Σε παράγοντα πολιτικής αποσταθεροποίησης και συνεπώς μοχλό πίεσης για ανακατατάξεις έχει εξελιχθεί το προσφυγικό σε μια σειρά από ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες αν και δεν σηκώνουν το κύριο βάρος της κρίσης εν τούτοις ταλανίζονται από αυτό. Οι υψηλοί τόνοι, η επιβολή πολιτικής ατζέντας από τα media, η αδυναμία των Βρυξελλών να απαντήσουν γρήγορα και πειστικά σε μια σειρά από συνδεδεμένα ζητήματα με το μεταναστευτικό δημιούργησαν συνθήκες που τα συντηρητικά κόμματα, η ακροδεξιά και πολλές φορές ξένες δυνάμεις χρησιμοποιούν για την επίτευξη στόχων, πολλές φορές ασύνδετων με το ζήτημα ανα χείρας.
Η ευρεία κοινωνική διείσδυση των θεμάτων που άπτονται του μεταναστευτικού, η έλλειψη ευρωπαϊκής παιδείας για το ζήτημα και η διακριτική μεταχείριση χωρών, κομμάτων και συνθηκών από τις Βρυξέλλες δημιούργησαν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την ανάδειξη του ζητήματος στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας.
Το προσφυγικό συνδέθηκε με την Ελλάδα, την οικονομική κρίση, τον βαλκανικό διάδρομο, τη συνθήκη Σένγκεν, με το Brexit, το Μεσανατολικό, τη Συρία και την τρομοκρατία. Συνδέσεις που οδήγησαν σε μια νέα πολιτική πραγματικότητα που όλα τα θέματα συνδέονταν με αποτέλεσμα η γερμανική νοοτροπία “ένα θέμα τη φορά” να καθίσταται παρωχημένη. Η αλληλουχία των γεγονότων, η ταχύτητα των εξελίξεων και η γερμανική εμπλοκή βραχυκύκλωσαν τις Βρυξέλλες.
Η ζημιά όμως από την αδυναμία χειρισμού του προσφυγικού είναι πολύ μεγαλύτερη. Σε πολύ λίγο καιρό η Γερμανία φάνηκε ανήμπορη να ακολουθήσει το ρυθμό των εξελίξεων, οι Βρυξέλλες αποδείχθηκαν κατώτερες των περιστάσεων και το κενό εξουσίας στην Ευρώπη αποκαλύφθηκε. Οι πολιτικές αντεγκλήσεις, η προσπάθεια παγώματος άλλων θεμάτων, μεταξύ των οποίων το ελληνικό και η επιχείρηση ανατροπής της ατζέντας με ad hoc πολιτικές και επικοινωνιακό μπάζωμα δεν άλλαξαν την ουσία.
Η Ευρώπη και οι βασικοί της πυλώνες αιμορραγούν, η αδυναμία είναι πρόδηλη στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης όπου η έλλειψη πολιτικής πυγμής τροφοδοτεί αποσχιστικές τάσεις και οδηγεί στην αποδόμηση του μετριοπαθούς συστήματος.
Τα περιστατικά
Χωρίς κυβέρνηση τρεις μήνες μετά τις εκλογές παραμένει η Ολλανδία καθώς μπορεί η ακροδεξιά του Βίλντερς να ηττήθηκε, η κεντροδεξιά του Ρούτε όμως δεν μπορεί σημεία επαφής για να διαμορφώσει κυβέρνηση συνεργασίας, με βασικό σημείο αντιπαράθεσης μεταξύ των πολιτικών αρχηγών και των κομμάτων την πολιτική για το μεταναστευτικό.
Η Ολλανδία και το Βέλγιο φημίζονται για τις μακροσκελείς διαπραγματεύσεις στον σχηματισμό κυβέρνησης, χωρίς όμως αυτό να συνεπάγεται την ακυβερνησία τους καθώς οι χώρες κυβερνώνται από την προηγούμενη κυβέρνηση μέχρι να σχηματιστεί νέα που θα λάβει ψήφο εμπιστοσύνης από τη Βουλή.
Το προσφυγικό αποτέλεσε όμως και την αιτία πτώσης της κυβέρνησης στην Αυστρία, όπου η άνοδος του σκληροπυρηνικού δεξιού Σεμπάστιαν Κουρτς στην ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος οδήγησε σε κατάρρευση της συγκυβέρνησης υπό τους Σοσιαλιστές με μείζον ζήτημα τη διαχείριση του προσφυγικού.
Το μεταναστευτικό αποτελεί ένα από τα κυρίαρχα θέματα της ατζέντας του ακροδεξιού Βίτορ Ορμπάν στην Ουγγαρία, με αποτέλεσμα να μπει σε τροχιά σύγκρουσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση και να προσεγγίσει τη Ρωσία.
Στο Group Visegrad συμμετέχει όμως και η Πολωνία, υιοθετώντας επίσης ακραίες θέσεις επί του προσφυγικού, ενώ η πρωθυπουργός της χώρας προέρχεται από το ακροδεξιό κόμμα του Κατσίνσκι έχει συγκρουστεί ήδη με την ΕΕ σε μια σειρά ζητήματα τα περισσότερα εκ των οποίων αποτελούν προεκτάσεις του προσφυγικού.
Το προσφυγικό αποτέλεσε την αιτία της διάσπασης του κυβερνητικού συνασπισμού και στη μακρινή αλλά Ευρωπαϊκή Φινλανδία. Εκεί η απόφαση του πρωθυπουργού να αποπέμψει από το κυβερνητικό σχήμα το δεύτερο μεγαλύτερο κόμμα, των εθνικιστών παράγει μικρής κλίμακας πολιτικές ανακατατάξεις και ηχηρά μηνύματα. Αιτία αποτέλεσε η εκλογή ακροδεξιού αντιμεταναστευτικού ηγέτη στην ηγεσία του κόμματος των εθνικιστών.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι επ αφορμής του προσφυγικού και της σύνδεσής του με την τρομοκρατία επιβλήθηκαν έλεγχοι σε αρκετά σημεία της ζώνης Σένγκεν, καθιστώντας ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα τς ΕΕ σε δυσλειτουργικό θεσμό.
Αν σε αυτά τα περιστατικά προστεθούν οι προβοκάτσιες σε βάρος προσφύγων από Γερμανούς ακροδεξιούς, η κούρσα της Λε Πεν προς τη γαλλική προεδρία και η γενικευμένη πολιτική αναταραχή στην ΕΕ που στοίχισε τόσο στην ανάπτυξη όσο και στη σταθερότητα της ευρύτερης περιοχής τότε σκιαγραφείται ένα μάλλον ζοφερό σκηνικό.
Ανοιχτό όμως μένει το θέμα των υποκινητών, των επωφελούμενων και των δραστών, σε αυτό το άκρως επικίνδυνο γαϊτανάκι.
[infogram id=”asylum_granted_eu” prefix=”uaA” format=”interactive” title=”Asylum granted EU”]
