηση, η προβλεπόμενη αύξηση των εσόδων και των δαπανών το 2018 μειώθηκε κάπως, ιδιαίτερα όσον αφορά τις δαπάνες, προκαλώντας βελτίωση του πρωτογενούς αποτελέσματος κατά 0,2% του ΑΕΠ. Η πιο υποτονική δυναμική από την πλευρά των εσόδων οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη συνολική αρνητική μεταφορά από τις εξελίξεις των εσόδων το 2017, δεδομένου ότι, με στόχο την επίτευξη συνετού σχεδιασμού της δημοσιονομικής πολιτικής, οι παράγοντες που συνέβαλαν θετικά στην αύξηση των εσόδων το 2017 δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτοί με αξιόπιστο και μόνιμο τρόπο.
Όσον αφορά τις δαπάνες, οι προβλέψεις για τη χαμηλότερη αύξηση των συνταξιοδοτικών, βασίζονται σε νέες πληροφορίες που παρείχαν τα συνταξιοδοτικά ταμεία για νέες συνταξιοδοτικές αιτήσεις και σε συντηρητική εκτίμηση της απόδοσης αναθεώρησης των δαπανών που πραγματοποιήθηκε το 2017. Οι αρχές συμφώνησαν να χρησιμοποιηθεί το μεγαλύτερο μέρος του δημοσιονομικού χώρου για τη μεταρρύθμιση του ισχύοντος ενιαίου επιδόματος τέκνων και των μεγάλων οικογενειακών επιδομάτων και για τη χρηματοδότηση πρόσθετων κοινωνικών προγραμμάτων για βρεφονηπιακούς σταθμούς και σχολικά γεύματα.
compliance_report_-_3rd_review