Ως ιδιαίτερα ανησυχητικά για το μέλλον της Ευρώπης και της Ευρωζώνης ερμηνεύονται τα μηνύματα από -την περιορισμένων προσδοκιών- πρώτη συνάντηση του Εμμάνουελ Μακρόν με την Άγκελα Μέρκελ. Κατά τις κοινές δηλώσεις χρησιμοποιήθηκαν έννοιες και διατυπώσεις που παραπέμπουν σε πολύ βαθύτερες διεργασίες και σχεδιασμούς, συνθήκη φαινομενικά αδύνατη για έναν “ανεξάρτητο” υποψήφιο με ένα νέο κόμμα.
Προσεγγίζοντας όμως το θέμα πιο πολιτικά οι δηλώσεις του νεοεκλεγέντος Γάλλου προέδρου στέλνουν μήνυμα συνέχειας της Γαλλίας παρά την αλλαγή σκυτάλης, δημιουργούν παρ’ όλα αυτά ερωτηματικά, τα οποία ακόμα και η Άγκελα Μέρκελ δεν φάνηκε έτοιμη να απαντήσει ή δεν θέλησε να ανοίξει τη συζήτηση αυτή προεκλογικά.
Σε κάθε περίπτωση τα μηνύματα που πρέπει να αποκωδικοποιηθούν και τα σημεία του νέου πολιτικού χάρτη της ΕΕ που πρέπει να συνδεθούν, μετά τη συνάντηση των ηγετών Γαλλίας και Γερμανίας είναι πολλά.
Η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ και ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν δήλωσαν «ανοιχτοί» στην ιδέα μιας αλλαγής των ευρωπαϊκών συνθηκών προκειμένου να μεταρρυθμιστεί κατά κύριο λόγο η λειτουργία της Ευρωζώνης, δήλωση που δημιουργεί μεγαλύτερη αβεβαιότητα από αισιοδοξία, καθώς συνδέεται άμεσα με τη σύνοδο των Βερσαλλιών στην οποία οι ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας έθεσαν ευθαρσώς, για πρώτη φορά, το ζήτημα της Ευρώπης-Ευρωζώνης πολλών ταχυτήτων.
«Από γερμανική άποψη, είναι δυνατόν να αλλάξουμε τις συνθήκες αν αυτό έχει νόημα» είπε η Μέρκελ μιλώντας στους δημοσιογράφους στο Βερολίνο. «Θα ήμουν έτοιμη για κάτι τέτοιο αλλά πρώτα θα εργαστούμε πάνω στο τι θέλουμε να μεταρρυθμίσουμε», πρόσθεσε. Ο Γάλλος πρόεδρος από την πλευρά του είπε ότι «δεν υπάρχουν ταμπού» όσον αφορά αυτήν την ιδέα.
Από τις δηλώσεις αυτές προκύπτει ότι η Άνγκελα Μέρκελ εμφανίζεται πιο επιφυλακτική από τον Εμμάνουελ Μακρόν, ο οποίος φάνηκε να επιδιώκει πιο επιθετικές προσεγγίσεις.
Ο δύο ηγέτες συμφώνησαν να καταρτίσουν έναν μεσοπρόθεσμο «οδικό χάρτη» με αντικείμενο την εμβάθυνση της ολοκλήρωσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης αλλά και για να καταστεί πιο ανθεκτική η Ευρωζώνη απέναντι στις κρίσεις.
«Η Γερμανία θα τα πάει καλά μακροπρόθεσμα μόνο αν η Ευρώπη τα πάει καλά και η Ευρώπη θα τα πάει καλά μόνο αν υπάρχει μια ισχυρή Γαλλία»
είπε η Μέρκελ στην κοινή συνέντευξη Τύπου, προσθέτοντας ότι οι κυβερνήσεις των δύο χωρών θα συζητήσουν βασικά θέματα σε μια συνάντηση που θα έχουν τον Ιούλιο.
