Με τον Ισπανό βασιλιά Φίλιππο να συνεχίζει το μπαράζ άστοχων πολιτικών παρεμβάσεων ρίχνοντας λάδι στη φωτιά, την κυβέρνηση Ραχόι να ετοιμάζεται για “δημοκρατικό πραξικόπημα” στην Καταλονία και την τοπική κυβέρνηση Πουτζεμόντ να προαναγγέλλει διακήρυξη ανεξαρτησίας, οι κινήσεις στη σκακιέρα εξαντλούνται και τα περιθώρια ελιγμών είναι ασφυκτικά περιορισμένα.
Με όλους τους τοπικούς παράγοντες να έχουν καταστεί πλέον μέρη του ίδιου προβλήματος και τη δυναμική της μετωπικής σύγκρουσης να μοιάζει μη αναστρέψιμη η μόνη εφικτή λύση διαμεσολάβησης μπορεί να εκδηλωθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ωστόσο η ανάπτυξη μιας τέτοιας πρωτοβουλίας χωρίς κοινή πρόσκληση θα ευθεία παρέμβαση στα εσωτερικά κράτους-μέλους και θα παραβίαζε ανοιχτές θύρες. Μια διαιτητική μεσολάβηση της ΕΕ μεταξύ κεντρικής και περιφερειακής κυβέρνησης στην Ισπανία θα έπαιζε το παιχνίδι της καταλονικής κυβέρνησης η οποία θα αναγνωριζόταν de facto ως ισότιμη της κεντρικής και θα διεκδικούσε από θέσης πλέον τα αντίστοιχα δικαιώματα.
Αν και οι κινήσεις δεν έχουν εξαντληθεί οι μόνες που παραμένουν επί τάπητος είναι αυτές που έχουν εξαγγελθεί τόσο από τον υπουργό Δικαιοσύνης του Μαριάνο Ραχόι, για την αφαίρεση αρμοδιοτήτων από την κυβέρνηση της Καταλονίας, που ισοδυναμεί με κατάργηση του καθεστώτος της αυτονομίας όσο και από την κυβέρνηση Πουτζεμόντ, για τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας της Καταλονίας. Η προσπάθεια μιας εκ των δυο πλευρών να κινηθεί πυροδοτεί πλέον αυτομάτως την άλλη πλευρά προκαλώντας αλυσιδωτή αντίδραση.
Υπ αυτό το πρίσμα η κατάσταση βρίσκεται σε αδιέξοδο, το οποίο όμως ακόμη δεν έχει καταστεί μη αναστρέψιμο. Η ανάπτυξη μιας πρωτοβουλίας αποκλιμάκωσης όμως δεν μπορεί έρθει άμεσα από την ΕΕ, αλλά με τη στήριξη της ΕΕ ως παράγοντα διασφάλισης και της τάξης και της ασφάλειας, ρόλο που μπορεί να παίξει η Κομισιόν ακόμη και χωρίς πρόσκληση αλλά εκ του ρόλου της. Για να συμβεί όμως κάτι τέτοιο τα δυο μέρη θα πρέπει να διαβουλευτούν παρασκηνιακά καταλήγοντας εκεί σε συμφωνία για συνομιλίες και εδραιώνοντας -ακόμα και με ητν άτυπη συμμετοχή της ΕΕ- modus vivendi και modus operandi για τον οδικό χάρτη και τα ορόσημα των διπαραγματεύσεων που θα ακολουθήσουν.
Πολιικά και διπλωματικά αυτό συνεπάγεται τη διατήρηση της θέσης της ΕΕ για τη μη-αναγνώριση του Δημοψηφίσματος και την καταδίκη της αδικαιολόγητης χρήσης βίας. Σε πρώτο στάδιο η Καταλανική κυβέρνηση θα έπρεπε να αναγνωρίσει την εξουσία του Συνταγματικού Δικαστηρίου και να υποβαθμίσει το Δημοψήφισμα ως διαπραγματευτικό χαρτί, λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα την έναρξη των συνομιλιών με τον οδικό χάρτη που η ίδια θα έχει θέσει. Ο ρόλος της ΕΕ σε μια τέτοια διαδικασία θα ήταν αυτός του θεματοφύλακα, ώστε να αποφευχθούν αιφνιδιαστικές κινήσεις αλλαγής όρων και ανατροπής του status quo.
