Τον κώδωνα του κινδύνου για την προοπτική αποσταθεροποίησης των Βαλκανίων λόγω της διαρκώς εντεινόμενης εμπλοκής και αυξημένης παρουσίας της Τουρκίας, της Ρωσίας, της Σαουδικής Αραβίας, ακόμα και της Κίνας, έκρουσε ο υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς, ζητώντας την επιτάχυνση της ενταξιακής πορείας της περιοχής στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η παρέμβαση Κουρτς έχει βέβαια πολιτικό υπόβαθρο καθώς ο διεκδικεί τη πρωθυπουργία στις επερχόμενες εκλογές, όντας επικεφαλής της Αυστριακού Λαϊκού Κόμματος και έχει εκφράσει κατ επανάληψη αντιδραστικές θέσεις στο μεταναστευτικό. Ωστόσο, η τοποθέτηση Κουρτς και μάλιστα στο πλαίσιο αφιερώματος στη γερμανική εφημερίδα Handelsblatt και ο τόνος που επιλέγει είναι ενδεικτικός της υποστήριξης που τυγχάνουν οι θέσεις του και στη Γερμανία και ιδιαίτερα στην κεντρική πολιτική σκηνή.
Ο Κουρτς αναπτύσσει σειρά παραμέτρων για τις οποίες η Τουρκία, η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία επιχειρούν να παρέμβουν σε όλα τα επίπεδα της διάρθρωσης των κοινωνιών στα Βαλκάνια, επισημαίνοντας ότι η στρατηγική αυτή διευκολύνεται από την οικονομική καχεξία και το ιδιότυπο καθεστώς παγώματος της ευρωπαϊκής προοπτικής. Ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών ζητά άμεση ένταξη στην ΕΕ, ενώ δεν μιλά για ταυτόχρονη ένταξη στο NATO, παίζοντας έξυπνα και σιωπηρά το χαρτί του ευρωστρατού που προωθεί η Άγκελα Μέρκελ.
Η ΕΕ όμως έχει αποδείξει ότι είναι νωχελική στα κρίσιμα ζητήματα, ενώ ακόμα δεν έχει συνέλθει από το σοκ της ένταξης των χωρών της Βαλτικής οι οποίες επιχειρούν να αποδημήσουν, σε κάθε ευκαιρία, το ευρωπαϊκό κεκτημένο και να επιβάλλουν μια αποσχιστική εθνοκεντρική πολιτική κουλτούρα.
Οι καθυστερήσεις όμως στην ένταξη των Βαλκανίων σε συνδυασμό με την παρατεταμένη οικονομική δυσπραγία στην περιοχή δημιουργούν πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη πολιτικών δίνουν χώρο για την ανάπτυξη πρωτοβουλιών από χώρες που επενδύουν στη συντήρηση μιας προοδευτικά αποσταθεροποιούμενης περιοχής η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μοχλός πίεσης για την Ευρώπη.
«Στο Σεράγεβο και στην Πρίστινα οι γυναίκες πληρώνονται προκειμένου να φορούν μπούρκα δημοσίως. Δεν μπορούμε να παρακολουθούμε και να μην κάνουμε τίποτα»,
δηλώνει στην εφημερίδα «Handelsblatt» ο κ. Κουρτς, σημειώνοντας πως θέματα όπως το Brexit δεν πρέπει να αποσπάσουν την προσοχή της Ε.Ε. από τα Δυτικά Βαλκάνια. Υπάρχουν ακόμη σοβαρές εντάσεις
μεταξύ των κρατών στην περιοχή, προσθέτει και καταλήγει:
«Πρέπει να συνεχίσουμε να διαδραματίζουμε ενεργό ρόλο σε αυτή την κρίσιμη περιοχή, προσφέροντας μια αξιόπιστη ευρωπαϊκή προοπτική».