Η Άγγελα Μέρκελ, όταν ρωτήθηκε αν ανησυχεί μήπως το σχέδιο του Μακρόν για την εφαρμογή ενός «Νόμου Αγοράστε Ευρωπαϊκά» υπονομεύσει την καθιερωμένη τάξη του ελεύθερου και ανοιχτού εμπορίου, απάντησε: «Στις εμπορικές σχέσεις, για παράδειγμα, διακρίνω αυτό το στοιχείο της αμοιβαιότητας, είναι κάτι που μπορώ να φανταστώ πολύ εύκολα».
Η καγκελάριος πρόσθεσε ότι η γερμανική κυβέρνηση έχει ήδη ζητήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει την πιθανότητα προστασίας των επενδύσεων σε στρατηγικούς τομείς σε ευρωπαϊκό επίπεδο και όχι μόνο μέσω των εθνικών κανονισμών.
Όπως είχε επισημάνει το Crisis Monitor η επιλογή του Φιλίπ για τη θέση του πρωθυπουργού στη Γαλλία πριν από την επίσκεψη στο Βερολίνο αποτελεί μήνυμα σαφούς δεξιάς στροφής και προσπάθειας ένταξης στην ομπρέλα του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος.
Υπ αυτό το πρίσμα στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και οι δηλώσεις άρνησης των ευρωομολόγων, ζήτημα που είχε αποδεχθεί και προωθούσε ο Φρανσουά Ολάντ αλλά και μερίδα της Κομισιόν.
Ο Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε σήμερα από το Βερολίνο ότι είναι αντίθετος σε μια αμοιβαιοποίηση των χρεών “του παρελθόντος” στην ευρωζώνη. Πρόσθεσε όμως είναι ανοιχτός στην εφαρμογή ενός τέτοιου μηχανισμού για τη χρηματοδότηση μελλοντικών σχεδίων.
«Ποτέ δεν υπερασπίστηκα τα ευρωομόλογα ή την αμοιβαιοποίηση του υπάρχοντος χρέους στην ευρωζώνη».
Μια πηγή προσκείμενη τον Μακρόν είχε δηλώσει πριν από τη συνάντηση ότι ο Γάλλος πρόεδρος θα προσπαθήσει να πείσει την Μέρκελ να στηρίξει την “προστατευτική ατζέντα” του για την Ευρώπη, στην οποία περιλαμβάνονται ο “Νόμος Αγοράστε Ευρωπαϊκά” αλλά και ρυθμίσεις για να μην περάσουν σε μη ευρωπαϊκά χέρια εταιρείες στρατηγικής σημασίας.
Αυτό συνεπάγεται μια πολύ πιο συντηρητική-λαϊκιστική στροφή από την πλευρά του Μακρόν, η οποία τοποθετείται στο πλαίσιο της εσωτερικής πολιτικής αντιπαράθεσης στη Γαλλία ενόψει των βουλευτικών εκλογών του Ιουνίου, στις οποίες ο Μακρόν θα επιχειρήσει να καλύψει το χώρο της κεντροδεξιάς διεμβολίζοντας όμως ιδεολογικά τη Λε Πεν, ιδιαίτερα στα ζητήματα οικονομίας.
Αν οι θέσεις Μακρόν για τον προστατευτισμό στο εμπόριο συνδεθούν με την πρόθεσή του για ευρεία συζήτηση χωρίς ταμπού στην αλλαγή των συνθηκών τότε δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς ότι στην πραγματικότητα η ευρωπαϊκή ενοποίηση δεν είναι παρά “Δούρειος Ίππος” για την εφαρμογή διασπαστικών πολιτικών.
Αναζητώντας χώρο στο πολιτικό σκηνικό της Γαλλίας και επιχειρώντας να διαμορφώσει ένα λειτουργικό κοινοβούλιο ο Εμμάνουελ Μακρόν συντάσσεται με τη συντηρητική Δεξιά μέσω της επιλογής πρωθυπουργού, αντλεί στελέχη από τους -υπό διάσπαση- Σοσιαλιστές και επιχειρεί να κάμψει τη δυναμική της Μαρίν Λε Πεν ενστερνιζόμενος βαθιά συντηρητικές απόψεις και πρακτικές.
