Συνθήκες σύγκρουσης εν αναμονή διαμορφώνονται πλέον στην Ισπανία καθώς οι δηλώσεις του προέδρου της Καταλονίας, Καρλές Πουτζεμόντ, στην εκπνοή του δεύτερου τελεσιγράφου της Ισπανικής κυβέρνησης κρίθηκαν ανεπαρκείς με αποτέλεσμα το υπουργικό συμβούλιο να αποφασίσει την ενεργποίηση του άρθρου 155 του συντάγματος που απεκδύει την τοπική κυβέρνησης από τις εξουσίες, οδηγώντας σε de facto κατάργηση του καθεστώτος της αυτονομίας.
Σήμερα, στις 10:00 το πρωί τοπική ώρα εξέπνευσε και το δεύτερο τελεσίγραφο που είχε θέσει η Μαδρίτη στον πρόεδρο της Καταλονίας για να αποσαφηνίσει τις δηλώσεις του και τις αποφάσεις που έλαβε όσον αφορά την ανεξαρτησία, μετά το Δημοψήφισμα. Ο Πουτζεμόντ επέμεινε στη δημιουργική ασάφεια της διακήρυξης εν αναμονή ανεξαρτησίας.
Ωστόσο, παρά η τροχιά σύγκρουσης στην οποία έχουν τεθεί Μαδρίτη και Βαρκελώνη δεν έχει ακόμη καταστεί αναπόδραστη καθώς μέχρι το Σάββατο η τοπική κυβέρνηση μπορεί να διαλύσει το Κοινοβούλιο προκηρύσσοντας εκλογές-δημοψηφισματικού χαρακτήρα, το αποτέλεσμα των οποίων έχει απριόρι δηλώσει ότι αποδέχεται η Μαδρίτη. Με μια τέτοια λύση εκτόνωσης οι διαπραγματεύσεις θα μπορούσαν να ξεκινήσουν μετά, επιτρέποντας και στις δυο πλευρές να σώσουν τα προσχήματα αποφεύγοντας μια άνευ προηγουμένου μετωπική σύγκρουση.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του γραφείου πρωθυπουργού της Ισπανίας, Μαριάνο Ραχόι, η κεντρική κυβέρνηση αποφάσισε μετά από υπουργικό συμβούλιο να ενεργοποιήσει το άρθρο 155 του Συντάγματος απεκδύοντας την τοπική κυβέρνηση της Κατλονίας από τις εξουσίες της και επιβάλλοντας de facto νέο καθεστώς στην ημι-αυτόνομη περιοχή, διαδικασία που αναμένεται να ολοκληρωθεί το Σάββατο καθώς απαιτείται η ψήφιση από το Κοινοβούλιο της Ισπανίας.
Η περιφερειακή κυβέρνηση της Καταλονίας απείλησε την κεντρική κυβέρνηση της Ισπανίας με διακήρυξη ανεξαρτησίας αν δεν ξεκινήσουν άμεσα συζητήσεις στη βάση του αποτελέσματος του Δημοψηφίσματος, το οποίο ωστόσο δεν αναγνωρίζεται ούτε από τη Μαδρίτη αλλά ούτε και από τις Βρυξέλλες.
Η διαδικασία για την ενεργοποίηση του άρθρου 155
Ο πρωθυπουργός της χώρας δεν μπορεί μονομερώς να ενεργοποιήσει το άρθρο 155. Θα πρέπει πρώτα να προειδοποιήσει τον πρόεδρο της περιοχής να επανέλθει στη συνταγματική τάξη και στη συνέχεια να του δώσει χρονικό περιθώριο για να συμμορφωθεί, όπως συνέβη δις με τα τελεσίγραφα που απηύθυνε μετά από συνεδριάσεις του υπουργικού συμβουλίου.
Σε περίπτωση αποτυχίας, ο πρωθυπουργός, υποβάλλει το θέμα στη Γερουσία, όπου το Λαϊκό Κόμμα έχει την πλειοψηφία, και γνωστοποιεί τα έκτακτα μέτρα που προτίθεται να εφαρμόσει.
Αρχικά συνέρχεται μία επιτροπή της Γερουσίας, η οποία εισηγείται στην Ολομέλεια η οποία θα κληθεί να ψηφίσει ή όχι την ενεργοποίηση του εν λόγω άρθρου. Εάν εγκρίνουν τις προτάσεις του προέδρου της κυβέρνησης με απόλυτη πλειοψηφία, ο πρωθυπουργός έχει ελεύθερα τα χέρια για να προχωρήσει στην εφαρμογή τους.
Ωστόσο, πρόκειται για μια “θολή” διαδικασία η οποία μπορεί να πάρει χρόνο ου θα υπερβεί τη μια εβδομάδα, δίνοντας έτσι χώρο για παρασκηνιακές διαβουλεύσεις στη σκια της εν εξελίξει διαδικασίας.
Εφόσον ενεργοποιηθεί το άρθρο 155, δημόσιοι λειτουργοί και αιρετοί μπορούν να τεθούν σε διαθεσιμότητα και να αντικατασταθούν. Στην περίπτωση αυτή, ο πρόεδρος της Καταλονίας μπορεί να αντικατασταθεί από τον περιφερειάρχη της Καταλονίας, κύριο εκπρόσωπο του κεντρικού κράτους στην περιοχή.
Η διάταξη επιτρέπει «την ανάληψη του ελέγχου των πολιτικών και διοικητικών οργάνων της Αυτόνομης Κοινότητας» του αυτόνομου πανεπιστημίου της Βαρκελώνης. Αυτό σημαίνει την προσωρινή «ανάκληση» του καθεστώτος αυτονομίας της περιοχής, σύμφωνα με τον Χοσέ Κάρλος Κάνο Μοντεχάνο, του πανεπιστημίου Computense de Madrid.
Ταυτόχρονα, η κεντρική κυβέρνηση μπορεί να αναλάβει τις αρμοδιότητες που έχουν παραχωρηθεί στη Βαρκελώνη, σε τομείς όπως η δημόσια τάξη και οι δημόσιες υπηρεσίες.