Η εφημερίδα αναφέρεται εκτενώς στην προσπάθεια της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ να κρατήσουν χώρες όπως η Σερβία και το Μαυροβούνιο στην επιρροή τους, ενώ επισημαίνει και τον «ανταγωνισμό» που αντιμετωπίζουν από τις ΗΠΑ, την Ρωσία, την Τουρκία και την Σαουδική Αραβία. Σε ό,τι αφορά την Γερμανία, η «Handelsblatt» υπενθυμίζει ότι το 2014 ανέλαβε την πρωτοβουλία να εντατικοποιήσει τις σχέσεις με τα Βαλκάνια, ενθαρρύνοντας τις μεταρρυθμίσεις και την συνεργασία στο πλαίσιο της «Διαδικασίας του Βερολίνου». Όπως αναφέρουν ωστόσο οι αρθρογράφοι, δεν έχει επιτευχθεί μεγάλη πρόοδος, με αποτέλεσμα πριν από λίγο καιρό ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ να ανακοινώσει την Ατζέντα «Διαδικασία του Βερολίνου Plus», με πιο συγκεκριμένους στόχους για βοήθεια και ολοκλήρωση.
Η Τουρκία, από την άλλη πλευρά, έλκεται από τα Βαλκάνια τόσο συναισθηματικά όσο και λογικά, αναφέρεται χαρακτηριστικά. «Αιώνες τουρκικής ηγεμονίας άφησαν πίσω μουσουλμανικές μειονότητες και πολιτιστική και αρχιτεκτονική κληρονομιά. Πολλά ιστορικά μνημεία αποκαθίστανται από κρατικές τουρκικές υπηρεσίες», αναφέρει η γερμανική εφημερίδα και προσθέτει ότι η Άγκυρα προωθεί ταυτόχρονα μια πολύ ορθολογική οικονομική ατζέντα. Το τελευταίο διάστημα έγιναν τουρκικές επενδύσεις σε μεταλλεία του Κοσόβου, στις αερομεταφορές στην Αλβανία, ενώ τον Μάιο συνήφθη νέα συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την Βοσνία.
Την ίδια ώρα η Ρωσία, σύμφωνα με την εφημερίδα, φαίνεται να αξιοποιεί τους ιστορικούς και θρησκευτικούς δεσμούς της κυρίως με την Σερβία. Οι δε Σέρβοι, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, είναι στην πλειονότητά τους ρωσόφιλοι και δεν βλέπουν θετικά το ΝΑΤΟ. Σε μια πρόσφατη επίσκεψή του στην Σερβία ο αναπληρωτής πρωθυπουργός της Ρωσίας Ντμίτρι Ρογκόζιν τόνισε ότι «η Σερβία δεν θα γίνει ποτέ μέλος της Ε.Ε.».
Η ΠΓΔΜ από την πλευρά της, σύμφωνα με την «Handelsblatt», επιθυμεί να επιταχύνει την ένταξή της στο ΝΑΤΟ, καθώς, όπως δήλωσε η υπουργός Άμυνας Ραντμίλα Σεκερίνσκα, υπάρχουν «ρωσικές προσπάθειες να αποκτήσουν επιρροή στην πολιτική ζωή μας και στην ασφάλειά μας». Η Μόσχα απορρίπτει τις εικασίες ως «ρωσοφοβία».
Το αφιέρωμα κλείνει με αναφορά στην επιρροή που επιδιώκει η Άγκυρα και στην Βουλγαρία, μέσω του κόμματος Dost, αλλά και στις βλέψεις της Κίνας να αποκτήσει ρόλο στην περιοχή, κυρίως μέσω του τεράστιου έργου υποδομής και εμπορίου «Μία ζώνη, ένας δρόμος», το οποίο στοχεύει στην διευκόλυνση της επικοινωνίας κατά μήκος της Ευρασίας και προβλέπει επένδυση ύψους 10 δισεκατομμυρίων ευρώ από την πλευρά του Πεκίνου, σε 16 χώρες της ανατολικής και της νοτιοανατολικής Ευρώπης.